اهداف پنهان فیلم «شبکه‌های اجتماعی»

فیلم «شبکه اجتماعی» (The Social network) به کارگردانی «دیوید فینچر» روز گذشته در امریکا اکران شد، فیلمی که درباره زندگی شخصی و کاری «مارک زاکربرگ» بنیان گذار فیس بوک ساخته شده است.

فیلمنامه «شبکه اجتماعی» را «آرون سورکین» با اقتباس از کتاب «میلیاردرهای تصادفی: تاسیس فیس‌بوک، داستانی از جنسیت، پول، نبوغ و خیانت» اثر بن مزریک و مصاحبه های «ادواردو ساورین» یکی از بنیان گذاران فیس بوک نوشته است و کمپانی «کلمبیا پیکچرز» حامی اصلی این فیلم است.

شعار «شما نمی‌توانید ۵۰۰ میلیون دوست دست و پا کنید بدون اینکه چند دشمن بتراشید» بر پوستر این فیلم نوشته شده است و تهیه کنندگی آن را «ریپورتر اسکات رودین» به عهده دارد. ساخت این فیلم اواخر سال گذشته آغاز شد و طبق برنامه قرار است علاوه بر اکران در امریکا، 15 اکتبر در انگلستان بر روی پرده سینما برود.

از نگاه سینمایی، سوال اصلی این است که آیا این فیلم می تواند با استقبال از سوی مخاطبان مواجه شود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، زمانی که فیلمی چون میلیاردهای تصادفی (Accidental Billionaires) که بخشی از آن بر پایه شبکه های اجتماعی بود به نمایش در آمد، یا کتاب تاثیر فیس بوک (The Face book effect) با استقبال مواجه شد، به نظر می رسد تاریخچه به وجود آمدن یک شبکه اجتماعی نیز جالب باشد، زیرا فیس بوک در حال حاضر بیش از 500 میلیون کاربر دارد و بدون شک می تواند مخاطبان زیادی را علاوه بر کاربران خود جذب کند.

مدیریت جهان با شبکه های اجتماعی
اما از دیدگاه ارتباطات، سوال اصلی این است که هالیود چرا دست به روی پرمخاطبترین شبکه اجتماعی جهان گذاشته است؟ به طور یقین می توان گفت هالیود هیچ فیلمی را بدون هدف نمی سازد، اهداف پنهانی که امروز سینمای امریکا با ساختن فیلم شبکه اجتماعی مد نظر دارد در چند بخش به شرح ذیل ارایه می شود:

درگیری آنلاین مردم: نکته اصلی این فیلم درگیر کردن کل مردم جهان در شبکه های اجتماعی مجازی است، اما سوال این است که حضور حداکثری مردم جهان در شبکه های اجتماعی مثبت است یا منفی؟ شبکه هایی که با تمامی نکات مثبت، مباحث قابل تاملی نیز دارند.

مجازی و جهانی سازی: امروز روند مجازی شدن مردم، دولت و خدمات انکارناپذیر است و جبر تکنولوژی آن حاکمیت مطلق دارد. برخی از کارشنسان معتقدند، روند مجازی سازی تمام دنیا، ادامه مسیر جهانی سازی است و کشورهای پیشرفته به اسم اهداف بین المللی به دنبال جهانی سازی از کانال مجازی سازی هستند. آنها می خواهند با جذابیت فضای مجازی روند جهانی سازی را به کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه تحمیل کنند.به طور یقین اگر استراتژی مشخص و بلند مدت برای حفظ فرهنگ ملی و بومی در فضای مجازی وجود نداشته باشد، به راحتی عرصه را برای تحقق اهداف آنها فراهم خواهیم کرد.

شبکه های اجتماعی جایگزین سازمان ملل: یکی دیگر از دیدگاه ها درباره توسعه شبکه های اجتماعی جایگزین کردن آنها به جای سازمان های بین المللی است و در آینده شبکه های اجتماعی نقش رابط بین دولت – ملت ها با سایر دولت – ملت ها باشند و تمامی مراودات و فعالیت های بین المللی از طریق آنها پیگیری شود.

مدیریت زمان واقعی جهان فقط با چند کلیک: امروز پایش (مانیتورینگ) زمان واقعی(Real Time) اطلاعات در شبکه های اجتماعی اگر بزرگترین کاربرد این شبکه ها نباشد، جزء یکی از بزرگترین خدمات آنهاست. پایشی که مبنای تصمیم گیری و مدریت مسوولان می شود و نکته مهم آن این است که بدست آوری یک تصویر مناسب از یک منطقه، کشور یا شهر فقط با چند کلیک قابل دسترسی است. تصویری که می تواند شامل علاقه مندی، نارضایتی، بازار و بسیار اطلاعات دیگر باشد.

جنبش دیجیتال: دیدگاه تکامل دموکراسی توسط شبکه های اجتماعی کاملا مورد پذیرش است، زیرا جنبش های علمی (جنبش متن باز و سایر جنبش های علمی) مبنای توسعه همه جانبه علم و فرهنگ است. به عنوان مثال هم اکنون جنبش مردمی کمک به موسسه خیریه محک در فیس بوک وجود دارد که مردم از طریق این شبکه اجتماعی می توانند به این موسسه کمک مالی کنند. پس می توان این جمله که می گوید شبکه های اجتماعی فضای برای تمرین دموکراسی هستند را رد کرد زیرا شبکه های اجتماعی هدف نیستد بلکه ابزاری برای رسیدن به هدف به شمار می رود.

نابودی حریم خصوصی: زاکربرگ هدف اصلی فیس بوک را برداشتن حصارها و تبدیل کردن جهان به دنیایی آزادتر، شفاف تر و صادقانه تر است. ولی به قول مجله نیویورکر “سلطان روابط عمومی در زندگی خود بسيار خصوصی است” او نکات بسيار کوچکی از زندگی خود را روی فيس بوک علنی کرده در حالی که بسیاری از مردم جهان تمام زندگی خود را در فیس بوک بازگو می کنند، حال چه طور می توان استنباط کرد که وقتی آقای بنیان گذار به هدف خود پایبند نباشد، ترس از بین رفتن حریم خصوصی مردم مطرح نباشد؟ در حالی که تاکنون چندبار شاهد نقض حریم خصوصی افراد توسط فیس بوک بوده ایم.

کنترل دولت ها: قرار دادن اطلاعات حریم خصوصی به دولت ها و شرکت های تجاری همیشه یکی از مباحث بحث برانگیز حوزه اینترنت و به خصوص شبکه های اجتماعی بوده است، شاید در ذهن مخاطب این سوال به وجود آید که وقتی این فیلم به درخواست مدیران فیس بوک تغییراتی کرد، چطور ممکن است که همین مدیران به اسم امنیت ملی و تجارت، اطلاعات خصوصی افراد را در اختیار دولت ها قرار ندهند؟ و نباید از این جمله زاکربرگ که می گوید، «خيلی ها می خواهند فيس بوک را بخرند و پول زيادی هم پيشنهاد می دهند. ولی هدف ما پول نيست.» به راحتی گذر کرد.

قاعدتا فیلم شبکه اجتماعی بخش زیادی از تاریخچه شکل گیری و روند توسعه فیس بوک را بازگو می کند ولی جهت اطلاع باید گفت، فیس بوک شش سال (فبریه سال 2004) پیش در خوابگاه دانشگاه هاروارد توسط مارک زاکربرگ 20 ساله دانشجوی این دانشگاه راه اندازی شد. ترافیک وب سایت فیس بوک در سال 2009 نسب به سال 2008، 200 درصد افزایش یافته است و در حال حاضر فیس بوک دومین وب سایت پربازدیدکننده در جهان از نظر الکسا است. شركت مايكروسافت سال گذشته با پرداخت 240 ميليون دلار تنها 1.6 درصد از سهام شبكه اجتماعي فيس بوك را خريداري كرد. این در حالی است که ارزش سهام این شرکت در حال حاضر 33 میلیارد دلار است.

اما سوال اساسی امروز جامعه ایران این است که فیس بوک فرصت است یا تهدید؟ آنچه که مسلم است فیس بوک هدف نیست بلکه ابزاری برای رسیدن به هدف!
انتهای پیام/.

جواد افتاده، سروش هفتگی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

جایزه همراه اول