رسانه ها به صورت روندی به خطر بازی ها و چالش های آنلاین بپردازند
مجازیست–چالش «مو مو» کلید واژه ای است که این چند روز در فضای رسانه ای رسمی و غیر رسمی درباره آن بحث شد. چالشی که قربانیان خود را از میان جوانان و نوجوانان انتخاب و استرس و ترس های فراوانی را بر آن ها وارد می کند. در این میان با فراگیر شدن کرونا در کشور و انتقال آموزش از مدرسه به فضای آنلاین و شبکه های اجتماعی، نحوه مدیریت فعالیت فرزندان توسط والدین و نقش رسانه ها در کاهش خطرات احتمالی این فضا، مسئله مهمی است. با توجه به مولفه های این چالش خطرناک و هشدار کارشناسان، خانواده ها چگونه می توانند بر رفتار رسانه ای فرزندان خود کنترل داشته باشند؟ رسانه ها در این باره چه نقشی می توانند داشته باشند؟ فاطمه نوری راد معتقد است که کار رسانه ها بررسی موردی و تجویزی شده است درحالی که باید روندی به خطرات این بازی ها و چالش ها بپردازند. او می گوید: باید طراحی پروتکل برای آماده کردن خانواده ها در فضای آنلاین توسط آموزش و پرورش، به یک مطالبه عمومی و مردمی تبدیل شود که این امر از طریق رسانه ها سریعتر به نتیجه می رسد. علاوه بر آن رسانه ها می توانند در راستای نقش آموزشی شان، بند بند این پروتکل ها را آموزش دهند.
فاطمه نوری راد، دانشجوی دکتری علوم ارتباطات و پژوهشگر حوزه کودک و رسانه:
- با توجه به مشکلات احتمالی برای خانواده ها و فرزندان در زمینه استفاده از بازی های آنلاین و چالش هایی نظیر «مو مو»، مشکل «مومو» به داستان امروز ختم نمی شود و هربار به شکل های مختلفی ظهور می کند. بنابراین برای نصب یک اپلیکیشن، خواندن پیام های دریافتی و… اصل اول سواد رسانه ای این است که بدانیم فرستنده پیاممان کیست و در صورت شناخت و اعتماد به آن پاسخ دهیم.
- برای چالش «مومو» هم این مسئله صدق می کند و قربانیان با دریافت و خواندن پیام های فردی ناشناس، مورد سوءاستفاده قرار می گیرند و اطلاعات شخصیشان در معرض هک قرار می گیرد.
- خیلی از این سبک بازی ها برای رسیدن به اهدافشان اقداماتی انجام می دهند که منجر به فشار روانی و آسیب به مخاطبشان می شوند و این مسئله خود سبب معروف شدن و بر سر زبان افتادنشان خواهد شد. در چنین شرایطی صاحب بازی با فروش آن به یک هکر سود کلانی بدست می آورد و هکر هم اقدام به سوء استفاده جنسی، تخلیه اطلاعات پدر و مادر، آدرس محل زندگی، باج گیری و… می کند.
- بنابراین خانواده ها باید به فرزنداشان آموزش دهند که اگر لینک ناشناسی دریافت می کنند آن را باز نکنند، به پیام افراد ناشناس پاسخ ندهند و… با این کار جلوی مشکلات احتمالی گرفته می شود.
- با همه گیر شدن ویروس کرونا و لزوم روی آوردن نظام آموزشی به فضای آنلاین، ویروس استفاده از فضای مجازی هم اپیدمی شده است.
- دلیل اینکه عبارت ویروس فضای مجازی را بکار می برم، به این برمی گردد که ما هنوز به واکسن سواد رسانه ای مجهز نیستیم و فعالیت ناآگاهانه ما در این فضا می تواند همانند یک ویروس، عملکرد شناختی مان را از پای بیندازد.
- نباید آموزش سواد رسانه ای را تنها مختص به پایه دهم دانست بلکه در چنین شرایطی آموزش و پرورش وظیفه دارد تا پروتکل های ساده و کاربردی برای سواد رسانه ای تهیه و در اختیار والدین و دانش آموزان قرار دهد تا بتوانند ایمن تر از این فضا بهره ببرند.
با این حال اگر خانواده ها و فرزندانشان درگیر چنین چالش های خطرناک و تبعات بعد از آن شدند، بهترین راهکار چیست؟
- حضور یک مشاور در چنین شرایطی کمک کننده است و خانواده ها باید آگاهی را جایگزین ترس کنند. از طرفی با جدی تر شدن مشکلات می توانند با شماره ۰۹۶۳۸۰ پلیس فتا تماس بگیرند که خیلی کمک کننده است.باید توجه داشت فضای مجازی همانطور که کار مدارس، خرید و… را راحت کرده است، کار مجرمان را هم راحت تر کرده است.
- در وهله اول باید از درگیر شدن خانواده ها و فرزندان به این چالش ها و بازی ها پیشگیری کرد که این امر می تواند با طراحی پروتکل های سواد رسانه ای برای این دوران صورت بگیرد. گام دوم در صورت درگیر شدن خانواده ها، مراجعه به پلیس فتا برای پیگیری مسئله و کاهش مشکلات احتمالی است. از طرفی توصیه خانواده ها به فرزندان نباید با هشدار همراه باشد بلکه بهتر است که از زبان داستان استفاده کنند تا کودکان دچار تکنوفوبیا نشوند.
- رسانه های رسمی ناخواسته در جهت اهداف سازنده بازی حرکت می کنند. به عبارتی با بزرگ و تهدیدآمیز کردن مسئله سبب مطرح شدن بازی در میان مردم می شوند که سازنده آن با فروشش به هکر به سود مورد نظر خود می رسد.
- کار رسانه ها بررسی موردی و تجویزی شده است درحالی که باید روندی به خطرات این بازی ها و چالش ها بپردازند. از طرفی باید طراحی پروتکل برای آماده کردن خانواده ها در فضای آنلاین توسط آموزش و پرورش به یک مطالبه عمومی و مردمی تبدیل شود که این امر از طریق رسانه ها سریعتر به نتیجه می رسد. علاوه بر آن رسانه ها می توانند در راستای نقش اموزشی شان، بند بند این پروتکل ها را آموزش دهند.
- متاسفانه الان فعالان حوزه کودک و نوجوان و سواد رسانه ای هستند که نسبت به این بازی ها و چالش ها اقدام به آگاهی می کنند. این درحالی است که نقش رسانه منفعل و مغفول واقع شده است. کار رسانه نباید تنها به آوردن کارشناس محدود شود بلکه باید اقدام به تولید محتوا برای این پروتکل ها کند و آن ها را در قالب موشن گرافی، اینفوگرافی و… به خانواده ها آموزش دهد.
- فکر می کردند که با رعایت مردم بعد از چند ماه مشکل حل می شود. این درحالی است که خواه نا خواه باید خانواده و دانش اموزان را برای استفاده امن و مفید از این فضا آماده و به مسئله با دید فرایندی نگاه کرد نه رویدادی.
/شفقنا/
