توجه صرف به تعداد مخاطبان پیام‌رسان‌ها موجب انحصار است
مجازیست- پیام‌رسان‌های داخلی برای رشد قابلیت‌های فنی و ارائه خدمات متنوع‌تر به کاربران نیازمند تصویب قوانین حمایتی و فراهم سازی اجرای برنامه‌هایی همچون سرویس ارتباط صوتی کاربران پیام‌رسان‌ها با اپراتورهای تلفن همراه (کال اوت) هستند. با وجود پیگیری‌های صورت‌گرفته از سوی سازمان تنظیم مقررات و مدیران پیام‌رسان‌های داخلی اخیراً قدم‌های مستحکم برای راه‌اندازی سرویس «کال اوت» برداشته شده است.
ارتباط کاربران پیام‌رسان‌ها با مشترکان اپراتورهای تلفن همراه می‌تواند هزینه‌های تماس را برای مردم کاهش داشته و گرایش کاربران به سمت پیام‌رسان‌های ایرانی را را بیش از گذشته افزایش دهد.
حسین نوری خواه، مدرس دانشگاه و پژوهشگر فضای مجازی در گفت و گو با آنا:
اخیراً رئیس سازمان تنظیم مقررات ایران صحبت‌هایی در مورد امکان برقراری ارتباط صوتی کاربران پیام‌رسان‌ها با مشترکان اپراتورهای تلفن همراه را بیان کرد. سیستم «کال اوت» چه کمکی به اقتصاد کشور می‌کند و از نظر فناوری چگونه می‌تواند باعث توسعه قابلیت‌های پیام‌رسان‌های داخلی شود؟
استفاده از فناوری «کال اوت» (Call out) در بسیاری از کشورهای دیگر سابقه‌ای طولانی دارد. این فناوری امکان تماس صوتی با مشترکان اپراتورهای مختلف تلفن همراه را از طریق نرم‌افزار فراهم می‌سازد. در ایران هم یکی از پیام‌رسان‌ها در سال ۹۴ چنین امکانی را فراهم کرد ولی این سرویس فقط در حدود یک ماه فعال بود و پس از آن بنا به دلیلی نامعلوم از دسترس کاربران خارج گردید. از سال ۹۴ تا الآن که سال ۹۹ است این سرویس هنوز از دسترس خارج است و پنج سال است که مردم امکان استفاده از آن را ندارند. به نظر می‌رسد علت اصلی عدم فعال‌سازی سرویس کال اوت تصمیم‌های گرفته شده از سوی رگولاتوری و اپراتورها است.
اکنون که دوباره صحبت‌هایی برای راه‌اندازی سرویس ارتباط صوتی کاربران پیام‌رسان‌ها و مشترکان اپراتورها بیان شده می‌توان آن را اقدامی رو به جلو قلمداد کرد. در واقع فراهم‌سازی شرایطی که پیام‌رسان‌ها با اپراتورهای تلفن همراه با هزینه‌ای مناسب ارتباط صوتی برقرار کنند، گامی قابل توجه محسوب می‌شود. البته در این مسیر چالش‌هایی وجود دارد و مهم‌ترینش ارائه این سرویس به پیام‌رسان‌هایی است که بیش از ۵ میلیون کاربر داشته باشند. در وهله اول اعطا خدمات و مجوزهایی ازاین‌دست بدون توجه به شرایط فنی و زیرساختی پیام‌رسان‌ها و تنها با درنظرگرفتن تعداد کاربران پیام‌رسانی خاص، فضای انحصارطلبی را ایجاد می‌کند.
به نظر شما باید چه شرایطی برای پیام‌رسان‌های ایرانی مهیا شود که بتوانند رشد کرده و نظر مخاطبان را به سمت خود جذب کنند؟
شواهد نشان می‌دهد تسهیلاتی که از سوی سازمان‌های دولتی برای حمایت از پیام‌رسان‌ها درنظرگرفته شده تنها در اختیار یک سری از پیام‌رسان‌های بزرگ قرار می‌گیرد. قطعاً چنین سیاستی نقض غرض است. حمایت باید از پیام‌رسان‌های کوچک صورت گیرد تا بتوانند رشد کنند و از جایگاهی که اکنون در آن هستند بالاتر بیایند. با درنظرگرفتن سازوکاری مناسب می‌توان شرایط خوبی را برای درآمدزایی پیام‌رسان مهیا ساخت و آن‌ها را در مسیر فعالیت خود یاری کرد.
سهیم شدن پیام‌رسان‌ها در درآمدزایی حاصل از ارتباط کال اوت
ایجاد شرایطی که پیام‌رسان‌ها ایرانی بتوانند منبع درآمد ثابتی به‌صورت رسمی و قانونی ایجاد داشته باشند ویژگی مثبتی است. قاعدتاً سهیم شدن پیام‌رسان‌ها در درآمد حاصل از تماس‌های کال اوت کمک می‌کند که پیام‌رسان‌ها حداقل یک منبع درآمد قابل‌اتکا داشته باشند. درمجموع راه‌اندازی سرویس کال اوت اقدامی مثبتی ارزیابی می‌شود؛ اما به شرطی که این امکان برای پیام‌رسان‌های دارای تعداد کاربران کمتر از ۵ میلیون هم فراهم شود. در نهایت پیام‌رسان‌های بزرگ پشتیبان‌هایی را دارند و سازمان‌های مختلفی از آن‌ها حمایت می‌کنند اما این کوچک‌ترها هستند که معمولاً در عرصه فناوری و نوآوری دیده نشده و از رشد باز می‌مانند.
مراکز رشد در سراسر دنیا به جای حمایت از شرکت‌های بزرگ از شرکت‌های کوچک و نوپا و اصطلاحاً استارت‌آپ‌ها حمایت می‌کنند. تا حد زیادی شرکت‌های بزرگ نیازی به حمایت‌های دولتی ندارند. در سیاست‌گذاری‌ها دستگاه‌های دولتی حتما باید به این نکته توجه شود.
آیا راه‌اندازی کیف پول دیجیتال به‌عنوان ابزاری برای پرداخت هزینه ارتباط کال اوت موجب کاهش امنیت حریم خصوصی کاربران پیام‌رسان‌ها و زمینه‌ساز حمله‌های سایبری نیست؟
همواره فناوری اطلاعات پاشنه آشیلی به نام امنیت دارد و در محل‌هایی که اثری از تراکنش‌های مالی در میان باشد، نفوذگرها به سوءاستفاده ترغیب می‌شوند و تلاش می‌کنند تا از هر روشی برای حمله به حساب‌های کاربری استفاده کنند. بنابراین مسئله امنیت بسیار اهمیت دارد. نحوه راه‌اندازی و استفاده از سرویس کال اوت معین می‌کند که سطح امنیت به چه صورت باشد. تصور کنید خودرویی در کشور ساخته می‌شود، نمی‌توان از اول گفت اتومبیل ایرانی عامل مرگ و تصادف است باید ببینیم این خودرو بر اساس چه استاندارهایی طراحی شده و با چه مشخصات فنی به مشتریان عرضه می‌شود.
رعایت استاندارها موجب حفظ امنیت کاربران است
موضوع رعایت استاندارها در مورد جاده‌ها و سایر محصولات هم صدق می‌کند. در حال حاضر حوزه امنیت فناوری اطلاعات، استانداردهای مشخصی در سراسر دنیا دارد. هرچقدر این استانداردها رعایت شود، قاعدتاً امنیت بالاتر خواهد بود ولی اگر این استانداردها نادیده گرفته شوند، باید منتظر حمله‌های سایبری باشیم. متأسفانه حتی در شبکه بانکی کشور هم بعضاً به تعدادی از استانداردها توجه نمی‌شود. نحوه پیاده‌سازی فناوری‌های مورداستفاده کاربران و استانداردهای آن تعیین خواهد کرد که چنین سرویس‌هایی از امنیت مناسب برخوردار خواهد بود یا خیر.
/آنا/
