سواد رسانه‌ای باید وارد سبک زندگی مردم شود

«سید علیرضا آل داوود»، مدرس سواد رسانه ای در مصاحبه با شبستان:

کیفیت استفاده از فضای مجازی در کشور ما چگونه است که به ویژه در مدت اخیر شاهد بودیم بسیاری از مسایل غیرواقعی به تیتر یک کانال های مختلف در سطح فضای مجازی تبدیل شدند؟

باید بدانیم که ما در جنگ روایت ها قرار گرفته ایم. در این ورطه هر کشوری که بتواند روایت خود را در بستر امن تحت مدیریتش به افکار عمومی منتقل کند، برنده است. با این وجود از آنجایی که در کشور ما توجه چندانی در بحث حکمرانی سایبری نشده و فضای مجازی از سوی پیام رسان های خارجی اشغال شده است در نتیجه روایت هایی که مدنظر دشمن بوده در بستر رسانه ها به افکار عمومی القا شده و این خود عامل مهمی در مسایلی است که اخیرا شاهد آن بودیم.

در واقع به جای آنکه بیاییم و طبق بیانیه گام دوم به سمت شکستن محاسبه تبلیغاتی دشمن حرکت کنیم، می بینیم که در این فضا دچار یک شکست موقتی شده ایم و شکست مان از آن جا شروع شد که در اینستاگرام و توییتر که هر دو سرویس های آمریکایی هستند بیش از 10 هزار اکانت و صفحه ما حذف شدند، حتی صفحات غیرسیاسی که صرفا تصویری از سردار شهید سلیمانی منتشر کرده بودند، حذف شدند و آمریکایی ها یک طرفه قانون خود را اجرا کرده و در واقع در عصر هوشمند با وجود رسانه های فعلی با نوعی کاپیتولاسیون مواجه شدیم.

در نتیجه این نقش اول فضای مجازی وارداتی است که ما را در حصر تبلیغاتی قرار دهد و ما باید این حصر را بشکنیم.

راهکار رفع این حصر مجازی چیست؟

یکی از مهمترین راهکارها، ارتقای سواد رسانه ای و استفاده از فضای مجازی میان مسئولان و مردم است. ما اکنون در سطح مسئولان شاهد فقر سواد رسانه ای و البته تحلیل در این عرصه هستیم که به ویژه در بحران های رسانه ای ضریب بالایی را دریافت می کند، به بیان دیگر در شرایط بحرانی به جای ارایه تحلیل درست رسانه ای از سوی مسئولان و راهبرد صحیح، با جریانی عکس آن مواجهیم.

دومین نکته در کنار ارتقای سواد رسانه ای، توجه به زیرساخت ها و سرویس ها است. باید مثل بسیاری از کشورهای پیشرفته شبکه ملی اطلاعات و سرویس ها و خدمات بومی را در کشور در اختیار داشته باشیم و اگر هم قرار است که موتورهای جست و جوی خارجی در کشور فعالیت داشته باشند باید تحت قوانین ما خدمات ارایه کنند، اما اکنون شاهد هستیم که این سرویس ها عموما تحت قوانین داخلی ایالات متحده کار می کنند.

مثال ساده آن فیس بوک است که دو زیرشاخه بزرگ واتس آپ و اینستاگرام را دارد. در جریان هایی که اخیرا در کشور اتفاق افتاد بسیاری از حساب های کاربردی ما از سوی فیس بوک حذف شد و  زمانی که مردم به این قانون اعتراض کردند، بیان داشتند که این حساب های کاربری ذیل قوانین آمریکا بسته و حذف شدند. این دقیقا استعمار فرانو است.

نکته سوم این است که ما در فضای مجازی با یک جنگ شناختی، ادراکی و ترکیبی مواجهیم که در آن دشمن روی ادراک، شناخت، عواطف، احساسات و باورها و مجموعا پارادایم های ذهنی ما در لایه فرامتن نقش بازی می کند و همین مساله علت بسیاری از آسیب های سیاسی، اجتماعی و امنیتی در کشور شده است.

نکته چهارم بحث فیک نیوزها و اخبار جعلی است که منبع بسیاری از شایعات و حوادث شدند. اکنون در بسیاری از کشورها قوانین سختی برای مقابله با اخبار جعلی وضع شده و به ویژه در اتحادیه اروپا بر این باورند که اخبار جعلی حتی می تواند حکمرانی را از کشورها سلب کند.

نکته پنجم توجه به آیات و روایات است. ما قاعده نفی سبیل را داریم، قاعده ای که اگر به آن توجه نکنیم در این دنیای رسانه ای شده، تحت استعمار و سلطه دشمن قرار می گیریم لذا باید طبق بیانیه گام دوم، به این سمت حرکت کنیم که سلب سلطه از دشمن داشته باشیم آن هم از فضایی که جنگ شناختی و ادراکی و ترکیبی در آن در حال اتفاق افتادن است.

به نظرتان چه قدر سبک زندگی مردم ما، اهمیت دادن به شایعات و اساسا دنبال چنین اخباری دویدن و به آنها به مثابه یک سرگرمی نگاه کردن، سبب شده است که در برهه‌هایی نظیر آنچه که در مدت اخیر شاهد بودیم با مشکل مواجه شویم؟

قطعا تاثیر دارد. اما باید توجه کنیم که اساسا تا زمانی که زیرساخت قابل مدیریت توسط خود سیستم فضای مجازی وجود نداشته باشد به ویژه زمانی که دشمنان بر این فضا مدیریت دارند به توفیق نمی رسیم. ما باید مدیریت خود را در فضای مجازی داشته باشیم، تا مردم درگیر فیک نیوز نشوند.

ما باید به مردم آگاهی دهیم که با نگاه انتقادی به پیام های رسانه ای توجه کنند و از همه مهمتر در حوزه سواد رسانه ای بستر امن برای این شایعات نباشند. ما با جنگ شناختی در شبکه های هوشمند و ابزارهای هوشمند مواجهیم. بسیاری از اوقات اختلال های روان‌شناختی بر اساس اخبار جعلی شکل می گیرند، و آسیب های ما از حوزه فیک نیوزها سرمنشا هست.

مساله دیگری که باید به آن اشاره کنیم این است که باید برای کسانی که در داخل کشور تولید شایعه می کنند قوانین بروز داشته باشیم. اکنون در اینستاگرام 40 میلیون ایرانی فعالیت کرده و حساب کاربردی دارند. در این فضا با جست وجوی ساده انواع و اقسام صفحات ضد انقلاب و معاندین و گروه های منفاقین و مرکز اعتدال عربستان وجود دارد و ما مردم را به سمتی هدایت کردیم که در یک بستر پر آسیب و پر چالش حضور داشته باشند در حالی که ابتدا باید فضا را آماده و سلب سلطه از دشمن می کردیم تا این مشکلات ایجاد نشود. باید از ف رصت فضای مجازی استفاده کرد اما قبل از آن باید زیرساخت های داخلی را بهبود بخشید.

/شبستان/

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

جایزه همراه اول