توجه به سواد رسانه‌ای اجبار است نه یک گزینه انتخابی و حاشیه‌ای
مجازیست-دکتر عبدالکریم خیامی، دبیر شورای علمی سومین همایش ملی سواد رسانه ای و اطلاعاتی در آیین اختتامیه سومین همایش ملی سواد رسانه ای و اطلاعاتی:
- رسانه‌ها در میانه ارتباطات انسانی جا خوش کرده‌اند و چه بخواهیم چه نخواهیم این میانجی های همه جا حاضر ما را در بر گرفته اند، این شرایط که از قبل آغاز شده ، با آمدن وسایل ارتباط جمعی همیشه مورد دغدغه نهاد سیاست و آموزش و دانش بوده است.
- در روزگار ما فناوری‌های جدیدتری بروز و ظهور پیدا کرده اند و این ابزار همگرایی مجازی با فردی شدن، تعاملی شدن، تولید و مصرف رسانه ها مطرح و و مورد توجه قرار گرفته اند. این یعنی باید اندیشه جدیدی در مدیریت بازار پیام داشته باشیم.
- در عالم نظریه نیز شاهد یک چرخش نظری بوده ایم، این پارداریم نظری از فرایندی و انتقالی به رویکرد معناگرا تغییر پیدا کرده است و آرام آرام در میان صاحبنظران فرستنده محوری به کاربر محوری حرکت می‌کند. این یعنی وقتی انتقال به معنا و تبادل تغییر پیدا می‌کند جایگاه جدیدتری برای کاربران و مصرف کنندگان و مشارکت کنندگان ایجاد می‌شود.
- ما از مدیریت رسانه‌ای به تنظیم گری رسانه منتقل می‌شویم و در تنظیم گری، مخاطبان نقش جدی تری دارند. اینکه صرفا با کنترل فرستنده مدیریت فضای مطلوب رسانه‌ای جوامع انجام شود مساله کافی نیست بلکه باید دریافت کنندگان هم توانمند شده و دانش استفاده از فضاهای جدید و محتواها را داشته باشند.
- سواد رسانه ای، اطلاعاتی و مجازی مولود چنین چرخشی در عرصه‌های سیاسی، آموزشی و دانشی چند دهه هست که فراگیر شده است، کشور ما با تاخیر این فرایند را آغاز کرده است اما امروز در سطوح مختلف شاهد توجه به این موضوع هستیم. آموزش و پرورش، دانشگاهها و نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها پیشتاز بوده اند و همایش ملی سواد رسانه ای و اطلاعاتی نیز از جمله این جد و جهدهاست که به اهتمام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خصوصا مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال آغاز به کار کرد.
- مرکز فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال در ابتدای راه از میان مراکز دانشگاهی، علمی و پژوهشی پس از بررسی ها، برگزاری این رویداد را به دانشگاه نام آشنای امام صادق(ع) واگذار کرد که البته می توان گفت به نمایندگی از همه دانشگاهها و پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی کشور به دانشگاه امام صادق واگذار شده است. یکی از انتظارات از این واگذاری ارتقاء درجه علمی همایش بوده است که اخذ درجه ISC یکی از این راه‌ها بوده است.
- یک گام دیگر ما تبیین طراحی چارچوب مفهومی و گفتمانی بود. دال مرکزی این رویداد حکمرانی نوین ذیل رویکرد تمدنی بود. ما در این همایش از مشارکت مستقیم ۳۵۰ نفر از اساتید مبرز، دانشجویان و پژوهشگران بهره بردیم .
- ما در همایش از حکمرانی نوین تا مردمی سازی و کاربردی سازی را نیز مورد توجه قرار داده ایم، همایش از بومی سازی ادبیات نظری، معرفتی و فلسفی تا کاربردی سازی و مردمی سازی را در برگرفته است. ما با شیوع کرونا در دو مرحله به این موضوع ورود پیدا کردیم. ابتدا اینکه اعضای شورای علمی بلافاصله به تولید محتوای کاربردی در این زمینه پرداختند و دوم اینکه این موضوع به عنوان یکی از محورهای همایش مورد توجه قرار گرفت و امروز بخشی از مقالاتی که مورد تقدیر قرار می گیرند، مربوط به همین محور همایش هستند.
- ما در همایش ۲۱۵ چکیده دریافت کردیم که در سه مرحله داوری صورت گرفت . ۸۴ مقاله به انتهای مسیر رسیدند که در نهایت ۱۰ مورد به عنوان مقالات برتر معرفی شدند که البته ۱۸ مقاله نیز طی پنج نشست تخصصی ارائه محتوای پزوهشی داشتند.
- ما در مبانی نظری و معرفتی سواد رسانه‌ای گامی کوچک اما مهم برداشته ای اما انتظار بیشتری از حوزه‌های علمیه و دیگر نهادهایی که در ساحت معرفت دینی فعالیت می کنند، جهت ورود و اهتمام بیشتر در حوزه های مرتبط با سواد رسانه ای و اطلاعاتی داریم تا بتوانیم مبتنی بر مبانی فکری و معرفتی خودمان سواد رسانه‌ای را بومی‌سازی کنیم.
- ما در این همایش شاهد مشارکت دانش آموختگان رشته‌های گوناگون و بیشتری بودیم. از اساتید رسانه، مدیریت رسانه، علوم ارتباطات اجتماعی و … می‌خواهیم که از اغتشاش احتمالی مفهومی، واژگانی و روشی در این حوزه جلوگیری کنند.
- نکته مهم دیگر اینکه مقالاتی که به دست ما رسیده به ما هشدار می دهد توجه به سواد رسانه‌ای گزینه انتخابی و حاشیه‌ای برای حاکمیت ها نیست و توجه به آن اجبار است و بی‌توجهی به آن تبعات زیادی دارد.
- این مقالات به ما نشان داد بخش سواد اطلاعاتی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. البته این مقالات به ما نشان داد در حوزه مردمی سازی باید وارد موضوع اندازه گیری، سنجش و پیماش شود.
- جوان گرایی شورای راهبردی در کنار شورای علمی یکی دیگر از ویژگی این همایش است.
/کمیته رسانه و تبلیغات سومین همایش سواد رسانه ای و اطلاعاتی/
