«هیچ تهدیدی بدتر از فضای مجازی برای نسل جوان ما وجود ندارد»

به گزارش‌ «وبلاگ‌نیوز» و به نقل از تسنیم، هم اندیشی چالش های فکری کنونی نسل جوان عصر دیروز 19 خردادماه همزمان با سالروز میلاد مبارک حضت علی اکبر(ع) و روز جوان در تالار علامه جعفری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.

در این نشست که به همت کانون اندیشه جوان و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شده بود، استادان و صاحب نظرانی از جمله حجت الاسلام علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حضور داشتند.

حجت‌الاسلام رشاد در این نشست گفت: به نظر من امروز هیچ تهدیدی کما و کیفا بدتر و بالاتر از فضای مجازی برای نسل جوان ما وجود ندارد و با توجه به اینکه امسال سال فرهنگ و اقتصاد است می توانیم روی این موضوع کار کنیم.

این اندیشمند حوزه علوم اسلامی خاطرنشان کرد: برای روزگار کنونی اسمهای زیادی گذاشته اند، برخی آن را عصر ارتباطات نامیده اند، برخی دیگر عصر فراصنعتی و فناوری و … دیگران هم به آن عصر شبکه اطلاعاتی و برخی دیگر هم آن را عصر سیطره کمیت نامگذاری کرده اند. اما به نظر من خصیصه اصلی روزگار جدید، وجود سیطره مجاز است و می توانیم این عصر را، روزگار سیطره مجاز بنامیم. به مظر من باقی نامها قابل انطباق با این نام هستند و ابعاد دیگر این واقعیت را نشان می دهند.

او با بیان اینکه عالم مجازی یا سایبر یک زیست جهان به معنای واقعی کلمه است، افزود: می توان برای این زیست جهان دست کم 4 لایه را در نظر گرفت: نخست لایه فناورانه و ابزارانگارانه، دوم لایه صوری یا همان صورت و فرم جهان، دیگری لایه ارتباطی و در نهایت لایه سیرت. در سه لایه پیشین نخست قطعا این زیست جهان مناسباتی را ایجاب می کند که انسان را تحت تاثیر می گذارد و سبک زندگی خاصی را به اون می نمایاند. اما سلایه آخر که سیرت این عالم است، از دیگر لایه ها مهمتر بوده و مد نظر من در این بحث است.

این پژوهشگر درباره لایه سیرت جهان مجازی توضیح داد: در لایه چهارم است که هویت و ماهیت انسان زیست جهان مجازی تعریف و مشخص می شود و جوامع تشخص خود را در این لایه می یابند. این لایه، لایه هویت ساز  است و فرهنگ و سبک زندگی خاص خود را شکل می دهد. دیگر تاثیر آن مانند لایه های قبلی یک تاثیر ابزارانگارانه یا فناورانه نیست بلکه تاثیر آن ساختاری و اساسی است. یعنی قلمرو بینش، عقاید، منش، علایق، کنش، رفتار و … را کاملا تحت تاثیر می گذارد.

وی افزود: انسان دارای من های متعددی است که «من فردی» و «من اجتماعی» تنها دو نمونه از آنها است. در زیست جهان حقیقی یا غیرمجازی من فردی هم متصور است و هم محقق، یعنی هم به اندیشه می آید و هم در جهان بیرونی یافت می شود اما امروز در زیست جهان مجازی خود یا من فردی اگر هم متصور باشد اما دیگر محقق نیست. به این معنا که انروزه دیگر تشخص و تعین بواسطه وجود جهان مجازی نمی تواند صورت فردی داشته باشد بلکه این تشخص کاملا صورت جمعی پیدا کرده که خودش گونه های عرضی و لایه های طولی بسیاری دارد.

حجت الاسلام رشاد با تاکید بر اینکه در زیست جهان مجازی من حقیقی نداریم، گفت: در این روزگار من فردی عصاره و برایندی از من های جمعی است و از من های اجتماعی بیرون می تراود و معنای این حقیقت آن است که خودها و من های فردی به نوعی دچار دیگر انگاری هستند. توضیح آنکه اگر فرایند تاثیرگذاری سیرت هویت ساز زیست جهان مجازی ناقص صورت بگیرد و کامل نشود انسان را بی هویت می کند، او از خود خویش دور می سازد و شخص را دچار از خودفراموشی می کند. اما اگر این تاثیرگذاری آن کامل شود یک مرحله جلوتر می رود و علاوه بر هویت زدایی از انسان، هویت دیگری به او می بخشد.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: امروز هویت ما در معرض این جهان آسیب دیده ولی هنوز به طور کامل فرهنگ مسلط در فضای مجازی نتوانسته هویت جدیدی به ما بدهد و ماهیت جهان پذیرفته شده خود را به ما حقنه کند. یعنی جوانان ما تا حدود زیادی بی هویت شده اند ولی هنوز هویت غرب را به طور کامل نپذیرفته اند. لذا می بینیم که جوانانی داریم که حتی بر دعا و مناجات و نماز شب مداومت دارند ولی ظاهرشان و برخی افکار و رفتارهایشان صورا غربی پیدا کرده است. مثلا دخترانی که حجاب کانلی ندارند ولی اهل زیارت و دعا و حتی برخیشان اهل نماز شب هستند.

وی اظهار کرد: اگر ما دست روی دست بگذاریم و در خصوص جوانان منفعلانه عمل کنیم، زمان «خوددیگرانگاری» هم فرا می رسد، لایه سیرت جهان مجازی تاثیرگذاری خود را کامل می کند و این شرایط را بسیار بحرانی تر می سازد. به نظر من ایجاد خودآگاهی در نسل جوان مهمترین کاری است که ما باید انجام دهیم و برای رساندند جوانان به مرحله خودآگاهی صرفا انجام کارهای سلبی کفایت نمی کند؛ اگر چه امور سلبی لازم است ولی کافی نیست، مثلا مقابله با ماهواره و فضای مجازی و محدود کردن آن لازم است و نمی توانیم بگوییم که باید فضا را کاملا باز بگذاریم، زیرا این حرف ناصواب و غیرکارشناسانه است ولی اکتفا کردن به این وجه هم نمی تواند ما را به نتیجه مطلوب رساند.

حجت الاسلام رشاد در پایان افزود: باید جلوی سیل را با موانع گرفت و نمی توان گفت که بگذاریم سیل بیاید و همه چیز را ببرد؛ اما ضمن آن باید کارهای ایجابی هم انجام دهیم و از بروز چنین بلایایی جلوگیری کنیم. به نظر من در حوزه ایجابی باید جوانانمان را عالم کنیم، به نوعی که این علم از درون بجوشد و مقاومت کند. باید طوری عمل کنیم که جوان از درون در خود برای خود احساس هویت کند.

انتهای پیام/.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

جایزه همراه اول