فضای مجازی و خیرخواهی از نگاه امام حسن عسکری(ع)
هشتم ربیع‌الاول مصادف با سالروز شهادت امام حسن عسکری(ع) است. هرچند همه ما به میزان اندکی با زندگی این امام بزرگوار آشنا هستیم، اما شاید کمتر فرصتی جهت آشنایی با اندیشه‌های ناب ایشان برایمان ایجاد شده باشد.
امام حسن عسکری(ع) همواره بر ضرورت خیرخواهی در حق دیگران تأکید داشتند و در حدیثی می فرمایند: «خَصْلَتَانِ لَیْسَ فَوْقَهُمَا شَیْءٌ الْإِیمَانُ بِاللَّهِ وَ نَفْعُ الْإِخْوَان، دو خصلت است که بالاتر از آن چیزی نیست، ایمان به خدا و خیرخواهی و دلسوزی برای برادران و خواهران ایمانی» (تحف العقول عن آل الرسول، ص 489). مفهوم خیرخواهی، هرچند ریشه در تاریخ بشریت دارد اما همزمان با ایجاد جوامع جدید، منجر به گسست روابط عمیق روحی و جایگزینی روابط انبوه سطحی و ظاهراً صمیمانه شده است. پس لازم است در عرصه رسانه‌های جمعی به ویژه در فضای مجازی تلاشی جدی برای ترویج این ارزش اخلاقی در سطوح مختلف جامعه صورت پذیرد.
در این خصوص آیات متعددی وجود دارد که لزوم توجه به مفهوم مورد اشاره را منعکس می‌نماید. قرآن کریم نه تنها به توجه مومنین نسبت به حال و روز یکدیگر تأکید دارد بلکه به مؤمنین فرمان می‌دهد اگر دو دسته از شما با یکدیگر کارزار کردند بین آنان را اصلاح کنید «وَإِن طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا(حجرات/ 9)».
حفظ یکپارچگی جامعه اسلامی
بنابراین یکی از مسئولیت‌های رسانه‌های مجازی در برابر جامعه اسلامی حفظ یکپارچگی و نزدیک کردن قلوب مخاطبان به یکدیگر است. از دیگر ابعاد خیرخواهی، بیان انتقادات سازنده نسبت به مسئولان و عموم مردم به بهترین نحو ممکن است. امام صادق(ع) بهترین مردم را کسی می‌داند که عیب دیگران با بیان نرم منعکس کند: «احب اخوانی من اهدی الی عیوبی» (مجلسی, 1345, ج 74 ص 272).
استفاده از واژه هدیه در این حدیث شریف، بیانگر تاکید امام معصوم(ع) در گفتمان دوستانه، صمیمانه و خیرخواهانه است. علاوه بر این به کار بردن عبارت هدیه، یادآور آن است که در هدیه دادن، نیت ما خوشحال ساختن مخاطب است و نه آزار و اذیت او. بنابر این نقد خیرخواهانه مستلزم استفاده از زبان ملایم و عبارات لطیف است. اضافه بر آنچه گفته شد تلاش برای تحقق عدالت از دیگر جلوه‌های خیرخواهی است. قرآن کریم در آیه ی 135 سوره نساء می‌فرماید: پیام عدالت را حتی اگر به ضرر خود و نزدیکان‌تان است به عموم جامعه بیان کنید «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُونُواْ قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاء لِلّهِ وَلَوْ عَلَى أَنفُسِکُمْ أَوِ الْوَالِدَیْنِ وَالأَقْرَبِینَ(نساء/ 135)».
تحقق جامعه آرمانی مد نظر دین مبین اسلام
طبیعتا انسان در شرایطی می‌تواند خیرخواه دیگران باشد که فقط به منافع خود فکر نکند و هرجا بیان مطلبی در مسیر تحقق عدالت بود بدون در نظر گرفتن ضرر و زیان خود آن را بیان کند. در چنین شرایطی است که جامعه آرمانی مد نظر دین مبین اسلام محقق خواهد شد و در این مسیر چنانچه اشاره شد رسانه‌های جمعی خصوصا رسانه‌های مجازی نقش مهمی دارند. رسانه‌های مجازی با بیان انتقادات سازنده و در عین حال دوستانه، پرهیز از اختلاف‌افکنی میان گروه‌های مختلف جامعه و تأکید بر تالیف قلوب مخاطبان و در برخی موارد چشم‌پوشی از منافع گروهی و سیاسی محدود آنجا که در تعارض با منافع عموم است می‌توانند نقشی بی‌بدیل در توسعه مفهوم خیرخواهی داشته باشند.
به امید آنکه با رعایت موارد گفته شده شاهد بروز و ظهور اقدامات خیرخواهانه خصوصا در عرصه رسانه‌های مجازی باشیم.
محمدصادق افراسیابی؛ خبرگزاری ایکنا
انتهای پیام/.
