وبلاگ نويسي حرفه‌اي: نگاهي به اجزاي اصلي وبلاگ‌ها

يادداشت: همانطور که پیش از این اشاره شد، وبلاگنویسی نیز مانند تمام کارهای دیگری که انسان انجام می دهد می تواند “حرفه ای” انجام شود. البته منظورم از “حرفه ای” چیزی غیر از بعد “اشتغال” می باشد و بیشتر به جنبه تخصصی آن توجه دارم.

بگذارید از اجزای تشکیل دهنده وبلاگ شروع کنم. وبلاگها بدون توجه به زبان و ملیت نگارنده شان، دارای اجزای یکسانی هستند که از مهمترین آنهامی توان به مطلب نویسنده، بخش نظرات، ستون کناری (سایدبار)، شکل و قالب وبلاگ اشاره نمود. در ادامه روی این اجزا بیشتر زوم می کنم و آنها را با جزئیات بیشتری از نظر حرفه ای بودن، مورد بررسی قرار می دهم:

پست وبلاگ:
وبلاگها برای آن بوجود آمده اند که مطالب نگارنده شان را منتشر کنند و آنها را با دیگران به اشتراک بگذارند. لذا هدف وجودی یک وبلاگ، مطالبی است که در آن نوشته می شود. بنابراین اغراق نیست اگر پستهای یک وبلاگ را مهمترین بخش آن وبلاگ بنامیم.

حال که اهمیت این بخش از وبلاگها روشن شد، لذا راز حرفه ای بودن نیز بیش از همه در این بخش نهفته است.

وبلاگها رسانه های آزاد و شخصی هستند. لذا بلاگر از هر آنچه که دلش بخواهد می تواند در آنها بنویسد و هیچکس را بخاطر آنچه که در وبلاگش می نویسد نمی توان سرزنش کرد. اما برای حرفه ای بودن، لازم است که نوشته های وبلاگ نیز حرفه ای باشند. من بین حرفه ای نوشتن و تخصصی نوشتن تفاوت قائلم، پیش از این نیز در قسمت نظرات مطلب “وبلاگ نویسی حرفه ای” بطور مفصل در این باره توضیح دادم.

منظور من از حرفه ای نوشتن آن است که نویسنده باید تمام آداب نوشتن را رعایت کند، که البته در این باره نویسندگان برجسته و ادب دانان می توانند بیشتر راهنمایی کنند. اما من به ذکر چند نکته که به ذهنم خطور می کند اکتفا می کنم:

– سبک مشخصی برای نوشتن داشته باشد. کلامش را با مقدمه کوتاهی آغاز کند و در آن سعی کند که خواننده را به خواندن ادامه متن ترغیب کند. مطلب را به گونه ای بپرورد که برای خواننده جذابیت داشته باشد و آنچه را که باید دریافت کند، براحتی بگیرد.

– کلام ثابتی را برای متن هایش در نظر بگیرد. اگر به زبان محاوره ای می نویسد، سعی کند که دستور زبان محاوره ای را رعایت کند و بصورت من در آوردی، سخن نگوید! در صورتی هم که از زبان رسمی استفاده می کند، رسم الخط و قواعد زبان را رعایت کند تا سخنش گیرایی لازم را دارا باشد.

– پراکنده سخن نگوید. در مطالبش از این شاخه به آن شاخه نپرد.

– عنوان مطلبش در عین کوتاهی، گویا و جذاب باشد.

البته از این دست نکته ها بسیارند که به محیط وبلاگ نیز محدود نیستند و در هر متن حرفه ای باید رعایت شوند. گذشته از اینها، مطالبی که در وبلاگ نوشته می شوند، بطور کلی موضوعیت وبلاگ را بوجود می آورند. لذا مطالبی که در وبلاگ منتشر می شود، نقش مهمی در ذهنیت خواننده از وبلاگ دارد. بنابراین علاوه بر رعایت نکات مربوط به هر نوشته، باید در انتخاب موضوعات نیز دقت کرد. البته وبلاگها می توانند چند موضوعه هم باشند و این از نظر من هیچ منافاتی با حرفه ای بودن آنها ندارد (اینگونه وبلاگها را معمولاً “ترکیبی” می نامند)، اما مسلماً تمرکز موضوعی وبلاگ نیز می تواند یک پوئن مثبت برای حرفه ای تر شدن آن باشد، اما در عین حال دست و پای نویسنده را می بندد و از هر آنچه که دلش بخواهد نمی تواند در وبلاگ تخصصیش بنویسد. البته در این مورد نیز معتقدم که وبلاگهای تخصصی هم بهتر است خشک و تک بعدی نباشند و هر از گاهی دل نوشت هایشان را نیز با خوانندگان شان در میان بگذارند. این کار احساس نزدیکی بیشتری بین مخاطبان و نویسنده ایجاد می کند، که این موضوع به حرفه ای شدن نویسنده می تواند کمک کند.

بخش نظرات:
از مطالب که بگذریم، یکی از ویژگی های مهم وبلاگها بخش نظرات پویای آنهاست. در تعاریف اولیه ای که برای وبلاگها نوشته اند، آنرا “رسانه ای دو سویه” معرفی کرده اند. از این تعریف اینگونه بر می آید که یک وبلاگ تنها مختص به نوشته های وبلاگ نویس نباید باشد، بلکه لازم است مخاطبان نیز در آن شرکت فعال داشته باشند. اما این وظیفه نویسنده است که مخاطبان را ترغیب به اظهارنظر درباره مطالبش کند.

بلاگر با پاسخگویی به نظرات مخاطبان، و با ایجاد فضایی آزاد و ایمن در قسمت نظرات میتواند این علاقمندی را در مخاطبانش بوجود بیاورد. لازم است که برای نظرات سایرین، حتی اگر مخالف باشند، احترام قائل بود و با بداخلاقی با ایشان برخورد نکرد.

این روزها با توسعه ابزارهای وب۲، حتی لازم است که بلاگر به بازتابهای مطالب در شبکه های اجتماعی نیز توجه داشته باشد و به نظراتی که در این شبکه ها ارائه می شوند نیز پاسخگو باشد.

ستون کناری (سایدبار):
سایدبار وبلاگ، مهمترین حاشیه وبلاگ است! آنچه که لازم است در حاشیه مطالب به مخاطب ارائه شود، در این ستون جای خواهد داشت، لذا اهمیت بسیاری دارد.

روزی که وبلاگها پایه گذاری شدند، به لینک کردن وبگردیهای بلاگر اختصاص داشتند. اما امروزه، لینکهایی که وبلاگ نویس در حین وبگردی هایش می بیند به عنوان حاشیه وبلاگها در آمده اند. اما حاشیه ای که بودنش الزامی است! لذا به نظر من از اولین بخشهایی که در سایدبار یک وبلاگ حرفه ای باید باشد، “لینکهای روزانه” است.

بلاگر حرفه ای باید با تکنولوژی حرکت کند و خوانندگانش را نیز به سمت جلو سوق دهد. این روزها استفاده از ابزارهای وب۲ برای هر وبلاگ نویس حرفه ای الزامی است. بلاگر باید وبلاگش را به خوراک (فید یا خمیرمایه) مجهز کند و خوانندگانش را به استفاده از آن ترغیب نماید. سایر وب سرویس هایی چون فیس بوک و توئیتر و فرندفید نیز برای ارتباط بیشتر با ساکنین مجازی و در جریان اطلاعات بودن بسیار مفید می توانند باشند.

اینها بخشهایی از حاشیه های الزامی یک وبلاگ حرفه ای هستند. مسلماً هر بلاگری حاشیه های سورپرایزی نیز برای مخاطبانش دارد که می تواند جذابیتهای خاصی برای خوانندگان فراهم آورد. اما آنچه که مهم است اینکه به هر حال باید به سایدبار اهمیت داد و ساده از کنارش رد نشد.

قالب وبلاگ:
قالب نخستین بخشی است که به چشم می آید، لذا تاثیر زیادی در برداشت های بعدی مخاطب دارد. علاوه بر آنکه لازم است قالب سبک و ساده باشد، باید با شخصیت عمومی وبلاگ نیز همخوانی داشته باشد.

علاوه بر تاثیرات ظاهری که قالب وبلاگ دارد، از نظر فنی و در پشت پرده نیز می تواند تاثیر زیادی روی وبلاگ داشته باشد. قالبی که بصورت استاندارد طراحی نشده باشد، موتورهای جستجو را نیز با مشکل مواجه می کند، لذا نتایج جستجوی مطالب وبلاگ در جایگاه واقعی خود قرار نخواهند گرفت و این تاثیرات منفی فراوانی بر وبلاگ خواهد گذاشت.

درباره مشخصاتی که قالب وبلاگ باید داشته باشد، طراحان حرفه ای اظهارنظرهای فراوانی کرده اند و با جستجو می توانید به اطلاعات زیادی در این باره دسترسی پیدا کنید. اما به خاطر داشته باشید که یک وبلاگ حرفه ای باید در ظرفی حرفه ای باشد تا به چشم آید.

آنچه در بالا آمد، به نظر من برای حرفه ای بودن لازم است، اما مسلماً کافی نیست. توجه نکردن به هر یک از این اجزای اصلی موجب می شود که وبلاگ، حرفه ای نباشد. شاید کسی نویسنده قهاری باشد، اما اگر قالب وبلاگش بهم ریخته و گیج کننده باشد، من او را تنها یک نویسنده حرفه ای می دانم، نه یک بلاگر حرفه ای! طراحی که قالب زیبایی برای وبلاگش طراحی کرده، و علاوه بر آن تمام نکات استانداردسازی را نیز رعایت کرده، تنها زمانی یک بلاگر حرفه ای خواهد بود که متنش را نیز به همان زیبایی بیاراید و موضوعات جالبی برای گفتن داشته باشد.

امیدوارم در این مجال کوتاه توانسته باشم، منظورم را به دور از ابهام بیان کنم. مسلماً کلام حقیر بدون نقص نیست، لذا نظرات شما درباره آنچه که من آنرا “وبلاگ نویسی حرفه ای” خوانده ام می تواند به تبیین شدن بیشتر این موضوع کمک کند.
انتهاي پيام/.

صادق جم
بلاگ نوشت