تبعات رها کردن کودک در فضای مجازی
آسیه حسینی نیکو، دکترای روان شناسی تربیتی، طراح دوره‌های آموزشی سواد رسانهای ویژه کودکان و نوجوانان :
- اخبار تلخ و منفی بزرگسالان را نیز مورد تهدید قرار می‌دهد و می‌تواند بر روی افکار آن‌ها تاثیرگذار باشد
- گاهی به دلیل بی توجهی به کنترل هیجانات و مدیریت زندگی و بدون برنامه به اخبار منفی می‌پردازیم و در هر مکان و در هر لحظه به آن گوش می‌دهیم یا درباره آن صحبت می‌کنیم.
- باید توجه داشته باشیم این هیجانات کنترل نشده آسیب‌هایی برای ما به همراه دارد. این در حالیست که کوکان تمام امنیت خود را از دو منبع قدرت و الگو یعنی پدر و مادر الهام می‌گیرند از این رو زمانی که امنیت روانی این دو منبع مورد تهدید قرار گیرد و تمام سخنان والدین بوی نگرانی و استرس می‌دهد، امنیت فرزندان نیز زیر سوال می‌رود.
- هیچ گاه نباید اخبار را از فرزندانمان کتمان یا تلاش کنیم آن‌ها در معرض اخبار قرار نگیرند بلکه باید در مصرف رسانه و دامن زدن به اخبار مدیریت داشته باشیم. البته کودکانی که در سنین کمتر از پیش دبستانی قرار دارند باید تا حد ممکن خیلی کم در جریان اخبار قرار بگیرند و با قصه گویی و مدیریت زمان تلویزیون آن‌ها را از این فضا دور کرد.
- در واقع جستجوی بیش از اندازه درباره رویدادها، تفسیر‌ها و بحث‌هایی که کمکی به حل مشکل نمی‌کنند، جو روانی حاکم بر خانه را مسموم می‌کند. جایگزین بسیار خوب برای این موضوع به خصوص زمانی که جو اخبار تلخ زیاد می‌شود، ایجاد برنامه‌های متنوع و سالم، بازی و دورهمی‌های آرام بدون پرداختن به اخبار مسموم است.
دکتر آرش هادیان روان شناس و رئیس کلینیک روانشناسی بیمارستان هاجر نیز در این باره که والدین چگونه می‌توانند از آسیب روانی فرزندان خود جلوگیری کنند؟
- هرچه زمان می‌گذرد ورودی اطلاعات افزایش می‌یابد. در سال‌های قبل بهترین راه کنترل کودکان و نوجوانان، سانسور بود، اما امروزه این راهکار امکان پذیر نیست. حتی اگر محیط زندگی و خانواده بسیار ایزوله باشد، کودک وارد مدرسه می‌شود و در آنجا چیز‌هایی را می‌شنود یا می‌بیند که امنیت کودک را مختل و ناهنجاری‌های اجتماعی برای او ایجاد می‌کند.
- توجه داشته باشید برای کودکان به خصوص سنین زیر ۶ سال مهمترین دغدغه هنگام دریافت اخبار منفی این است که خطری والدین آن‌ها را تهدید نکند از این رو بهترین راه برای ایجاد حس امنیت در فرزند ما این است که حس کند هنگام دریافت اطلاعات والدین در کنار او هستند، به این منظور بهتر است اخبار را به صورت تعدیل شده از زبان خود پدر و مادر بشنود، با این کار، یک امنیت خاطر در او ایجاد می‌شود که همه چیز تحت کنترل است و خانواده از او مراقبت می‌کند؛ بنابراین کودک نباید از محیط خانه دور شود و اخبار را به صورت ناگهانی، غیر واقعی و بزرگ شده در محیط اجتماعی دریافت کند.
- در درجه نخست باید از والدین شروع کنیم. حتما دیده‌اید که والدین برای اینکه چند لحظه آرامش داشته باشند و به کارهایشان برسند تبلت و گوشی را بدون هیچ گونه فیلتر در اختیار فرزند خود قرار می‌دهند. کودک زیر ۸ سال درک بالایی از راستی برخی از واقعیت‌ها ندارد و روح او با خشونت بیگانه است. زمانی که کودک را بدون هیچ گونه مهاری در فضای مجازی رها می‌کنیم، او چیز‌هایی می‌بیند و می‌شنود که تبعات بسیار بدی مانند ترس و نگرانی دارد.
جواد سیف، معلم و مدیر مدرسه ابتدایی نیز در پاسخ به اینکه از نظر شما به عنوان مدیر مدرسه، دانش آموزان با چه چالش‌هایی در فضای مجازی مواجهند و راهکار حل مشکلات چیست؟
- بر اساس اصول علوم ارتباطات، همانگونه که آگاهی کم، سم مهلک محسوب می‌شود، بالارفتن اطلاعات نیز خطرنا م است. انبوه اطلاعات، دانش آموزان را در معرض آسیب قرار می‌دهد. یکی از مهمترین چالش‌هایی که دانش آموزان با آن مواجه هستند از پدر و مادران نشات می‌گیرد. هیچ گاه یک پدر و مادرفرزند خود را در تاریکی و بدون حمایت در خیابان رها نمی‌کنند تا راهش را پیدا کند، اما می‌بینیم که والدین خیلی راحت، کودکان و نوجوانان را در فضای مجازی رها می‌کنند.
- از آنجایی که این افراد قدرت پردازش ندارند و با چالش‌هایی روبرو هستند که زمینه ساز مشکلات بزرگی می‌شود، بنابراین یکی از راهکار‌هایی که برای فضای مجازی اندیشیده شده این است که اولیای دانش آموزان سواد رسانهای را بیاموزند.
/باشگاه حبرنگاران جوان/
