قدرت شگفت‌انگیز شکلک‌ها در فضای مجازی

به گزارش«وبلاگ نیوز» به نقل از همشهری آنلاین براساس گزارش  BBC، ماجرا از یک لحظه‌ی عجیب آنلاین در اوایل دهه ۱۹۸۰ آغاز شد، زمانی‌که اسکات فالمن، دانشمند رایانه‌ای دریافت واژه‌ها برای بیان احساساتش ناکارآمد هستند و او نمی‌تواند حین برقراری ارتباط با دیگران در یک انجمن آنلاین، به مخاطبانش بفهماند که برخی از صحبت‌هایش بار طنز و شوخی دارند.
از این رو، فالمن روزی یک علامت دو نقطه، یک خط تیره و یک پرانتز را در کنار یک‌دیگر قرار داد تا این شکلک (-: ، چهره خندان، ایجاد شود تا به این شکل از بروز سوءتفاهم‌ها در حین مکالمه‌های آنلاین جلوگیری شود. از آن زمان به‌بعد، هزاران شکلک مشابه خلق شدند تا حالات روحی و مفاهیم پیچیده و متنوعی را القا کنند.

محققان اکنون دریافته‌اند شکلک‌های آنلاین روی انسان‌ها اثر قدرتمندی دارند که تاکنون کسی متوجه آن نبوده است. این شکلک‌ها می‌توانند در زمان برقراری ارتباطات آنلاین تصمیم‌گیری‌های انسان را به شیوه‌های غیرمنتظره تغییر دهند.
برای پی‌بردن به تنوع باورنکردنی اموتیکان‌ها یا شکلک‌های آنلاین، تنها باید به وب‌سایتی که «ولادیمیر ختولف» راه‌اندازی کرده است، سری بزنید. این وب‌سایت مجموعه شکلک‌های ژاپنی‌ها که کامائوجی نیز نامیده می‌شوند را جمع‌آوری کرده‌است، گونه‌ای از شکلک‌ها که از تنوع خاصی برخوردارند.
شاید جمع‌آوری این شکلک‌ها برای یک توسعه‌دهنده نرم‌افزار که در نیمه‌ای دیگر از جهان و دور از ژاپن و فرهنگ ژاپنی زندگی می‌کند، سرگرمی غیرعادی باشد؛ اما نکته اینجا‌ست که زبان این شکلک‌های ژاپنی احساسات را به شکلی جهانی بازگو می‌کند.
ختولف معتقد است استفاده از شکلک‌ها در زمان گفت‌وگوی آنلاین اغلب واکنش‌های قوی‌تر و متفاوت‌تری را از سوی طرف مکالمه ایجاد می‌کند.
ختولف تنها کسی نیست که در زمینه شکلک‌های آنلاین فعالیت دارد. انجمنی در Reddit وجود دارد که به شکلک‌ها اختصاص یافته و انواع آن‌ها را معنی می‌کند و نمونه‌های جدید‌تر را معرفی می‌کند. بیان ناکردنی بودن، اما درعین حال قابل درک بودن این شکلک‌ها سبب شده است عده‌ای که این شکلک‌ها و مفاهیم آن‌ها را به خوبی درک می‌کنند، تعدادی از آن‌ها را برای بیان بهتر احساس درونی به خود اختصاص دهند یا شخصیت خود را در محیط‌های ناشناس با کمک آن‌ها معرفی کنند.
مفهوم گم‌شده
از نظر «بن اگر»، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تگزاس در آرلینگتون، رشد شکلک‌ها درباره محدودیت‌های انسان در زمان برقراری ارتباطات آنلاین حرف‌های بسیاری دارند.
به گفته وی شکلک‌ها تفاوت‌های محسوسی در تعاملات رو‌در‌رو و کلامی ایجاد می‌کنند، تفاوت‌ها و جزئیاتی که در زمان برقراری ارتباط از طریق نمایش‌گر موبایل یا رایانه، کمبود آن‌ها احساس می‌شود. شکلک‌ها تلاش می‌کنند این حس بیگانگی در ارتباطات آنلاین را جبران کنند.
«اگر»( Agger ) ، کتابی با نام «پیامکی به‌سوی اتوپیا» نگاشته‌ است که در بخشی از آن نوشته: ما در ادیبانه‌ترین زمانه زندگی می‌کنیم، دورانی که در آن کودکان و جوانان با وجود فشارهای اجتماعی از قدرت رسای نگارش برای برقراری ارتباط با دوردست‌ترین فاصله‌ها بهره‌برداری می‌کنند و اموتیکان‌ها به‌طور حتم بنیادی‌ترین عنصر در این روند به‌شمار می‌روند.
اکنون که بشر از اهمیت اجتماعی شکلک‌ها آگاه شده‌ است، محققان، تحقیق درباره چگونگی اثرگذاری این پدیده را بر انسان در حین برقراری ارتباط آغاز کرده‌اند. برای مثال در یکی از تحقیقات که به تازگی انجام شده‌اند، مشخص شده است که استفاده از شکلک خندان در هنگام ارسال واکنش‌های منفی به عملکرد کارمندان، منجر به پذیرش راحت‌تر آن واکنش از سوی کارمند می‌شود. دیگر پژوهش‌ها نشان می‌دهند زمانی که در مباحثات آنلاین آکادمیک از شکلک‌ها استفاده می‌شود،‌ دانش‌جویان اشتیاق بیش‌تری در حضور و مشارکت در کلاس‌های آنلاین از خود نشان می‌دهند.
شیوه‌ی استفاده از شکلک‌ها می‌تواند جزئیات فراوانی از شخصیت افراد را آشکار سازد. برای مثال زنان بیش‌تر از مردان از شکلک‌ها استفاده می‌کنند. تمامی این یافته‌ها نشان می‌دهند ارتباط انسان با این شخصیت‌ها و چهره‌ها ناچیز و کم‌اهمیت نیست. دانشمندان حتی دریافته‌اند شکلک‌ها همان بخشی از مغز انسان را تحریک و فعال می‌کنند که در زمان نگاه کردن به چهره انسانی دیگر فعال می‌شود.
به بیانی دیگر، انسان از نظر فرهنگی شرطی شده‌ است که به شکلک‌ها واکنش شدید نشان دهد. این شکلک‌های کوچک احساسات پیچیده و پرمحتوایی را به همراه دارند که واژه‌ها از داشتن آن‌ها محرومند یا شاید تداوم استفاده از واژه‌ها سبب بی‌اثر شدن بار احساسی آن‌ها در برابر شکلک‌های آنلاین شده‌ باشد.
ردپا در شبکه اجتماعی
از این‌رو نباید از سرمایه‌گذاری فیس‌بوک در توسعه انواع پیچیده و متنوع شکلک‌های آنلاین عکس‌مانند تعجب کرد. سال گذشته «دچر کلتنر»، روان‌شناس دانشگاه کالیفرنیا برکلی به استخدام فیس‌بوک درآمد تا نسخه‌ای جدید از اموتیکان‌های متحرک را طراحی کند. این شکلک‌ها که به شخصیت‌های کارتونی یا شکلک‌های ژاپنی شباهت دارند، طیف وسیعی از احساسات، از اضطراب گرفته تا خشم را انتقال می‌دهند.
«کلتنر» می‌گوید فیس‌بوک به دنبال راهی است تا کاربرانش بتوانند از طریق آن به‌شکل غیرکلامی با یک‌دیگر ارتباط برقرار کنند. زیرا هرچه کاربران بیش‌تر با یک‌دیگر ارتباط برقرار کنند، تعداد پیام‌های رد‌و‌بدل شده نیز افزایش خواهد یافت. کلتنر می‌گوید آزمایش‌ها نشان می‌دهند شکلک‌ها به‌تدریج تکامل بیش‌تری یافته و استادانه‌تر طراحی خواهند شد تا بتوانند عصاره تمامی احساساتی را که باید انتقال دهند، در یک پیام واحد به‌خوبی منتقل سازند. اگر شکلک‌ها بتوانند به گونه‌ای زبان بدن، ظاهر و صدای افراد را تقلید کنند، شاید بتوان شکلک‌های واقعا ویژه‌ای را برای هر فرد طراحی کرد تا از هر یک برای برقراری ارتباط با شخص یا اعضای خانواده و دوستان استفاده کند.
به گفته «کلتنر»، فیس بوک اکنون تنها بر بهره‌برداری از قدرت اموتیکان‌ها برای کمک به کاربرانش به‌منظور هدایت موقعیت‌هایی که در آن‌ها تعامل با واژه‌ها عجیب و دشوار هستند، تمرکز کرده ‌است. وی می‌گوید از این شکلک‌ها برای برقراری ارتباط درباره موضوعات ناراحت‌کننده استفاده می‌شود، مانند زمانی که تصویری روی شبکه منتشر می‌شود که آزار‌دهنده است یا موجب ناراحتی کسی خواهد‌ شد.
اما از دید «اگر»، همه این یافته‌ها زمینه‌ساز بازاندیشی است درباره آن‌چه از ارتباطات بشر درک می‌شود. به گفته وی شاید انسان راحت‌تر بتواند این شکلک‌ها را به عنوان بخشی از زبان بپذیرد. «اگر» معتقد است اموتیکان‌ها نیز زبان به‌شمار می‌آیند، زیرا آن‌چه مخصوص نوشتن بود و آن‌چه زبان به‌شمار می‌رفت اکنون تکامل یافته‌تر شده و همگی آن‌ها اکنون به بخشی از نگارش تبدیل شده‌اند.

انتهای پیام/.