داعش پشت خاکریز شبکه های اجتماعی
به گزارش «وبلاگ‌نیوز» و به نقل از هفته‌نامه عصر ارتباط، دولت فدرال آمریکا چند روز قبل یکی از دانشجویان دانشگاه کویینز را که با پشتیبانی گروهک تروریستی داعش قصد انجام عملیات هدفمند داشت، دستگیر کرد و این مسئله بار دیگر به جهانیان نشان داد که تبلیغات گسترده تروریستی در شبکه‌های اجتماعی تا چه اندازه موفق بوده و حتی هزاران کیلومتر دورتر هم توانسته از طریق دنیای مجازی روی کاربران تأثیر بگذارد.
مونتر عمر صالح، جوان ۲۰ ساله ساکن آمریکا که مدتی قبل در صفحه توییتر خود نوشته بود گروهک القاعده نسبت به قبل میانه‌روتر شده است، جست‌وجوهای آنلاین گسترده‌ای را در مورد شیوه ساخت مواد منفجره انجام داد و پلیس FBI با بررسی‌های بیشتر دریافت که در رایانه شخصی او تبلیغات گروه داعش و تصاویر مربوط به آن موجود است. صالح طی چند ماه اخیر روی صفحات خود در شبکه‌های اجتماعی مختلف از فعالیت‌های داعش تقدیر کرده بود و در توییت های مختلف نوشته بود ماجرای حمله تروریستی به نشریه «شارلی ابدو» فرانسه و دیگر عملیات داعش در خاورمیانه کاملاً بجا بوده است.
این روزها تعداد جوانانی مانند صالح که با تبلیغات گسترده گروه‌های تروریستی در شبکه‌های اجتماعی مواجه می‌شوند، افزایش‌یافته است. جامعه شناسان بر این باورند که داعش طی چند سال اخیر درزمینهٔ تبلیغات مجازی و حضور گسترده در شبکه‌های اجتماعی بسیار موفق عمل کرده است و کاربران جهانی در هر کشوری که زندگی می‌کنند با یک حساب کاربری رایگان به حمایت از این تبلیغات و فعالیت‌ها می‌پردازند و بدون آگاهی، پس از مدتی خود را یکی از اعضای آن‌ها می‌بینند. اگرچه این روند، نگرانی‌های فراوانی در پی داشته، اما باید گفت هنوز اقدام قابل‌ملاحظه‌ای برای مقابله با آن صورت نگرفته است.
نبرد تبلیغاتی
جسیکا استرن و ج.ام.برگر به‌تازگی کتابی را با این عنوان به چاپ رسانده‌اند: «داعش: ایالت ترور». آن‌ها معتقدند داعش با ورود به شبکه‌های اجتماعی و استفاده کارآمد از آن منطقه‌ای را به تصرف خود درآورده است که هیچ گروهک تروریستی درگذشته موفق به حضور در آن نشده بود. در این کتاب گفته‌شده چگونه داعش طی چند سال گذشته سیاست‌های تبلیغاتی خود را گسترش داد و به‌مرورزمان توانست قوی‌ترین پایگاه نظامی خود را در شبکه‌های رسانه‌ای بنا کند.
استراتژی داعش برای حضور در شبکه‌های اجتماعی بر تبلیغات گسترده استوار است و این گروه در انواع مختلف شبکه‌های اجتماعی سعی کرده ابتدا تعداد حامیان و هواداران خود را افزایش دهد و سپس تبلیغات خود را آغاز کند. این گروه که انواع صفحات اجتماعی با موضوعات مختلف را مدیریت می‌کند، در ابتدا با تبلیغ زندگی بهتر و شرایط ایدئال‌تر، کاربران را به سمت خود می‌کشاند و سپس هواداران را باسیاست‌های خود آشنا می‌کند. این نوع فعالیت موجب شده طی چند سال گذشته هزاران نفر از مردم جهان باهدف پیوستن به گروه داعش به خاورمیانه سفر کنند و در میدان‌های نبرد این کشور حضور یابند.
کارشناسان حوزه وب و شبکه‌های اجتماعی بر این باورند که استراتژی‌های داعش برای حضور در این فضا به‌خوبی عمل کرده است. از حدود یک سال قبل که این گروهک تروریستی عملیات خود را در مناطق شمالی عراق و سوریه آغاز کرد، بیش از ۵۰ هزار نفر به آن پیوستند و گزارش‌های جدیدتر نشان داد که بخش اعظم آن‌ها به‌واسطه تبلیغات گسترده داعش در شبکه‌های اجتماعی با این گروه آشنا شدند. رسانه‌های خبری اعلام کردن از ۵۰ هزار عضو جدید داعش، ۳۴۰۰ نفر را ساکنان کشورهای غربی تشکیل می‌دهند و البته تعداد آن‌ها همچنان رو به افزایش است.
گرو تروریستی داعش از پلتفرم‌هایی مانند توییتر، فیس‌بوک و واتس‌اپ استفاده می‌کند تا به اهداف خود دسترسی پیدا کند و پیام‌های هدفمند خود را به کاربران برساند. این شبکه اجتماعی به‌صورت گسترده از هشتگ بهره می‌برد و پیام‌هایی را که قصد دارد میان کاربران جهانی منتشر شوند از این طریق به آن‌ها اعلام می‌کند.
جین پساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در این خصوص به خبرگزاری سی ان ان توضیح داد که داعش در هرروز بیش از ۹۰ هزار توییت منتشر می‌کند که هرکدام از آن‌ها پیام‌های هدفمند جداگانه‌ای را شامل می‌شوند.
مرکز Brookings Institution در این خصوص مطالعه‌ای را انجام داد و طی آن ۲۰ هزار حساب کاربری را که احتمال می‌رفت به‌وسیله گروهک تروریستی داعش مدیریت شوند برای دوره زمانی مشخص بررسی کرد. در پایان این مطالعه برخی سؤال‌های اساسی مطرح شد که ازجمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
چگونه تعداد زیادی از مشترکان توییتر از داعش حمایت می‌کنند؟ این افراد چه کسانی هستند و چگونه در فعالیت‌های آنلاین سازمان‌دهی شده حضور می‌یابند تا حمایت‌های خود را از داعش انجام دهند؟ بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده مشخص شد که داعش حساب کاربری با هواداران کمتر از ۱۰۰۰ نفر را مدیریت می‌کند و از این طریق توانسته با تک‌تک هواداران و دنبال کنندگان خود در شبکه‌های اجتماعی ارتباط نزدیک برقرار کند. سیاست اینکه تعداد هواداران در هر صفحه اجتماعی بیشتر از ۱۰۰۰ نفر نباشد، ازجمله اقداماتی محسوب می‌شود که توانست طی چند سال اخیر موفقیت‌های این گروه تروریستی در دنیای مجازی را رقم بزند.
خلافت سایبری
شبکه‌های اجتماعی اینترنتی پیام‌رسان این روزها به محبوب‌ترین ابزار برای کاربران جهانی تبدیل‌شده‌اند و داعش با توجه ویژه به این قبیل فضاها توانسته اهداف خود را پیش ببرد. همکاران داعش به‌صورت مرتب صفحات مختلف در شبکه‌های اجتماعی را به‌روز می‌کنند و با انتشار تصاویر و مطالب مختلف در مورد زندگی خود نشان می‌دهند که پیوستن به این گروهک تروریستی تا چه اندازه برای آن‌ها مزیت داشته است.
این فضاها همچنین موجب شده‌اند هماهنگی عملیات تروریستی وابسته به داعش در نقاط مختلف جهان آسان‌تر انجام شود. بر اساس اسنادی که به‌تازگی منتشرشده‌اند مشخص شد یکی از اعضای داعش در تالارهای گفت‌وگوی اینترنتی وابسته به شبکه‌های اجتماعی اعلام کرده؛ بمبی را که در یک آشپزخانه جاسازی کرده است منفجر می‌کند. در این صحبت‌های اینترنتی همچنین فهرستی از نقاط مختلف ازجمله میدان تمایز ارائه‌شده بود که تمامی آن‌ها اهداف بعدی برای بمب‌گذاری بودند.
اگرچه دلت ها به‌صورت گسترده اقداماتی را آغاز کرده‌اند تا مانع پیوستن جوانان به داعش شوند و ماهیت اصلی این گروهک تروریستی را برملا کنند، اما باید گفت شبکه‌های اجتماعی فضای مناسبی در اختیار تروریست‌ها قرار داده‌اند تا امکان ادامه فعالیت‌های جهانی آن‌ها وجود داشته باشد.
کاربرد شبکه‌های اجتماعی برای گروه تروریستی داعش به‌قدری افزایش‌یافته که دولت آمریکا در این زمینه احساس نگرانی می‌کند. همین مسئله موجب شد چندی پیش کمیته ویژه مجلس سنا همکاری‌هایی را با سازمان امنیت داخلی و امور دولتی آمریکا آغاز کند تا از این طریق کنترل بیشتری در شبکه‌های اجتماعی ایجاد شود. در کنفرانس اخیری که این دو سازمان به‌صورت مشترک برگزار کردند گفته شد که شبکه‌های اجتماعی انواع اطلاعات مناسب و نامناسب را در اختیار کاربران قرار می‌دهند و اگر این اطلاعات نامناسب ظاهر زیبایی داشته باشند، به راحتی می‌توانند کاربران را فریب دهند.
این قابلیت موجب شده تا داعش استراتژی اصلی خود برای جذب نیروهای جدید را مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی تعریف کند و با تمرکز فراوان بر این فضاها بتواند اهداف خود را پیش ببرد. کمیته ویژه مجلس سنای آمریکا اعلام کرد که برای مبارزه تبلیغاتی و جلوگیری از فعالیت داعش در شبکه‌های اجتماعی به همکاری‌های بین‌المللی نیاز است و باید هرچه سریع‌تر جلوی این اقدامات گرفته شود.
ناتوانی‌های FBI
جیمز کامی، رییس پلیس فدرال آمریکا (FBI) هفته گذشته اعلام کرد سازمان او هنوز نتوانسته فعالیت‌ها و اقدامات داعش در شبکه‌های رسانه‌ای را محدود کند و کاربران آمریکایی را از گزند فعالیت‌های تبلیغاتی این گروهک تروریستی در فضای مجازی دورنگه دارد.
بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که کاربران آمریکایی علاقه فراوانی به فعالیت‌های داعش نشان می‌دهند و تبلیغات منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی را به‌صورت گسترده دنبال می‌کنند؛ اما جیمز کامی در این خصوص توضیح داده که پلیس FBI توانایی لازم را ندارد تا بتواند با این پروپاگاندای اجتماعی آنلاین مقابله کند و محافظت لازم از کاربران خود را انجام دهد. او در این خصوص گفت: «مأموریت ما در شرایط کنونی مانند پیدا کردن سوزن در یک انبار کاه به وسعت کشور آمریکا است. این سوزن‌ها همواره سعی می‌کنند خود را از مقابل چشم‌ها مخفی نگه دارند، زیرا فعالیت آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی معمولاً به‌صورت رمزگذاری شده دنبال می‌شود و این مسئله کار ما را سخت‌تر می‌کند».
رییس پلیس آمریکا توضیح داد گروهک تروریستی داعش از طریق ابزارهای موبایلی ارتباط نزدیکی را با شهروندان آمریکایی برقرار کرده و رمزگشایی از اطلاعات ردوبدل شده در این ارتباطات برای FBI کار بسیار دشواری محسوب می‌شود. او همچنین اظهار کرد در این زمینه نگرانی‌های بیشتری درباره حریم شخصی کاربران موجود است و اگر هرچه سریع‌تر اقدامات لازم به نتیجه نرسد، شاهد عواقب جبران‌ناپذیری خواهیم بود.
جمیز کامی در ادامه صحبت‌های خود اظهار کرد: «باید اعتراف کنم این‌یک مشکل بسیار دشوار محسوب می‌شود. تهدیدها برای ورود به حریم خصوصی و امنیت عمومی از طریق شبکه‌های اجتماعی بسیار ما را نگران کرده و مهم‌ترین نکته این است که هرچه سریع‌تر یک‌راه حل در این زمینه پیدا کنیم».
مدیر سازمان FBI پیش‌ازاین گفته بود که ابزارهای پیام‌رسان اینترنتی ازجمله واتس‌اپ، وایبر و… بین کاربران نفوذ زیادی دارند و داعش به کمک آن‌ها توانسته تعداد زیادی از اعضای جدید را جذب کند؛ اما باید گفت که قابلیت این ابزارها برای گروهک تروریستی مذکور به اینجا ختم نمی‌شود و حتی از طریق آن‌ها عملیات تروریستی هم هماهنگ می‌شوند.
سازمان FBI بر اساس آخرین بررسی‌های خود اعلام کرد که موفقیت‌های داعش در شبکه‌های اجتماعی از القاعده هم بیشتر بوده است و این روزها دیگر گروهک‌های تروریستی مانند طالبان هم سعی دارند استراتژی‌های داعش را برای فعالیت‌های آنلاین خود دنبال کنند. درحالی‌که القاعده طی فعالیت‌های آنلاین خود همواره بر مردم خاورمیانه تمرکز داشت، اما داعش با حضور گسترده در شبکه‌های اجتماعی توانست جوانان غربی را به میزان گسترده به سمت خود بکشاند.
سازمان FBI به اسنادی دست پیداکرده که بر اساس آن گفته می‌شود یک گروه فکری ویژه متشکل از کارشناسان و متخصصان زبده سیاست‌های اصلی داعش برای فعالیت در شبکه‌های اجتماعی را تبیین می‌کنند و همین مسئله موجب شده گام‌های برداشته‌شده در دنیای مجازی آن‌ها را به اهدافشان نزدیک‌تر کند.
رییس پلیس فدرال آمریکا اعلام کرده که نگرانی در مورد فعالیت‌های اجتماعی داعش در شبکه‌های مجازی به‌صورت جهانی دیده می‌شود و اگر هرچه سریع‌تر دولت‌ها اقدامات لازم را در این زمینه انجام ندهند، مشکلات فراوانی به وجود می‌آید.
انتهای پیام/.
