فضای مجازی؛ عاری از نظام مشخص اجتماعی

به گزارش‌«وبلاگ‌نیوز» یونس نوربخش، رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، با اشاره به مفهوم  second life (زندگی دوم) و رعایت قوانین در فضای مجازی، اظهار کرد: تا کنون جامعه شناسی از جامعه حقیقی با یک تعریف مشخص در محدوده جغرافیایی خاص و با یک فرهنگ مشخص صحبت می کرد، اما امروزه جامعه جدیدی تحت عنوان فضای مجازی به وجود آمده است؛ یعنی جهان دیگری که به صورت شبکه به هم متصل است و در عین حال تفاوت های اساسی با جامعه حقیقی دارد.

وی ادامه داد: قالب های اجتماعی و سیاسی همچون عرف، دین و ارزش های اجتماعی در جامعه حقیقی حاکم است و انسان ها را محدود به انجام یک سری از قوانین اجتماعی مشخص می کند در حالی که در فضای مجازی چنین قوانین مشخصی حاکم نیست.

این جامعه شناس تصریح کرد: در سازمان های بین المللی مسئولان در این رابطه کنفرانس هایی را برگزار کرده اند و در آن به بحث و بررسی نشستند که چگونه اخلاق  و حقوق را در فضای مجازی ایجاد کنند و کاربران پایبند به این موارد باشند. البته تا کنون چنین اتفاقی نیفتاده است و هنوز فضای مجازی، فضای گمنامی است و کنترل اجتماعی، اخلاقی و ارزشی چندانی نمی توان بر کاربران داشت.

وی ادامه داد: آن چیزی که در فضای مجازی خواهد بود، تنها خود فرد است که بتواند خودش را در این فضا مدیریت کند. متأسفانه در فضای مجازی زمینه برای بسیاری از ناهنجاری ها، قانون شکنی ها و خلاف عرف و شرع فراهم است و محدودیتی وجود ندارد و برای جوان هوس انگیز فضای جذابی می تواند باشد. فرد در چنین فضایی خود را نامحدود احساس می کند.

نوربخش با تصریح بر این که در فضای مجازی فرد خود را نامحدود احساس می کند، افزود: طبعا جامعه شناسان نیز چنین انسانی را مطالعه نکردند و موضوع جدیدی است که باید مورد بررسی قرار گیرد که چگونه و با وضع چه قوانینی، نظام های اخلاقی و اجتماعی در این جامعه جدید ایجاد شود تا انسان ها به دور از ناهنجاری ها و انحرافات اخلاقی باشند.

رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ضمن ارائه راهکارهای اجتماعی برای مقابله با آسیب های فضای مجازی گفت: ابتدا باید رویکردمان را نسبت به تکنولوژی های نوین اصلاح کنیم، یعنی به جای آنکه با رویکردهایی بخواهیم با تکنولوژی مقابله کنیم و مانع استفاده جوانان شویم، فضای مجازی را هم فرصت و هم تهدید تلقی کنیم در غیر این صورت به راه حل درستی دست نخواهیم یافت.

وی افزود: ابتدا باید فضای مجازی را یک فرصت مناسب بدانیم و این موضوع را بپذیریم که جوانان به فضای مجازی نیاز دارند. در کنار فرصت ها، به مقابله با تهدیدها و آسیب های این فضای مجازی بپرداریم. درحقیقت با رویکردهای مناسب باید به دنبال کاهش این آسیب ها و خطرات باشیم در عین حال که زمینه خوب استفاده از این ها را فراهم کنیم.

این جامعه شناس تصریح کرد: انواع آسیب های اجتماعی و روانی باید به صورت مستقل مورد بررسی قرار بگیرد چرا که این تکنولوژی به سرعت وارد جامعه ما شد بدون آنکه زیرساخت های آن فراهم باشد. آموزش مهم ترین مسئله است که در جامعه شناسی تحت عنوان تأخر فرهنگی بحث می شود، یعنی ابزار و تکنولوژی وارد جامعه ای می شود در حالی که جامعه و نظام آموزشی مان در مدرسه و دانشگاه از لحاظ ذهنی و فرهنگی آماده نیست و آموزش های لازم را ندیده است.

نوربخش اظهار کرد: بخشی از آسیب های فضای مجازی به دلیل سرعت ورود تغییرات و تحولات تکنولوژیکی طبیعی است و بسیاری از جوامع دچار این مسئله هستند.

وی آموزش را یکی از راهبردی ترین راه حل برای مقابله با آسیب های فضای مجازی عنوان کرد و گفت: آموزش استفاده از فضای مجازی برای اقشار مختلف جامعه باید تبیین شود و اینکه این فضا ازچه مزایا و خطراتی برخوردار است و همچنین به لحاظ اقتصادی و فرهنگی چه کمی می تواند برای حل مشکل جامعه کند.

رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران تصریح کرد: جوانان ایرانی به صورت غیرمتعارف از فضای مجازی استفاده می کنند تا اندازه ای که مراجعه جوان اروپایی بسیار کمتر از جوان ایرانی در شبکه های اجتماعی است. همه این موارد به عنوان یک آسیب شناسی اجتماعی باید مورد بررسی قرار بگیرد.

انتهای پیام /.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

جایزه همراه اول