لایکهایی که اسرار هویدا میکنند
امروزه شاهد هستیم که بسیاری از افراد پستهایی را از زندگی مشترک خود و اتفاقات خوب و بد و حتی خصوصی در فضای مجازی منتشر میکنند، برخی از خانمهای جامعه احساس میکنند اگر از سفره رنگین غذا در خانه عکس گرفته و در فضای مجازی منتشر کنند، توجه افراد زیادی را جلب میکنند. در حالیکه کدبانویی، دسپخت خوب و سلیقه زیبا در تزئین غذا و سفره برای خانواده مهم است نه برای مخاطبان شبکههای اجتماعی!
گویی این افراد هدف اصلی خود را از زندگی مشترک و این کارها ندانسته و به جای ایجاد فضای آرام، شاد و مطمئن در بین اعضای خانواده، سعی در جلب توجه دیگران دارند.
پُز خوشبختی در شبکههای مجازی
بعضی افراد آرامش روحی را از خود گرفته و دائماً به فکر این هستند که از کدام اتفاق در زندگی خود عکس گرفته و در اینستاگرام منتشر کنند، به جای اینکه با خیال راحت آسوده در کنار خانواده خود سر سفره غذا بنشینند و از خوردن غذا با هم لذت ببرند، به دنبال عکس گرفتن از سفره و غذا و بارگذاری آن در فضای مجازی هستند؛ به طوری که این کار را یک رقابت و مسابقه برای جلب توجه بیشتر تلقی میکنند، در حالیکه ظاهر زیبای غذا و سفره رنگین نشان از خوش طعمی آن و خوشبخت بودن آن خانواده نیست.
اگر سری به فضای مجازی بخصوص اینستاگرام بزنیم، پستهای زیادی از لباسها و مدهای مختلف، غذاهای گوناگون، مجلسهای عروسی و تولد لاکچری و شیرینکاری افراد مخصوصاً کودکان میبینیم. در حالیکه بسیاری از آنها مربوط به زندگی خصوصی افراد است؛ نه پیجها و صفحهها فضای مجازی که معلوم نیست چه افرادی در پشت نقاب آن صفحهها و اقدامات هستند. به عبارت دیگر میتوان گفت این لاف زدنهای بی مورد گویای این است که به من توجه کنید و من نیاز به توجه دارم. یا اینکه میخواهند حس حسادت و غبطه دیگران را نسبت به زندگی خود برانگیزند.
شبکههای اجتماعی که از زندگی خصوصی افراد پرده دری میکنند
برخی از ایرانیانی که در سنت و فرهنگ پاک خود به حفظ حریم خصوصی اعتقاد فراوان داشته و از پردهبرداری بیزار بودند، اکنون خصوصیترین زوایای زندگی خود را در فضای مجازی به نمایش گذاشته و دیگران را در شادیها و غمهای زندگی خصوصی خود سهیم میکنند. این افراد به مرور زمان از دستپخت، استعدادها و مهارتهای تزئیناتی، زیبایی ظاهر و در کل زندگی خود خسته شده و دائم به دنبال تازگی و تنوع هستند. این امر موجب سرخوردگی از زندگی مشترک میشود.
وقتی تصاویر رنگین، جذاب و حتی مصنوعی از سفره غذا، عقد، هفت سین، جشن شب یلدا، مهمانیهای خانوادگی، عروسی و تولد در فضای مجازی منتشر شود، موجب رواج تجملگرایی در جامعه، تقلید و چشم و همچشمی و افسردگی افراد کمتوان در وضعیت مالی شده و فرهنگ غرب را گسترش میدهد.
در ادامه به صحبتهای صاحب نظران درمورد این مباحث میپردازیم؛
زهرا جلالی اصل مشاور خانواده و استاد دانشگاه در چهارمحال و بختیاری:
- در زمینه مد و مسائل تجملاتی، چندین نظریه وجود دارد که از قدیم نیز به آنها پرداخته شده است، یکی از پدیدههای دائمی که مردم با آنها سر و کار داشتند، مد و به نمایش گذاشتن خود بود، در افسانههای یونانی قدیم نیز نمونههای زیادی از کسانی که خود را به نمایش میگذاشتند، وجود داشت.
- یکی از دلایل افزایش پدیده مدگرایی و تجملگرایی، باورهای غیر منطقی افراد است؛ این افراد باید مورد تأیید همه باشند و زندگیشان ظاهر خوبی داشته باشد؛ لذا انرژی زیادی را برای این باورهای غیر منطقی یا خطاهای شناختی صرف میکنند.
- گاهی اوقات در کانالهای شوخی و طنز، پشت صحنه پستهای تجملگرایی و مد را منتشر میکنند که متوجه میشویم پستهای تجملاتی و مدگرایی در فضای مجازی بخصوص اینستاگرام، واقعیت اصلی را نشان نمیدهند.
- طبق این نظریات، انسان میداند که فانی است و مرگ و نیستی به سراغش میآید؛ لذا یک اضطراب بهنجاری که منبع رشد و کمال اوست، به او دست میدهد، اما خیلی از افراد این اضطراب را بد تلقی کرده و با فرار از این اضطراب و حس مسؤولیت نسبت به زندگی سعی در انکار آن دارند.
- زمانی که این اضطرابهای اصیل و بهنجار را انکار کنیم، از مسیر اصلی خود منحرف شده و به دنبال کمال منحصر به فرد خود نمیرویم، دوست داریم در زندگی یک پوسته ظاهری داشته باشیم و جدی گرفتن زندگی را در امور سطحی و فرعی میدانیم؛ به طوری که مدگرایی، تجملگرایی، مشغولیت به موارد مادی و هم رنگ جماعت شدن را در اولویت قرار میدهیم.
- از منظر دیگر، کسانی که ماشین و خانه و ظاهر خوبی دارند، دارای اعتماد به نفس بالایی هستند؛ ولی این اعتماد به نفس نشانه عزت نفس نیست، عزت نفس یعنی باورهای درونی و پذیرش درون، به طوری که خود را همانطور که هستند، بپذیرند، نقاط قوت خود را افزایش داده و نقاط ضعف را اصلاح کنند، افرادی که خود را با پستهای تجملاتی و آرایش ظاهری در فضای مجازی به نمایش میگذارند، عزت نفس کاملی ندارند.
- بسیاری از جوانان ما با نمایش خود در فضای مجازی و لایک زیاد، توجه دیگران را جلب میکنند؛ در حالیکه اگر جایی برای پیدایش استعدادهای ذاتی آنها وجود داشته باشد و در پی شکوفایی آن استعدادها بکوشند، از راه صحیح و درست مورد توجه دیگران قرار میگیرند.
- طبق جدیدترین نظریهها انسانها برای رسیدن به برخی اشیاء زندگی میکنند.
- برخی افراد برای رسیدن به یک موقعیت شغلی و اجتماعی، مسؤولیت و مقام تلاش میکنند.
- این مشاور خانواده با بیان اینکه هدف بالاتر، معنای انسانی دارد و فرد برای انسانها و خدمترسانی به آنها تلاش میکند، خاطرنشان کرد: بالاترین این اهداف، معنای خدایی و ماوراءالطبیعه دارد و فرد برای جلب رضایت معبودش میکوشد.
- هرکس باید سعی کند تا استعدادهای خود را کشف کرده و از طریق آن استعدادها عزت نفس خود را ارتقا بخشد تا انرژیاش به حاشیه نرود و از مسیر اصلی منحرف نشود.
- مقایسههای ذهنی از فضای مجازی مخصوصاً اینستاگرام نوعی اضطراب ایجاد میکند؛ به گونهای که از خود واقعیمان فاصله گرفته و دوست داریم یک شخصیت با توانمندیهای دیگری باشیم، افراد باید تفکر نقادانه و سواد رسانهای را در خود گسترش دهند تا بتوانند پشت صحنه پستهای تجملاتی و غیر واقعی را در فضای مجازی تشخیص دهند.
نمایش تجملات در فضای مجازی و ایجاد یأس اجتماعی
ناصر باقری مشاور خانواده و استاد دانشگاه در چهارمحال و بختیاری :
- ترویج تجملگرایی در شرایط فعلی غلط است، یک وجه غلط بودن تجملگرایی این است که اکثر مردم نمیتوانند زندگی تجملاتی داشته باشند؛ بنابراین با دیدن درصد کمی از افراد با زندگی تجملاتی، دچار یأس اجتماعی میشوند.
- این افراد به عنوان کسی که هرگز نمیتواند به زندگی تجملاتی برسد، احساس ناامیدی کرده و هرچه تلاش میکنند، نمیتوانند به آن زندگی دست یابند.
- جوانان و نوجوانان دوست دارند به هر چیزی که علاقه دارند، سریعاً دست یابند؛ اما با شغل فعلی خود، در شرایط اقتصادی خانوادهشان یا حتی بیکاری موجود در جامعه، نمیتوانند به آن خواستهها برسند؛ بنابراین میل به بزهکاری شدیدا در آنها ایجاد میشود، یعنی حتی حاضرند از راه خلاف به زندگی تجملاتی باب میلشان دست یابند.
- اگر فرض کنیم که این مشکلات ایجاد نشود، حداقل موجب افسردگی میشود، یعنی نوعی یأس اجتماعی برای بسیاری از افراد ایجاد میشود که چرا ما نمیتوانیم این گونه زندگی کنیم، این افراد شاید به ناراحتی و ناامیدی خود اعتراف نکنند؛ اما در وجود خود دچار مشکل میشوند.
- از عوارض بعدی تجملگرایی و پستهای تجملاتی در فضای مجازی میتوان به بدبینی گسترده نسبت به شرایط اقتصادی کشور اشاره کرد، فردی که نتواند مثل افراد دیگر زندگی تجملاتی داشته باشد، علت این تفاوت طبقاتی را سیاستهای اقتصادی غلط میداند، وقتی این گونه ناامیدی و تفکری در جامعه ایجاد شود، روحیه کار کردن و تعهد کاری پایین آمده و فرسودگی شغلی افزایش مییابد.
- افرادی که دارای زندگی تجملاتی بوده و تصاویر آن را در فضای مجازی به نمایش میگذارند، دچار یک سری کمبودها در زندگی خود هستند؛ اگرچه که از لحاظ مالی در شرایط عالی قرار دارند، ولی علاقه به جلب توجه دیگران به این نوع، نشان از کمبودهایی است که برای پوشاندن آنها به نمایش زندگی شخصی خود در فضای مجازی روی آوردهاند.
- تجملگرایی در زندگی روی کودکان تأثیر منفی دارد اگر کودکان تصاویر تجملاتی از زندگی دیگران را ببینند، زندگی آن گونه را حق خود میدانند در حالیکه امکان داشتن زندگی آنچنانی برای خانواده وجود ندارد؛ لذا عوارض روانشناختی بدی در کودکان دارد.
- وقتی افراد تجملگرا و دارای وضعیت مالی خوب و حتی متوسط میبینند که بسیاری از افراد در شرایط اقتصادی فعلی نمیتوانند حتی یک سفره ساده هفتسین داشته باشند یا سادهترین آجیلها را بخرند، به هیچ عنوان تجملی زندگی نکنند، سفره هفتسین آنچنانی تدارک نبینند یا لااقل تصاویر آن را در فضای مجازی به نمایش نگذارند، در این صورت یک همدلی بین اقوام و آشنایان ایجاد میشود و موجب خجالتزدگی و شرمندگی خانوادههای کمبضاعت نمیشود.
- پولی که میخواهیم صرف زندگی تجملاتی کنیم، قطعاً میتواند برای خانوادههای ضعیف اطرافمان نجاتبخش باشد، اگر هرکسی به اطراف خود نگاه کند، به خانوادههای فقیر در اطراف خود برخورد میکند، لذا پولی که قرار است هزینه تجملات غیرضروری شود را برای رفع مشکل دیگران مصرف کند.
به حراج گذاشتن زندگی خصوصی برای لایک بیشتر
مرتضی عسگری رئیس پلیس فتا در چهارمحال و بختیاری:
- باید در شبکههای اجتماعی به دنبال اخبار، اطلاعات و پستهایی باشیم که متناسب با فرهنگ و باورهای ما باشد.
- برخی افراد دارای یک نوع زندگی تجملاتی هستند؛ لذا چشم و همچشمی بین خانوادهها و افراد باعث میشود تصاویری را از زندگی شخصی خود در فضای مجازی بارگذاری کنند که با فرهنگ ما همخوانی ندارد.
- برخی افراد نیز بخاطر یک لایک بیشتر یا افزایش دنبالکننده، زندگی خصوصی خود را به حراج میگذارند، با توجه به نزدیک شدن به ایام عید، برخی افراد با بارگذاری تصاویر هفت سین آنچنانی و مغایر با فرهنگ ایرانی اسلامی سعی در جلب توجه دیگران دارند در حالیکه این کار غیر عقلانی است.
- رئیس پلیس فتا در چهارمحال و بختیاری بیان کرد: افرادی در فضای مجازی تصاویری از زندگی خصوصی خود به نمایش میگذارند و بعد از مدتی آن تصاویر در همه جا منتشر میشود، این افراد هم شاکی میشوند؛ باید به این افراد گفت وقتی چند نفر در فضای مجازی پیج شما را دنبال میکنند، دیگر نمیتوان به آن صفحه گفت صفحه شخصی؛ چون ممکن است یکی از همان دنبال کنندهها اطلاعات شخصی شما را در جاهای دیگر منتشر کنند.
- با توجه به شرایط اقتصادی فعلی، به دنیال چشم و همچشمی و زندگی تجملاتی نباشیم، در فضای مجازی به دنبال باورهای اصیل خود باشیم، با همین فرهنگ و باورهای خود نیز میتوان بهترین مراسمات را برپا و سفره هفتسین زیبایی آماده کرد.
- برخی افراد تصاویر بسیار زیبایی از هفتسین با قیمت نازل در فضای مجازی منتشر میکنند، تعدادی از کاربران نیز آن پیج را دنبال کرده و جنس را به صورت مجازی خریداری میکنند؛ درحالیکه ممکن است اصلا جنسی وجود نداشته باشد.
- فضای مجازی صرفاً برای آشنایی است؛ نه خرید، خرید باید به صورت حضوری انجام شود یا اینکه هزینه جنس خریداری شده بعد از تحویل آن به خریدار پرداخت شود.
- فضای مجازی کاملا در رصد پلیس فتاست و در صورت مشاهده کوچکترین تخلف وارد عملیات شده و با متخلف برخورد قاطع میشود.
/فارس/