از وبلاگ تا شبکه‌های اجتماعی مجازی
زمانی داشتن فضای اختصاصی در اینترنت برای انتشار مطلب، نیازمند داشتن سواد متوسط رایانه‌ای بود. خریدن فضا نیز متضمن پرداخت هزینه بود. با این حال سرویس‌های وبلاگ نویسی رایگان، وقتی پا به عرصه وجود و ارائه خدمات به کاربران گذاشتند، به صورت صعودی تعداد کسانی که می‌توانستند بدون پرداخت هزینه و داشتن سواد برنامه‌نویسی، برای خود فضای رایگان با امکانات قابل قبولی جهت نشر مطالب خود داشته باشند رو به فزونی گرفت.
هنگامی که سرویس دهنده‌های وبلاگ‌نویسی فارسی، آغاز به کار کردند، مشکل زبان نیز حل شد و یک کاربر ایرانی می‌توانست به راحتی مطالب خود را در یک محیط کاملا فارسی انتشار دهد. با رایج شدن وبلاگ‌نویسی، بسیاری از کاربران در حوزه‌های مشترک موضوعی، توانستند یکدیگر را بیابند و با لینک دادن به وبلاگ‌های همدیگر، به ایجاد اجتماعات کوچک وبلاگ‌نویسی بپردازند.
وبلاگ‌ها جزو منابع خبری و رسانه‌های مردمی جایگاه ویژه‌ای یافتند. با پیشرفت امکاناتی که سرویس‌دهنده‌ها به وبلاگ‌نویسان ارائه می‌دادند، علاوه بر نوشتار، امکانات افزودن تصویر، فیلم و صدا به متن نیز اضافه شد و وبلاگ به رسانه‌ای چند رسانه‌ای تبدیل شد. باید به این نکته توجه داشت که شناخت افرادی که در یک جرگه، قلم میزدند به سختی و ارتباط گرفتن با ایشان مستلزم زمان بود. در وبلاگ‌نویسی، نویسنده وبلاگ، مطلب خود را انتشار می داد و خوانندگان با رجوع به وبلاگ آن مطلب را می‌خوانند و می‌دیدند و امکان تبادل نظر، در ستون نظرها، میسر بود. که اساس کار “وب 1” این است.
به موازات وبلاگ‌نویسی، شبکه‌های اجتماعی وارد گود شدند. از آنجایی که از اسم شبکه اجتماعی بر می‌آید، قرار است به ایجاد شبکه‌ای از پیوندها میان کاربر و سایرین بپردازد. در زندگی واقعی ما با مجموعه‌ای از شبکه‌های اجتماعی در پیوند هستیم و چه بسا هویت و نقش‌های ما در مقابل این پیوندهایمان تعریف شده‌اند، مانند گروه خانواده و خویشاوندی، گروه دوستان، گروه همکاران، گروه هم محله ای ها و … .
شبکه‌های اجتماعی نیز چنین کارکردی را در فضای مجازی بر عهده دارند که شما مجموعه‌ای از پیوندها و شبک ها را می‌توانید داشته باشید، با این تفاوت که شما به دایره‌ی وسیعی از افراد در این شبکه‌ها دسترسی دارید که در فضای واقعی عملا دایره‌های رابطه‌ای شما محدود خواهند بود.
برای مثال، شما طرفدار یک تیم ورزشی هستید و علاقمند به پیگیری آخرین اخبار، اطلاعات و یا حاشیه‌های این تیم محبوب خود هستید، در دنیای واقعی نمی‌توانید از یکایک افرادی که می‌شناسید پرس و جو به عمل آورید که آیا تیم ورزشی شما مورد علاقه ایشان هست و در صورت مثبت بودن پاسخ، لزوما افراد با آخرین اخبار این تیم آشنایی ندارند.
در یک شبکه اجتماعی مجازی با ایجاد کلوب‌ها و اتاق‌های گفتگو با عنوان “طرفداران تیم ورزشی ایکس” شما عملا با تعداد زیادی از افراد با سطح‌های مختلف اطلاعات و میزان علاقه به تیم محبوب خود پیوند می‌خورید که به انتشار آخرین اخبار و بحث‌های پیرامون این تیم می‌پردازند.
شبکه‌های اجتماعی علاوه بر اجتماع‌سازی، کارکرد تسهیل ارتباط آنلاین را فراهم کرده‌اند. هنگامی که در شبکه اجتماعی وارد می‌شوید، می‌توانید با گروه دوستان خود که همزمان با شما آنلاین هستند وارد گفتگو شده و پیوندهای خود را با ایشان مستحکم کنید. علاوه بر استحکام روابط، شبکه‌های اجتماعی این قابلیت را دارند که اطلاعات خبری، سرگرمی، پرسش و پاسخ، آگهی‌ها و اعلام نیازها و سایر را تامین کنند.
شما با انتخاب حوزه‌های مختلف خبری مورد علاقه خود می‌توانید آخرین اخبار آن حوزه ها را در صفحه اصلی شبکه خود به صورت روزانه دریافت کنید و یا با افزودن چند بازی آنلاین، سرگرم شده و با ایجاد یک پرسشنامه و نظرسنجی آنلاین از سایر کاربران و دوستان خود، درباره یک موضوع خاص که مورد سوال شماست، نظرهای ایشان را دریافت کنید. در برخی از شبکه‌های اجتماعی نیز، قسمت‌هایی جهت ارسال رزومه کاری قرار دارد که کارفرمایان با جستجوی کوچکی در رزومه‌ها می توانند نسبت به یافتن نیروی کاری خود اقدام نمایند.
همچنین با ورود به بخش پرسش و پاسخ، با ارسال سوالی، سایر کاربران می توانند در پاسخ‌گویی به سوال شما مشارکت داشته باشند و چیزی که یک موتور جستجو نمی‌تواند به سادگی از پس آن برآید اما شبکه اجتماعی با کاربران آن می‌تواند بهترین پاسخ را در اختیار کاربر قرار دهد.
برخی از شبکه‌های اجتماعی نیز با قرار دادن قسمت نیازمندی‌ها و آگهی‌ها و یا بازارچه، فضایی را جهت عرضه و تقاضای کالاها و خدمات کاربر، بدون اخذ وجه قرار داده‌اند. برای مثال شما یک گلیم دستبافت دارید که تمایل به فروش آن دارید. با قرار دادن تصویر و قیمت پیشنهادی خود، در قسمت صنایع دستی محصول خود را عرضه می‌کنید. سایر کاربران با تماس با شما می‌توانند کالای شما را خریداری کنند.
از دیگر مزیت‌های شبکه‌های اجتماعی، چندجانبه و چند رسانه‌ای بودن آنهاست. شما قادرید که آن چیز که ذهن شما را به خود مشغول کرده، و یا دوست دارید با دیگران به اشتراک بگذارید، سریع و آسان بر روی صفحه خود در قسمت دیوار، کتیبه و یا فریاد که در شبکه اجتماعی تعریف شده به همراه تصویر و فیلم به اشتراک بگذارید.
شبکه اجتماعی، با شعار پیوند با دوستان و آشنایان و اشتراک‌گذاری آسان، نیازهای چندجانبه یک کاربر را به سادگی تامین می‌کند. در شبکه‌های اجتماعی تولید محتوا با کاربران است و گردش اطلاعات میان کاربران است و همزمان می‌توان با کاربران به تبادل اطلاعات پرداخت، ویژگی ای که رسانه وبلاگ در “وب 1” نمی توانست تامین کند.
شبکه‌های اجتماعی با گسترش و همه‌گیر شدن، به ایده آل یک شهر مجازی نزدیک هستند و در آینده می‌توانند، بسیاری از نیازهای شهروند الکترونیک را پاسخ دهند.
انتهای پیام/.
مطهره آخوندی؛ مدیر وبلاگ ارتباطات
