شبکه‌های اجتماعی؛ بحران یا بازتاب دهنده بحران؟

به گزارش «وبلاگ‌نیوز» روزنامه ایران نوشت: حالی که تعداد کاربران ایرانی شبکه‌های مجازی تلفن همراهی روزبه‌روز در حال افزایش است، آن‌طور که علاوه بر وایبر، واتس‌اپ و لاین حالا تلگرام هم جای خود را در تلفن همراه‌ها پیداکرده است. اپلیکیشن‌هایی که هر چه جلوتر می‌روند امکانات بیشتری در اختیار مخاطبان خود قرار می‌دهند.
اما اینکه تا چه اندازه این اپلیکیشن‌ها مفید هستند یا مضر، موضوعی است که باید با آمارگیری و پژوهش‌های دقیق‌تری آن را سنجید ولی به هر صورت فعلاً به یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطاتی و سرگرم ساز ایرانیان مبدل شده‌اند! حالا دائماً این سؤال مطرح می‌شود که آیا برای مناسب‌سازی شبکه‌های اجتماعی ضرورت وجود دارد؟ یا اینکه اصلاً باید با آن‌ها برخورد سخت کرد یا نرم‌افزاری؟
هدیه تکنولوژی برای ارتباط بیشتر، صد درصد مثبت!
احمد جلالی، روانشناس و استاد دانشگاه این اپلیکیشن‌ها را هدیه تکنولوژی به بشر می‌داند و می‌گوید: این برنامه‌ها تنها ارتباطات را تسهیل کرده‌اند و به‌این‌ترتیب به نزدیک شدن و گفت‌و‌گوی افراد جامعه با یکدیگر کمک می‌کنند.
قطعاً شکل گرفتن فضای گفت‌و‌گو و دیالوگ در این شبکه‌های مجازی می‌تواند به کاهش خشونت‌های اجتماعی و برخوردهای نه‌چندان دوستانه اعضای جامعه کمک کند.
جامعه ازلحاظ روانی به چنین فضایی نیاز دارد تا بتواند از این طریق تعاملاتش را رشد دهد. درواقع این برنامه‌ها به‌صورت مدرن‌تر و با امکانات بیشتری جایگزین پیام کوتاه شده‌اند و از این بابت باعث شده تا جامعه با فراغ بال نسبت به هزینه، ارتباطات خود را با درون و بیرون جامعه بهبود بخشد.
محدودیت برای اپلیکیشن های ارتباطی، عقب‌گرد مطلق
جلالی، پژوهشگر حوزه روانشناسی می‌افزاید: فرض کنیم این برنامه‌ها نباشند، ارتباط اعضای جامعه محدودتر می‌شود، آنگاه تبادل‌نظرها کمتر و قضاوت‌های پنهان نسبت به یکدیگر افزایش می‌یابد. فضای صمیمانه نسبی که توسط این برنامه‌ها ایجادشده و نوعی نشاط نسبی را در میان دوستان ایجاد کرده محدودتر می‌شود.
به‌این‌ترتیب جامعه دوباره با یک عقب‌گرد در حوزه ارتباطات میان اعضای خود، روبه‌رو است، فراموش نکنیم به دلایل اقتصادی جامعه امروز ایرانی به لاک خود فرورفته و درواقع با محدود کردن این برنامه به انزوای بیشتر اعضای جامعه کمک می‌کنیم.
منتقدان مثل همیشه اعتراض دارند
در این میان وقتی صحبت از محتوایی که در این شبکه‌ها ردوبدل می‌شود به میان می‌آید، برخی با انتقاد شدید از لطیفه‌ها و پیام‌های غیراخلاقی و همچنین آشنا شدن دختران و پسران در این برنامه‌ها، از محدود کردن آن‌ها دفاع می‌کنند. این دسته از افراد عنوان می‌کنند که این اپلیکیشن‌ها در قالب گروه‌های دوستانه به‌شدت به گسترش ادبیات کلامی ناهنجار و مضامین غیراخلاقی دامن می‌زنند. منتقدان این اپلیکیشن‌ها از توهین‌هایی که در این شبکه‌های اجتماعی به موضوعات مهم می‌شود ناراحت هستند و برای همین اعمال محدودیت روی آن‌ها را پیگیری می‌کنند.
بحران‌ها در دل جامعه است نه اپلیکیشن ها
مینا پرستش، جامعه‌شناس، درباره انتقادهای این‌چنینی به اپ‌های ارتباطی می‌گوید: اپلیکیشن‌ها تنها یک بستر و فضای خنثی هستند. شما قبل از اینکه به دنبال محدود کردن آن‌ها باشید باید به فضای درون جامعه نگاه کنید، چراکه محتوایی که در این اپلیکیشن‌ها از سوی کاربران ایرانی قرار داده می‌شود یا استفاده‌ای که از این اپلیکیشن های ارتباطی می‌کنند بازتابی از مسائل درون خانواده و جامعه ایرانی است. قبل از هرگونه برخورد سخت‌افزاری با این برنامه‌ها باید به چنین سؤال‌هایی پاسخ داد؟
۱- چرا بخش قابل‌توجهی از گفتارها و مسائل مطرح‌شده در این برنامه‌ها پیرامون موضوعات غیراخلاقی وجنسی است؟ مدیران با نسل جوان چه کرده‌اند که نسل جوآن‌همچنان در برآوردن ابتدایی‌ترین نیازهایش درمانده و این‌گونه آن را بازتاب می‌دهند؟
۲- چه اتفاقی برای خانواده ایرانی رخ‌داده که مرد یا زن ایرانی از این ابزارها برای خیانت استفاده می‌کند؟ آیا در صورت نبود این شبکه‌های مجازی، زوجین از ابزار دیگری آن‌هم در قرن بیست‌ویک برای این کار استفاده نخواهد کرد؟
۳- آیا پسر و دختری که سن ازدواج آن‌ها به دلایل صرفاً اقتصادی از قبیل بیکاری بالای جوانان و نبود امنیت شغلی گذشته، فقط از این برنامه‌ها برای آشنایی باهم استفاده می‌کنند؟ یا اگر این برنامه‌ها نباشند آن‌ها از طریق دیگری باهم آشنا نمی‌شوند؟
شبکه‌های اجتماعی، بازتابی از قصه‌های جامعه امروز
مینا پرستش، جامعه‌شناس می‌افزاید: با دیدن محتوای نامناسبی که در این شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود نباید بلافاصله به دنبال برخورد قهری بود بلکه باید به دنبال ریشه علت‌های این‌گونه رفتارها باشیم.
وقتی در جامعه‌ای جوان، ۱۶ میلیون جوان مجرد وجود دارد که به دلایل مختلف نمی‌توانند نیازهای روانی و عاطفی خود را از طریق مشروع تأمین کنند قطعاً ذهنشان به‌شدت درگیر مسائل غیراخلاقی می‌شود. وقتی این درگیری پیش می‌آید چنین محتوایی شکل می‌گیرد که نمودش را در این شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم.
همچنین «احمد جلالی»، روانشناس و استاد دانشگاه درباره موج تمسخر مسائل مهم و برخی موضوعات توسط جوانان در این شبکه‌ها، خاطرنشان می‌کند: تمسخر کردن در این شرایط نشان از نوعی بی‌تفاوتی به همه‌چیز است.
ناامیدی و سرخوردگی نقش مهمی دراین‌باره دارد، در قالب طنز و توهین و تمسخر به همه‌چیز حمله می‌کند. به‌این‌ترتیب ابتدا در ذهن او خط قرمزها شکسته می‌شود و سپس او این هنجارشکنی را با ساخت و تولید چنین محتوایی بروز می‌دهد.
حالا باید دید که آیا برخی همچنان به مقصر نشان دادن صرف شبکه‌های اجتماعی برای برخورد سخت با آن ادامه می‌دهند یا با نگاهی متفاوت به ریشه‌یابی برخی مشکلات اجتماعی که در این شبکه‌ها بروز پیداکرده، در خود جامعه خواهند پرداخت.

انتهای پیام/.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

جایزه همراه اول