نقاب‌­های فضای مجازی را جدی نگیریم

  • سعیده رضوانی در خبرآنلاین نوشت:

در همسایگی­ ما زوج جوانی زندگی می­‌کنند که هر چند وقت یکبار صدای مشاجره­ طرفین در کل ساختمان می­‌پیچد، اما همان زن مدام عکس­‌های خود و همسر جان را به اشتراک می­‌گذارد و می­‌نویسد: «زندگی با تو یعنی آرامش و خوشبختی مطلق، چه خوب که دارمت عزیزترینم…»

همکاری دارم که مدام از زیرآب‌زنی همکار خود شکایت می­‌کند و معتقد است با وجود او محیط کار مثل جهنم شده است، اما در استوری اینستاگرام خود، عکس همان فرد را منتشر می‌­کند و در شرح آن، این توضیح را اضافه می‌­کند: «همین الان یهویی با مهربانترین همکار دنیا»

دوست دانشجویم از نحوه تدریس و اخلاق یکی از اساتید خود بسیار گله‌مند است، تا آنجا که با معاونت آموزشی دانشکده نامه‌نگاری و از استاد مربوطه شکایت کردند، اما روز معلم در توئیتر، عکس خود را همراه با همان استاد به اشتراک گذاشته و می‌­نویسد: «روزت مبارک استادِ جان، به راستی که هرچه در زندگی آموختم از شما و شخصیت والایتان بود…»

یکی از آشنایان در شبکه‌­های اجتماعی مختلف، پست­‌های زیادی در زمینه حفاظت از محیط زیست، ترغیب دیگران به تفکیک زباله خشک و تر، استفاده از کیسه‌­های پارچه‌­ای برای خرید و … منتشر می‌کند، اما همان فرد در زندگی شخصی خود هیچ کدام از این مسائل را رعایت نمی­‌کند و حتی به درستی این کارها ایمان ندارد.

مادری می­‌شناسم که هر روز بیشتر از دیروز از بچه‌دار شدن پشیمان می­‌شود و حوصله فرزند خود را ندارد. اما ژست­‌های مختلف کودک دلبند خود را در صفحه شخصی‌­اش مدام به‌روز می­‌کند و در شرح آن چنین می‌­نویسد: «ممنون که آمدی و دنیای من شدی، هر روز بیشتر عاشقت می­‌شوم تمام معنای زندگی من.»

…..

هر کدام از شما افراد زیادی با این ویژگی­‌ها می‌­شناسید و می­‌توانید خودتان به این لیست مثال­‌های بیشتری اضافه کنید. همان‌طور که بازیگران برای بازی روی صحنه تئاتر، ماسک، نقاب یا صورتک بر صورت خود می‌­زنند و به ایفای نقش‌­های مختلف می­‌پردازند، اکنون در دنیای مجازی این نقاب­‌ها و صورتک­‌ها به وفور دیده می­‌شود و به لطف شبکه‌­های اجتماعی به‌ویژه اینستاگرام، اکثریت ما بازیگران خوبی شده‌­ایم و نقشی را بازی می‌­کنیم که در درون خود به آن هیچ اعتقادی نداریم.

کارل گوستاو یونگ، روان­کاو و روان‌پزشک مشهور سوئیسی (۱۸۷۵-۱۹۶۱م) و خالق نظریه کهن‌الگوها بر این باور بود که بخشی از شخصیت ما پشت پرسونا (persona) یا نقاب پنهان می‌­شود. از دید یونگ، نقاب صورتکی است که انسان بر چهره‌­­اش می‌­زند و خود را آن‌گونه که نیست، به دیگران نشان می‌­دهد. در فضای واقعی اکثریت انسان­‌ها برای این‌که با چهره­ای موجه در جامعه ظاهر شوند، این نقاب­‌ها را بر صورت دارند و خود واقعی­‌شان را پشت حجاب‌­ها و نقاب­‌ها پنهان می­‌کنند و دقیقاً همانی را که هستند، نمایش نمی­‌دهند.

نقش بازی کردن آسیبی است که فضای مجازی بیشتر به آن دامن زده است و افراد برای بیشتر دیده شدن، گرفتن فالوور و لایک­ بیشتر، بر صورت خود نقاب زده و به ایفای نقش‌­هایی می­‌پردازند که آن­ها را از خود واقعی‌­شان فرسنگ­‌ها دورتر کرده است. یونگ معتقد بود فردی که به دنبال سلامت روان است، باید تهی از نقاب­‌هایی باشد که با شخصیت واقعی او در تضاد است. درواقع نقاب آن چیزی است که آن شخص نیست، اما جامعه و سایر افراد فکر می­‌کنند که هست.

این روزها به دلیل شیوع ویروس کرونا و بیشتر در خانه ماندن افراد و بالتبع داشتن وقت بیشتر، شاهد حجم زیادی از این نقاب­‌ها و صورتک‌­ها در فضای مجازی هستیم. نقاب­‌هایی از جنس دروغ، ریا، تجمل، القای حس خوشحالی­ و خوشبختی­. پندارها و خیالاتی توخالی که دو خطر را به دنبال دارد: «از سویی سلامت فکر و روان آن فرد را در معرض آسیب و گزند قرار می‌­دهد و مانع از رشد شخصیت فرد می‌­شود و از سوی دیگر مخاطبانی که این نقاب‌­ها را واقعی می‌پندارند، دچار حس ناامیدی از زندگی و داشته‌­های خود می­‌شوند.» پس حداقل برای آسودگی روان خودمان هم که شده است، بیائیم نقاب و ماسک افراد را باور نکنیم و حسرت داشته­‌های پوچ و نمایشی دیگران را نخوریم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

جایزه همراه اول