طلبه آنلاین در اینستاگرام
گزارش «وبلاگ‌نیوز» و به نقل از مجله مهر، سید علی، پاسخگوی احکام دینی همین و بس. داستان این صفحه اینستاگرام، داستان طلبه آنلاینی است که تلاش کرده همپای پیشرفت تکنولوژی به‌روز شود و حالا بعد از ده سال فعالیت مجازی، صفحه‌ای در اینستاگرام دارد که نزدیک به هزار پست و ۱۷ هزار هوادار دارد. طلبه‌ای که عکس خود را در صفحه‌اش می‌گذارد که مخاطب بداند روحانی پاسخش را می‌دهد و از این لحاظ رسانه را هم به‌خوبی شناخته است.
آنلاین به احکام پاسخ می‌دادم
«سید علی اولیایی» ۳۹ ساله و مثل اکثر طلبه‌ها ساکن قم است. از همان اول که اینستاگرام می‌زند، با عنوان «طلبه پاسخگو» وارد می‌شود. یک سال و نیم است که صفحه رسمی در اینستاگرام دارد، اما فعالیت‌های مجازی‌اش به این محدود نمی‌شود و تقریباً ده سالی می‌شود که به‌صورت اینترنتی پاسخگوی احکام دینی است. «کار تبلیغ اینترنتی را ده سال پیش شروع کردم و بیشتر کارم هم پاسخگویی آنلاین به‌صورت تخصصی در فقه و احکام است.»
اول در سایت مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، فعال بوده تا به‌صورت آنلاین به شبهات احکامی مردم پاسخ بگوید.«مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی بخشی دارد که در آن به‌صورت تخصصی به سؤالات احکام و فقه، آن‌هم آنلاین پاسخ داده می‌شود؛ یعنی ساعتی خاص برای کاربران در نظر گرفته می‌شود تا آنلاین سؤال بپرسند و جواب بگیرند.»
طلبه خوش‌ذوق ما ازاینجا کارش را شروع می‌کند و پایش به شبکه‌های اجتماعی هم باز می‌شود و اولین بار عضو کلوپ می‌شود. «در کلوب برای خودم رسانه تخصصی فقه و احکام راه‌اندازی کردم که مطالب آنجا به‌صورت عکس و مطلب منتشر می‌شد.»
خودم «فتو احکام» ها را طراحی می‌کنم
این پاسخ می‌شود، بهانه سؤال بعدیم. از او می‌پرسم که کار طراحی عکسها را خودش انجام می‌دهد یا خیر که جواب می‌دهد: “۸۰ درصد کارها را خودم طراحی کرده‌ام و بقیه‌اش را دوستانی که مثل من به این‌چنین فعالیت‌هایی علاقه دارند.« برای تصویرپردازی این« فوتو احکام » ها هم بیشتر از همه نظر کاربرانش اهمیت دارد. بیشتر مخاطبانش جوان هستند و به گفته خودش بیشتر هم از نماز می‌پرسند. ابهامات بیشتر این جوان‌ها هم درباره احکام جدید است یا گاهی وقت‌ها بحث‌ها اعتقادی می‌شود:«مثلاً می‌پرسند دلیل اینکه شما می‌گویید تراشیدن ریش اشکال دارد، چیست؟ که اینجا دیگر بحث احکامی نیست و ما باید با حکمت متقاعدش کنیم. کسانی هم هستند که شبهه‌های جدی در دین دارند که این‌ها را به مشاوران دینی و مذهبی رجوع می‌دهم؛ چون این‌ها دیگر تخصص من نیست.»
وی قبلاً در گوگل پلاس هم فعالیت داشته؛ اما از زمانی که فیلتر شده، دیگر به آن‌هم سر نمی‌زند: «در شبکه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک و گوگل پلاس زیاد فعال نیستم؛ اما در شبکه‌های اندرویدی مثل واتس‌اپ و تلگرام فعال هستم. در واتس‌اپ فقط ۸ تا گروه و در تلگرام ۷ گروه تخصصی برای احکام ایجاد کرده‌ام.»
گوگل پلاس را به خاطر فیلتر شدنش ترک می‌کند و به اینستاگرام می‌آید؛ اما اگر اینستاگرام فیلتر شود، چه؟ جواب پرسش بعدیم را با حکم شرعی‌اش می‌گوید: «خلاف قانون غیرشرعی است و فیلترشکن هم نوعی قانون‌شکنی است. قبلاً گوگل پلاس بودم که فعالیت زیادی هم آنجا داشتم و با فیلتر شدنش آن را کنسل کردم و آمدم سراغ اینستاگرام و اگر روزی این هم فیلتر شود، قطعاً شبکه‌های جدیدتری خواهند آمد.» با انواع شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی آشنایی دارد و از این می‌گوید که در «لنزور» که نسخه فارسی اینستاگرام به‌حساب می‌آید، هم صفحه دارد: «در لنزور به‌صورت موضوعی احکام را قراردادم؛ مثلاً احکام روزه، نماز به‌صورت جداگانه که آنجا هم استقبال می‌شود؛ اما نه به‌اندازه اینستاگرام.»
فعالیت‌های اینستاگرامی این طلبه دو بخش است. بخشی که خود از قبل یکی از احکام را طراحی و منتشر می‌کند و بخشی که کاربران می‌پرسند و او به آن‌ها پاسخ می‌دهد. او تلاش می‌کند که حداقل کاربران در همان روز پاسخ خود را بگیرند. سؤال‌های اینستاگرامی هم به‌صورت کامنت برایش می‌آید هم به‌صورت دایرکت. «سؤال‌های شخصی‌تر را به‌صورت دایرکت می‌پرسند. سؤالی که یا نمی‌توان به‌صورت عمومی پرسید یا اینکه مرتکب کاری شده‌اند که حکم آن را شخصی جویا می‌شوند!»
سید علی تمام تلاشش این است که احکامی را به اشتراک بگذارد که نیاز بیشتر مردم جامعه است. «سعی می‌کنم احکامی که شبهه درباره آن‌ها زیاد است را در اینستاگرام خود قرار دهم. احکامی مثل احکام رسانه‌ای و اینترنتی یا حتی مواردی مثل ازدواج سفید یا ازدواج موقت. البته متناسب بازمان متفاوت است؛ مثلاً در ماه محرم احکام عزاداری یا در ماه رمضان بیشتر احکام مربوط به‌روزه‌داری را قرار می‌دهم.»
در هر پست بیشتر ۶۰۰ تا لایک می‌خورم
خودش کار مجازی‌اش را موفق می‌داند؛ چراکه الآن صفحه‌اش در اینستاگرام، بیش از ۱۶ هزار هوادار دارد. «بحث احکام، بحث جذابی نیست! اما همین بحث غیر جذاب الآن ۱۶ هزار فالور دارد؛ چون ما مجبور بودیم که این مبحث را برای مخاطبمان شیرین کنیم و بهترین راهش هم همین طراحی عکسها بود.»
معتقد است برد رسانه‌ای اینستاگرام از بقیه شبکه‌های اجتماعی بیشتر است و این را می‌توان از تعداد لایک‌های پست‌هایش فهمید. «ممکن است من پستی در اینستا بگذارم و ۶۰۰ تا لایک بخورد؛ یعنی ۶۰۰ نفر این متن را خواندند. تائید کردند و لایک هم زده‌اند؛ آن‌هم فقط در یک روز؛ اما در دیگر شبکه‌های اجتماعی چنین بردی سراغ ندارم؛ مثلاً در تلگرام ما یک گروه ۲۰۰ نفره داریم که ممکن است فقط ۵۰ نفرشان این احکام را ببینند و دقت کنند؛ اما دقت در اینستاگرام با دقت در تلگرام فرق می‌کند و این به خاطر ذات تصویری بودن اینستاگرام است.»
روزانه ۸-۷ ساعتی برای فعالیت‌های مجازی وقت می‌گذارد و باوجوداینکه ده سال از فعالیت مجازی‌اش می‌گذرد، هنوز خسته نشده است، او می‌گوید: «من اولاً خیلی به این کارم علاقه دارم. دوم اینکه من نیاز جامعه را می‌بینم؛ مثلاً من در کلوب ۴۲ هزار نفر دوست و در اینستاگرام ۱۶ هزار نفر فالور دارم. خب همین‌ها به من انگیزه می‌دهد و احساس وظیفه‌ام را چند برابر می‌کند.»
فرزندانم اینستاگرام ندارند
سید علی اولیایی دو فرزند ۱۴ و ۵ ساله دارد، از او می‌پرسم که آن‌ها هم در اینستاگرام صفحه دارند یا خیر که می‌گوید ندارند و وقتی می‌پرسم ندارند یا اجازه‌اش ندارند؟ با خنده پاسخ می‌دهد: «هر دو! هر دو برای ورود به این فضاها کوچک هستند؛ گرچه خودش آن‌هم خیلی علاقه‌ای به این محیط‌ها ندارند؛ اما وقتی کمی بزرگ شدند دیگر تااندازه‌ای به رشد و فهم رسیده‌اند و خودشان راهشان را پیدا می‌کنند.»
به‌غیراز تمام شبکه‌های اجتماعی که در آن عضو است، وبلاگی هم دارد که روزانه دو تا سه هزار بازدید دارد و کم‌کم که بازخوردها بیشتر می‌شود به درخواست کاربرانش سایت “ask ahkam” را به‌عنوان پایگاه تخصصی فقه و احکام راه‌اندازی می‌کند.
دوست دارم احکام به زبان انگلیسی هم منتشر شود
در میدان احکام مجازی تقریباً تک‌وتنهاست و به قول خودش کسی که مثل او در این کار پایه باشد خیلی کم است! وگرنه کم نیستند ایده‌ها و نظراتی که در این حوزه دارد؛ حتی به این هم‌فکر کرده تا احکام را به زبان‌های دیگر هم انتشار دهد تا کارش جهانی‌تر شود. «چند سال پیش با یکی از دوستان برای برگرداندن احکام به زبان انگلیسی تلاش کردیم؛ اما فرصت نداشتم که آن را تکمیل کنم. در این زمینه به‌شدت هم احساس نیاز می‌کنیم. برای مثال در واتس‌اپ دو گروه داریم مخصوص خارجی‌های مقیم ایران که فارسی را شکسته‌بسته بلدند و متأسفانه کسی نیست که به زبان انگلیسی احکام را برای آن‌ها توضیح دهد.»
انتهای پیام/.
