لزوم تشکیل سازمان آموزش سواد رسانه‌ای در کشور
سیدمرتضی اسماعیلی طبا، رئیس کارگروه استانهای انجمن سواد رسانه ای ایران :
در آموزش سواد رسانه باید مخاطبان منفعل را به مخاطبان فعال تبدیل کنیم.
در گذشته افراد جامعه در اوقات فراغت به رسانه می‌پرداختند و سراغ آن می‌رفتند ولی اکنون شبکه‌های اجتماعی باعث شده است که مردم در همه حال با رسانه در ارتباط باشند و ساعت زیادی از زندگی مردم با رسانه ها می‌گذرد.
یکی از رسالت های رسانه، گسترش سواد رسانه ای در جامعه است؛ 47درصد اطلاعات گوگل برای کاربران ایرانی مسدود شده است که اکثر آن اطلاعات علمی است، با تحلیل این موضوع متوجه می‌شویم که با این کار می‌خواهند از این ظرفیت در پیشرفت علمی ایران استفاده نشود و مردم ایران بیشتر به سرگرمی های موجود در این فضا مشغول شوند.
بیش از 50سال است که در کانادا و ژاپن آموزش سوادرسانه‌ای به مردم داده می‌شود ولی در ایران در این خصوص بسیار عقب هستیم؛ اکنون کودکان در سن پایین با ابزار رسانه‌ای مانند تبلت و موبایل آشنا می‌شوند و از آن استفاده می‌کنند، بنابراین باید آموزش سواد رسانه‌ای نیز در همان سن آغاز شود؛ اکنون فقط در پایه دهم مدارس سواد رسانه‌ای به دانش آموزان آموزش داده می‌شود که بسیار دیر است و باید آموزش سواد رسانه‌ای از کودکستان ها شروع شود؛ همچنین در آموزش عالی و دانشگاه‌ها نیز سواد رسانه‌ای به دانشجویان آموزش داده نمی‌شود و این یک ایراد بزرگ است که باید به آن توجه کرد.
مبلغین حوزوی باید سواد رسانه‌ای را آموزش ببینند و به آن آشنا باشند تا این آموزش ها را به مردم شهرها و روستاهای دیگر نیز ارائه کنند؛ صداوسیما و شهرداری‌ها نیز بسیار می‌توانند در گسترش این آموزش‌ها اثرگذار باشند.
اکنون دستگاه‌های مختلف کشور یا به سواد رسانه‌ای بی توجه هستند یا به صورت انفرادی و سلیقه‌ای اقدام می‌کنند که تاثیر گذار نیست؛ اگر می‌خواهیم آموزش سواد رسانه‌ای فراگیر و تاثیرگذار باشد باید یک سازمان آموزش سواد رسانه‌ای زیر نظر شورای عالی فضای مجازی در کشور تشکیل شود تا سیاست گذاری و هماهنگی بین دستگاه‌ها و پشتیبانی های قانونی را انجام دهد، همچنین نظارت و ارزیابی بر اقدامات داشته باشد.
اگر این سازمان تشکیل شود و نهادهای مختلف در آن نماینده داشته باشندو سیاست‌گذاری‌های کلی را انجام دهند، آموزش سواد رسانه‌ای می‌تواند فراگیر و موفق باشد؛ البته اکنون انجمن سواد رسانه ای ایران تشکیل شده است و در استان قم نیز این انجمن مشغول فعالیت است.
یکی از اهداف آموزش سواد رسانه‌ای، واکسیناسون و پیشگری است؛ در دنیای امروز نمی‌شود جلوی دیتاها و اطلاعات گوناگون را گرفت، ولی مردم باید آموزش ببینند تا چگونه با دیتاها برخورد کنند وآن‌ها را تحلیل کنند.
اکنون یک جنگ رسانه‌ای، فرهنگی و اقتصادی توسط دشمن علیه ایران به طور همزمان شکل گرفته است و این یک پازل و برنامه منسجم است که دشمن تدارک دیده است و نیاز داریم که در این جنگ، مردم با حربه‌های دشمن آشنا باشند و بتوانند اطلاعات درست و غلط را از هم تشخیص دهند.
شبکه‌های اجتماعی کارکردها و مزایای بسیاری دارد و یکی از کارکردهای مهم آن افکار سنجی است؛ کاربران فضای مجازی فکر می‌کنند حریم خصوصی دارند و به همین دلیل رفتارهایی را انجام می‌دهند که ممکن است در جامعه بروز ندهند، در فضای مجازی نقاب‌ها کنار می‌رود و حقیقت اصلی افراد مشخص می‌شود.
اکنون 40میلیون کاربر ایرانی در فضای مجازی حضور دارند که بسیار آمار بالایی است، کسانی که اطلاعات سرور این کاربران را در اختیار دارند، اطلاعات را با قیمتی به دست می آورند و می‌توانند با این اطلاعات، افکار عمومی داخل کشور و تغییرات آن را با دقت دست بیاورند و برای آن برنامه ریزی کنند.
جامعه شناسان داخلی می‌توانند دیتاهای فضای مجازی را تحلیل کنند و با استفاده از اطلاعات بدست آمده، باتوجه به شرایط، در سیاست گذاری‌ها موثر باشند و از تهدیدها به عنوان فرصت استفاده کنند.
یکی از دیدگاه های مهم در سواد رسانه‌ای، تفکر انتقادی است، تفکر انتقادی به مخاطب آموزش می‌دهد که با آثار و اخبار، تحلیلی برخورد کند و آموزش تفکر انتقادی بخشی از آموزش سواد رسانه ای است.
بسیار جا دارد از دین برای ارتقای سواد رسانه‌ای استفاد کرد، آیات بسیار زیادی در قرآن ناظر بر سواد رسانه‌ای وجود دارد ولی به آن پرداخته نشده است؛ در ایران و خصوصا شهر قم این نوع سواد رسانه‌ای باید مورد توجه قرار بگیرد و گسترش یابد.
در گذشته سانسور به معنای جلوگیری از رسیدن خبر به مخاطب بود ولی اکنون گونه دیگری از سانسور توسط رسانه انجام می‌شود، رسانه‌ها با هجوم و ارائه حجم بالای اطلاعات به مخاطب، باعث سرگردانی و از بین رفتن قدرت تحلیل در مخاطب می‌شوند و افراد نمی‌توانند صحت و سقم خبر را متوجه شوند.
اکنون توسط رسانه‌ها و فضای مجازی، حجم بالایی از اطلاعات به مخاطب داده می‌شود و برای بررسی این اطلاعات، قدرت تحلیل بسیار بالایی نیاز است.
/ایسنا/
