چه بلایی بر سر قرار نسبت ترافیک اینترنت داخلی به بینالملل خواهد آمد
شورای عالی فضای مجازی از ۲۳ آذرماه سال جاری تاکنون در چهار جلسه، بررسی طرح کلان شبکهی ملی اطلاعات را در دستور کار قرار داده است. طرح کلان شبکهی ملی اطلاعات در تاریخ ۲۱ دی ماه ۹۸ روی میز شورای عالی فضای مجازی گذاشته شده و بررسی آن آغاز شده است.
شورای عالی فضای مجازی از ۲۳ آذرماه سال جاری تاکنون در چهار جلسه، بررسی طرح کلان شبکهی ملی اطلاعات را در دستور کار قرار داده است. طرح کلان شبکهی ملی اطلاعات در تاریخ ۲۱ دی ماه ۹۸ روی میز شورای عالی فضای مجازی گذاشته شده و بررسی آن آغاز شده است. اعضای شورای عالی فضای مجازی طی دو جلسهی آخر این شورا در تاریخهای ۱۲ و ۲۶ بهمن ماه، طرح کلان و معماری شبکهی ملی اطلاعات و اهداف مربوط به این طرح را بررسی و مواردی را تصویب کردند. بخشی از اهداف شبکه ملی اطلاعات تا سال ۱۴۰۴ عبارتاند از: پوشش کامل جمعیت کشور برای دسترسی پهنباند سیار با سرعت متوسط ۱۰ مگابیتبرثانیهپوشش ۸۰ درصدی دسترسی پهنباند ثابت خانوارها با متوسط سرعت ۲۵ مگابیتبرثانیهراهاندازی حداقل سه قطب مرکز داده در سه استان کشورعرضه ۱۰۰ مگابیتبرثانیه به کسبوکارهارساندن تولید گوشیهای ساخت داخل به ۲۰ درصدسالانه حدود ۵ درصد رشد خودکفایی درزمینهی تجهیزات شبکهرسیدن سهم اقتصاد دیجیتال و خردهفروشی الکترونیکی به حدود ۱۰ درصد اقتصاد کشورتأمین شدن خدمات پایهی کاربردی داخلی تا سال ۱۴۰۰رسیدن اقتصاد محتوای داخلی تا سال ۱۴۰۴ به میزان ۱۵ درصد اقتصاد دیجیتال کشورارائهی خدمات ویدئو درخواستی (VOD) با حداقل ۱۰ میلیون کاربر فعال ازطریق سامانهها و سکوهای داخلیرسیدن سهم ترافیک محتوایی گروههای سنی کودک و نوجوان به ۱۵ درصد از ترافیک محتوایی کشورتأمین شدن نیاز کشور به دانشنامهی عمومی فراگیر و دانشنامهها و بانکهای اطلاعاتی تخصصی در حوزههای مختلف علوم
عباس آسوشه، معاون مرکز ملی فضای مجازی در همین راستا جزئیاتی را در مورد مصوبات طرح کلان شبکهی ملی اطلاعات ارائه داده است.
بهگفتهی معاون مرکز ملی فضای مجازی، اهداف کلان شبکهی ملی اطلاعات به تصویب رسیده است و بعد از مشخص شدن اقدامات، متولی آنها مشخص میشود. درحالحاضر هدفگذاریهای مربوط به اهداف بخش زیرساخت ارتباطی فضای مجازی شبکهی ملی اطلاعات و خدمات کاربردی انجام شده است. او گفت:
- ما فضای مجازی را به سه بخش تقسیم کردهایم که در بخش زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی، شبکهی ملی اطلاعات را داریم و روی این شبکه، یک بخش خدمات کاربردی و یک بخش محتوا در نظر گرفته شده است. اهداف مربوط به زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی شبکهی ملی اطلاعات و خدمات کاربردی نهایی شده است. پس از این مرحله نیز سند معماری شبکهی ملی اطلاعات نهایی خواهد شد که مربوط به مدل مفهومی این شبکه میشود و پس از آن نیز، اجزای معماری شبکهی ملی اطلاعات و در نهایت به بخش اقدامات کلان خواهد پرداخت. در بخش اقدامات کلان، سه بخش اقدامات زیرساختی، اقدامات خدمات پایه کاربردی و اقدامات محتوا در نظر گرفته شده است تا در نهایت شبکه به یک بلوغ کامل برسد.
- اگر در شبکه ملی اطلاعات، خدمات کاربردی و محتوا، هم پای زیرساخت ارتباطی و اطلاعاتی رشد نکند، شبکه بلااستفاده خواهد بود. بنابراین برای رونق و بلوغ شبکهی ملی اطلاعات و رسیدن به هدف کسب سهم ۱۰ درصدی اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور، این بخشها باید همگام و هماهنگ پیش بروند. او در مورد پوشش ۸۰ درصدی دسترسی پهن باند ثابت گفت که این هدف نوعی هدف زیرساخت ارتباطی است اما ایجاد حداقل سه قطب مرکز داده در سه استان، زیرساخت اطلاعاتی محسوب میشود و شکلگیری حداقل سه فراهمکنندهی خدمات ابری داخلی و استقرار خدمات پایهی کاربردی داخلی که از جملهی آن میتوان به موتور جستوجو، ایمیل، مراکز داده و سیستمعامل اشاره کرد، از دیگر اهدافی است که در این مصوبه بر آن تأکید شده است.
- از نظر شورای عالی فضای مجازی، دسترسی به اینترنت، در شبکهی ملی اطلاعات خدمت محسوب میشود. بنابراین اینکه گفته میشود شبکهی ملی اطلاعات یعنی شبکهای بدون اینترنت، اصلاً واقعیت ندارد. شبکهی ملی اطلاعات بدون اینترنت کاملا غیرواقعی است و ما معتقدیم دسترسی به اینترنت یکی از خدمات اصلی است که باید روی شبکهی ملی اطلاعات شکل گیرد.آسوشه در ادامه در مورد زمانبندی اجرای اهداف گفت زمانیکه سند اقدامات شبکهی ملی اطلاعات تصویب شود، زمانبندی آن نیز مشخص خواهد شد؛ زیرا ابتدا باید اهداف سند تدوین شود و پس از آن اقدامات کلان که منشأ برنامهریزی خواهد بود، مشخص میشود.
- آن سیستمعامل تاکنون نهایی نشده و درواقع نسخهی شخصیسازی شده از سیستمعامل اندروید است که با هدف ما برای دستیابی به سیستمعامل بومی تفاوت دارد. مطابق مصوبهی شورای عالی فضای مجازی، سیستمعامل بومی داخلی سرویسهای جانبی خواهد داشت که اصل قضیه خواهد بود و اگر نتوانیم این سرویسها را ارائه کنیم، سیستمعامل بهتنهایی معنایی نخواهد داشت.شبکه ملی اطلاعات بدون اینترنت (بینالملل) موضوعی کاملا غیرواقعی است.
- موتور جستجوی بومی و پیامرسانها نیز از جمله اهداف خدمات کاربردی است که باید بهصورت کامل در کشور استقرار یابند تا دیگر با پیامرسانی مواجه نباشیم که اگر کاربر آن از دو میلیون به ۲/۵ میلیون افزایش یابد، دیگر قادر به ارائهی خدمات نباشد و از کیفیت مناسبی برخوردار نیست؛ این موضوع در مورد ایمیل و موتور جستوجو نیز صادق است.
- خدمات پایهی کاربردی به گونهای که نیازهای ملی را تأمین و قابلیت پاسخگویی به ۱۰۰ درصد محتوای خط و زبان فارسی را تا سال ۱۴۰۰ داشته باشد مطرح شدهاند؛ عمده اهداف در این طرح کلان مربوط به سال ۱۴۰۴ میشود اما برخی از این اهداف برای سال ۱۴۰۰ در نظر گرفته شده است
- خدمات پایهی کاربردی و خدمات اصلی شبکهی ملی اطلاعات باید از لحاظ پایداری و تابآوری در همهی شرایط کار کنند؛ باید این امکان وجود داشته باشد که در کلیهی شرایط، این خدمات قابل ارائه به کاربران باشد، باید شبکهای داشته باشیم که مثل کرهی جنوبی در تمامی موارد پاسخگوی نیاز کاربران باشد.ما همیشه در زمینهی شبکهی ملی اطلاعات، کره جنوبی را مثال میزنیم. این کشور شبکهای دارد که ۸۰ درصد محتوا در آن به محتوای داخلی اختصاص دارد و تنها ۲۰ درصد محتوای خارجی در این کشور استفاده میشود؛ این بدین معنی نیست که در این کشور دسترسی به خارج قطع است، اما توانسته طوری عمل کند که کلیهی خدماتی که باید به مردم ارائه دهد بهصورت داخلی انجام میگیرد و وابسته به آمریکا نیست.
- شبکهی ملی اطلاعات باید ایجاد شود تا باوجود آنکه به اینترنت وصل هستیم و تعامل دوجانبه و مدیریتشده داریم، محتوای خود را نیز تولید کنیم و مردم از هزینهها و سرمایهگذاریهایی که حاکمیت برای ایجاد این شبکه انجام داده است، بهرهمند شوند.
- برای ترافیک داخلی، قابلیت ۷۰ درصد به ۳۰ درصد در نظر گرفته شده و این رقم در کره جنوبی ۸۰ به ۲۰ درصد است. او در ادامه افزود:شبکه باید این امکان را داشته باشد تا ۷۰ درصد ترافیک داخلی را پشتیبانی کند و قابلیت ۳۰ درصد ترافیک خارجی را نیز داشته باشد اما این مسئله زمانی اتفاق میافتد که خدمات کاربردی و محتوای ما همپای شبکه حرکت کنند. بنابراین اصلاً به این معنا نیست که ما میخواهیم سرعت اینترنت را کم کنیم یا دسترسی به اینترنت را به ۳۰ درصد برسانیم. اصلاً چنین قراری نیست بلکه حرف اصلی این است که باید این امکان و قابلیت در شبکه باشد که خدمات کاربردی و محتوا، همپای شبکه رشد کنند. محتوای اینترنت باید به ۳۰ درصد ظرفیت ارتباطی ما برسد و ۷۰ درصد باید در اختیار خدمات و محتوای داخلی شامل خدمات حملونقل، سلامت و بهداشت و دولت الکترونیک باشد
- مردم خیلی برایشان فرقی نمیکند که از طریق شبکهی داخلی یا اینترنت، سرویس دریافت کنند؛ مهم این است که سرویسی که میگیرند با کیفیت ارائه شود. اما بعضیها متأسفانه باتوجه به اهداف سیاسی و حزبی، این مسئله را نادیده میگیرند و آن را به سمتی میبرند که اصلا مردم در آن نقطهی قرابتی ندارند. بنابراین یکی از موضوعاتی که در این سند مورد توجه قرار گرفته بحث مزیتبخشیِ تعرفهای است؛ به نحوی که دسترسی به خدمات داخلی نسبت به خدمات خارجی مزیت داشته باشد. این هدفی است که یک سرویس داخلی مانند موتور جستوجو، ۱۰۰ درصد نیازهای مردم را برآورده کند و باید بسیار ارزانتر از دسترسی به سرویسیهای خارجی باشد. تا زمانیکه ما موتور جستجویی داشته باشیم که بیش از ۷۰ درصد مردم از آن استفاده میکنند، آن زمان باید برای آن مزیت بخشی کرد.
- برای مثال امروز خدماتی مانند ایمیل و پیامرسانی، سرویس قابل و با کیفیتی نیستند که بتوانند با سرویسهای خارجی رقابت کنند. بنابراین دراینزمینه نباید مزیت بخشی کرد و بخواهیم تعرفهی سرویسهای خارجی را گران کنیم چرا که سرویس ایرانی معادل که مردم بتوانند بهراحتی از آن استفاده کنند وجود ندارد. تحقق این موضوعات را تا سال ۱۴۰۰ مدنظر قرار دادهایم.
- «بخشهای مختلفی در این خصوص مکلف هستند؛ بهعنوان مثال در حوزهی دولت الکترونیک، دولت مکلف شده و وزارت ارتباطات باید اقدامات لازم را در بخش زیادی که مربوط به شبکهی ملی اطلاعات است، انجام دهد. البته این بدین معنی نیست که وزارت ارتباطات خودش پروژهها را انجام دهد، بلکه این مجموعه از طرف حاکمیت مکلف است که پروژهها را به بخش خصوصی واگذار کند؛ همانطور که تاکنون به اپراتورها پروانه ارائه خدمات داده است. اما باید طبق قاعده و قانونی باشد که منفعت مردم را در بر داشته و امنیت مردم و دادههای آنها صیانت شود و بخش خصوصی نتواند از این دادهها سوءاستفاده کند.»
- خدماتی مانند ایمیل و پیامرسانی، امروز سرویس ایرانی قابل و باکیفیتی ندارند که با سرویسهای خارجی رقابت کنند
- وزارت ارتباطات در حال آمادهسازی سندی است که تا دو ماه دیگر به شورا ارائه میدهد و باید دید برای آنکه تا ۱۴۰۰ بتوانیم پیامرسان داخلی داشته باشیم که بتواند با پیامرسانهای خارجی رقابت کند که امروز بیش از ۷۰ درصد نیاز مردم را به پیامرسانی برآورده میکنند، به چه حمایتهایی نیاز دارد.
- ما به شورای عالی فضای مجازی پیشنهاد میکنیم در زمینهی خدمات کاربردی، ارائهی خدمات دولت الکترونیک توسط پیامرسانها و جریان مسائل مالی و پرداختی در پیامرسانهای داخلی الزامی شود. به عبارتی باید تسهیلات لازم برای اینکه پیامرسان رشد کند و مردم به استفاده از آن انگیزه داشته باشند، فراهم شود؛ اما اقدامات نهایی را وزارت ارتباطات باید اعلام کند
- وزارت ارتباطات موظف شده است تا سال ۱۴۰۴ حداقل ۱۰ درصد از کاربران، دسترسی مبتنی بر نسل جدید ارتباطات بهعنوان مثال 5G یا فیبرنوری داشته باشند. تحقق حداقل ۱۰ درصدی دراینزمینه به کار زیادی نیاز دارد که بسیار سنگین و حجیم است؛ شروع 5G در دنیا جدید است و وزارت ارتباطات هم شروع به کار کرده است.
- یکی دیگر از اهداف هم گذار به نسخهی جدید آدرسهای اینترنتی (IPV6) است که در دنیا هنوز کامل نشده و ما دنبال پشتیبانی کامل زیرساختهای ارتباطی از IPV6 هستیم تا کسب سهم ۳۰ درصدی در لایهی دسترسی را هم محقق کند. یعنی لایهی هستهی شبکهی ملی اطلاعات کامل شود و لایهی دسترسی که تجهیزات کاربران است، حداقل ۳۰ درصد امکان پشتیبانی را داشته باشد. هماکنون خیلی از اپراتورها روی IPV6 سرویس ارتباطی میدهند اما میخواهیم سایر خدمات هم روی IPV6 ارائه شود.
- قرار است که گوشی موبایل ایران ۲۰ درصد از سهم بازار داخل را به خود اختصاص دهد. تاکنون فقط از تولید سخن گفتیم اما مقدمات و امکانات و تسهیلات را فراهم نکردیم و همت کشور نیز بر این اساس قرار نگرفته است. بنابراین معلوم است که تولید اتفاق نمیافتد. چون دیگر کشورها با سرعت و هزینهی کمتر این کار را انجام داده و حاضرند سوبسید بدهند که گوشی خود را به ما بفروشند. وقتی که گوشی موبایل چه کرهای و چه امریکایی برای اولینبار روشن میشود از کاربر تائید میگیرد که مجاز است تمامی اطلاعاتی که روی این گوشی وجود دارد را در اختیار مبادی مورد نظر خود برای تحلیل اطلاعات و غیره بگذارد. یعنی کاربر هیچ امنیتی ندارد. ما فکر میکنیم این تأیید را به کسی میدهیم که نمیشناسیم و آسوده خاطر هستیم که با اطلاعات ما کاری ندارند. درحالیکه خیلی از برخوردهای دنیا با کشور ما از محل درز همین اطلاعات صورت میگیرد؛ اطلاعاتی که ما فکر میکنیم اهمیتی ندارد و لازم نیست که نگرانش باشیم.
/عصر ارتباط/