اعتیاد مادران به فضای مجازی
- افشین طباطبایی، پژوهشگر اجتماعی:
استفاده از فناوریهای ارتباطی تا جایی که بر زندگی خانوادگی و افراد تسلط پیدا نکند، میتواند امری مثبت باشد؛ چرا که گریزی از اینگونه ارتباطات و استفاده از تکنولوژیهای ارتباطی نوین نیست، اما مسئله زمانی آغاز میشود که این ابزارها و این فضاها بر فضای عینی و روابط واقعی افراد تسلط یابد و افراد را به نوعی از خود بیگانگی سوق میدهد.
عادت و اعتیاد مادر خانواده به اینترنت و شبکههای اجتماعی سبب میشود ساعات زیادی را به هرز گردیها در اینترنت یا چت و گفت و گوهایی بی معنا که هیچ کمکی به غنای فکری و عاطفی او نمی کند صرف کند. این وضعیت گاه میتواند تا نیمههای شب هم ادامه پیدا کند که آسیب رسان به حریم خانواده خواهد بود و میتواند در ارتباط مادران با فرزندانشان اختلال ایجاد کند؛ چرا که باید توجه داشت زمان اختصاص یافته برای شبکههای اجتماعی طبیعتا از سهم بازی با کودکان، تربیت آنان و گفت و گو با آنان باید صرف شود. مادری که انرژی ذهنی محدود خود را از فرزندانش دریغ میکند و به هرزگردی مداوم در شبکههای اجتماعی میپردازد، طبیعتا از حق فرزندان خود مایه گذاشته است. البته این اعتیاد به اینترنت صرفا خودش را در شکل هرزگردیهای بی مورد نشان نمی دهد، بلکه گاهی شکل پر محتواتری به خود میگیرد و معنای هنری، اجتماعی و سیاسی مییابد.
شبکههای اجتماعی در فقدان آموزش صحیح میتواند فرد را به یک نوع بردگی مدرن دچار کند. یک نوع اسارت رسانه ای کاذب که در آن دیگر این فرد نیست که تصمیم میگیرد که چه مدت از آن بهره ببرد، بلکه این رسانه و فضای مجازی است که او را در خود فرو میبرد و از محیط پیرامونش برای همیشه جدا میسازد.
هر مادر باید بداند زیاده روی در استفاده از شبکههای مجازی به قیمت از دست دادن تمام لحظاتی است که برای تقویت تعاملات و ارتباطات خانوادگی و قوام بنیان خانواده باید صرف شود. ارتباطات و تعاملاتی که موجب میشود فرزندان از طریق آن به باورها و ارزشهای زیادی دست یابند و در واقع فرآیند جامعه پذیری از این طریق در آنان صورت پذیرد. وقتی مادر یا پدر خانواده این زمان را از فرزندان خود کسر میکنند و صرف فضای مجازی میکنند این سوال مطرح میشود که چگونه میتوانند به ارتباطات خود عمق بیشتری بدهند و صمیمت ایجاد کنند؟ زمانی که فرزندان از پدر و مادر خود این توجه و تایید و نوازش را در فضای واقعی خانواده دریافت نمی کنند طبیعی است که باید این نیاز را در جایی به غیر از خانواده ارضاء کنند؛ در فضای مجازی که مشاهده میکنند مادر تمام وقت خود را در آن سپری میکند. در واقع فرزندان به تبعیت از مادر این حضور را الگو گرفته و آن را بیش از فضای واقعی خانواده باور میکنند. این نوع برخورد سبب میشود که کودک با الگوبرداری نادرست از رفتار مادر، فضای مجازی را به عنوان اصلی ترین بخش زندگی خود تصور کند و بهایی بیش از حد به ارتباطات موجود در این فضا بدهد. فرزندان مادرانی که بیشترین وقت خود را به استفاده از شبکههای اجتماعی اختصاص میدهند در نبود ارتباطات واقعی در فضای خانواده به تدریج تبدیل به افرادی منزوی و گوشه گیر خواهند شد؛ چرا که این کودکان مناسبات صحیح اجتماعی را در کانون خانواده فرا نگرفتهاند.
وقتی پدر و مادر خانواده دایم سرگرم فضاهای مجازی هستند و در حال نوازش دادن و تایید کردنهای مجازی به دیگران هستند دیگر فرصت برای تعامل و معامله احساسات واقعی در خانواده وجود نخواهد داشت. در چنین فضایی لایک و تایید مجازی اجازه سرشار شدن اعضای خانواده از وجود یکدیگر را نخواهد داد و این امر مسبب ضعف عاطفی و قرار گرفتن فرزندان در همان فضایی خواهد شد که مادر را از آنان گرفته است و این تسلسل باطل همین طور ادامه خواهد یافت.
/ آذربایجان بیدار/