پهنای باند دستوری نیست، مصرفی است
مجازیست-محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات در برنامه ۱۲ بهمن ماه شبکه خبر در پاسخ به سوالات مجری درمورد موضوع دسترسی به فضای مجازی براساس اصول فرهنگی کشورمان:
- چند شب پیش همه مردم در فضای مجازی از صدای آژیر قرمز و هواپیما صحبت می‌کردند. من تلویزیون را روشن و همه شبکه‌ها را بررسی کردم. اما خبری نبود. بعد از دو ساعت صدا وسیما به نقل از فضای مجازی خبری در این مورد تهیه کرد.
- وقتی موضوع فضای مجازی مطرح می‌شود، ساختار عملکردی متفاوت می‌شود. اگر بخواهیم به شیوه سنتی عمل کنیم، رشد و توسعه و پیشرفت رخ نمی‌دهد. هم اکنون انگاره‌ها و شیوه‌های عملکرد تغییر پیدا کرده است. فضای مجازی دسترسی را سرعت می‌بخشد. با فضای مجازی خبرها لحظه‌ای مخابره می‌شود. راه این نیست که این فضا را توسعه ندهیم و ببندیم. بلکه راه‌حل این است تا اقدامات خود را متناسب با چارچوب‌های آن هماهنگ کنیم.
- بخشی از نهادها می‌گویند که دولت پهنای باند را افزایش ندهد چون دستگاه‌های فرهنگی خود را براساس این فضا ارتقا ندادند، بخشی دیگر هم معتقد هستند که اصول فرهنگی نادیده بگیریم و تنها این فضا را توسعه دهیم.
- تشکیل شورای عالی فضای مجازی و مرکز ملی مجازی برای هماهنگی دستگاه‌ها است؛ اما کار دستگاه‌ها در کشور این است که بودجه‌ای دریافت کنند و برای توسعه از دیگر دستگاه‌ها انتقاد کنند حالا اگر توسعه صورت نمی‌گرفت در دوران کرونا چه اتفاقی پیش می‌آمد.
- اگر موضوع این است که توسعه بدون در نظر گرفتن ضوابط فرهنگی صورت بگیرد، این ذهنیت اشتباه است. این فضا فرهنگ را متحول می‌کند و خود فرهنگ است و جنسی از فرهنگ جدید است و باید ارتقا متناسب با سطح فرهنگی جدید رخ دهد. در این ساختار صدا و سیما و جامعه هنری و وزارت ارشاد باید خود را به روز کنند.
- بنابر آمار مجمع جهانی اقتصاد ما به لحاظ امنیت چهل و ششمین کشور در عرصه فضای مجازی هستیم. البته امنیت در فضای مجازی نسبی است و فضای مجازی پویا است و نمی‌توان گفت هیچ اتفاقی نمی افتد. ذات فضای مجازی حملات است و وضع ما از لحاظ امنیت نسبتا مناسب است و همواره باید روی این موضوع کار کنیم چون ما مطمع خرابکاری‌ها و دست‌اندازی‌ها هستیم.
- وزارت ارتباطات سپر دژفا را پیاده‌سازی کرده است تا جلوی حملات را بگیرد و با هماهنگی مرکز ملی فضای مجازی و مصوبات شورای عالی فضای مجازی اتفاقات خوبی در حوزه امنیت رخ داده است.
- با بستن و توسعه ندادن فضای مجازی، پیشرفت شبکه ملی اطلاعات رخ نمی‌دهد بلکه باید تولید محتوا در این فضا را افزایش داد. به عنوان مثال گزارش ورزشی با ارائه مجری قرار است پخش شود. این مجری مورد پسند مردم است. او می‌تواند در پلتفرم داخلی این گزارش را تهیه کند و این محتوای داخلی است. وقتی با او همراهی صورت نمی‌گیرد، به پلتفرم خارجی می‌رود. اگر می‌خواهند سیاست اصولی توسعه پهنای باند و افزایش تولید محتوا را پیش ببرند، راه‌حل تنها بستن فضای مجازی نیست بلکه گاهی راه‌حل آزاد کردن و عدم انحصار در این فضا است.
- پهنای باند دستوری نیست بلکه مصرفی است، مصرف هم به ذائقه است و در زمینه ذائقه هم باید به نظر مردم توجه شود.
اتصال ۱۰۰ درصد روستاها به شبکه ملی اطلاعات تا پایان دولت
- براساس ارزیابی سازمان جهانی مخابرات جمهوری اسلامی در سه دوره ارزیابی در بین کشورهای دنیا بین دو تا سه کشور دارای بالاترین نرخ رشد توسعه فناوری اطلاعات قرار دارد. ما در تمام شهرهای کشور پوشش نسل چهارم تلفن همراه را داریم. بیش از ۹۵ درصد از روستاهای کشور به شبکه پهن باند متصل هستند و آمار تعداد مشترکان پهن‌باند در کشور ما به ۸۷ میلیون مشترک رسیده است.
- به لحاظ ارزیابی‌های مختلفی که در کشورهای منطقه وجود دارد، به لحاظ تعداد مشترک، ایران هم‌اکنون رتبه اول را داراست و از نظر توسعه زیرساخت‌های ICT در شبکه موبایل جزو کشورهایی هستیم که بالاترین دسترسی را داریم. یعنی اگر جمعیت ایالات متحده و ایران را مقایسه کنید، آنها جمعیت بیشتری دارند؛ اما در ایالات متحده هم پوشش روستایی پهن باند ضریب ۱۰۰ درصدی ندارند و یکی از چالش‌های دولت جدید ایالات متحده هم این است که سه میلیون دانش آموز دارند و دسترسی به فضای مجازی برای آموزش ندارند.
- به لطف توسعه پهنای باند و سرمایه‌گذاری‌های خوبی که در دولت تدبیر و امید از سال ۹۲ آغاز شد تا امروز از لحاظ جمعیتی بیش از ۹۸ درصد از مردم دسترسی به پهن‌باند دارند.
- از لحاظ قیمت ارزان‌ترین پهن باند در سراسر دنیا را داریم. البته اگر بدون توجه به درآمد به این قیمت نگاه کنیم. از جهت پیشرفت حوزه ICT شرایط ما به گونه‌ای است که در حال حاضر ۶/۴ درصد از تولید ناخالص داخلی مربوط به بخش ICT است. این عدد قابل توجهی است. در ابتدای دولت تدبیر و امید این عدد حدود ۲ درصد بود.در سال ۹۶ هم ۲/۷ درصد بود.
- در طی این سه سال با تلاش جوانان ایرانی به ویژه در بخش فناوری اطلاعات کسب‌وکارهای نوپا و استارت‌آپ‌های کشور سهم ICT از تولید ناخالص ملی رشد فزاینده داشته است و اگر آمارهای جهانی گواهی می‌دهند که کشور ایران دارای بالاترین نرخ رشد توسعه فناوری اطلاعات است، به خاطر همین موضوع است.
- سامانه دیار سامانه پایش و کنترل پروژه وزارت ارتباطات است که به صورت شفاف در اختیار مردم قرار داده شده است. برنامه ششم توسعه ما را مکلف کرده تا پایان برنامه ۸۰ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار را به شبکه ملی اطلاعات متصل کنیم. ما نیز تمام روستاها و وضعیت پوشش و دسترسی آنها را به صورت آنلاین پایش می‌کنیم. این سامانه اکنون شاخص عدد ۹۵ درصد را به لحاظ تعداد روستاهای بالای ۲۰ خانوار را نشان می‌دهد
- این وزارتخانه در تلاش است تا پیش از پایان دولت ۱۰۰ درصد روستاها تحت پوشش قرار بگیرند.
تامین تبلت در حوزه کاری وزارت ارتباطات نیست
- کرونا فضایی را ایجاد کرد که عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات را به چالش کشید. گاه تصویر در شبکه‌های اجتماعی درمورد فردی در حال گدایی منتشر می‌کنند. این تصاویر دردناک است؛ اما برخی این تصویر را به کل کشور تعمیم می‌دهند که وضعیت کل مردم به این شکل است. ما در شرایط کرونا ۱۳ میلیون دانش‌آموز، یک میلیون معلم، ۴ میلیون دانشجو و صد و چهل هزار استاد دانشگاه و تعداد زیادی اساتید حوزه و طلاب داشتیم. آموزش در کشور تعطیل نشد. البته مشکلاتی داشت؛ اما بسیاری از مردم توانستند از ظرفیت فضای مجازی و شبکه ملی طلاعات برای آموزش مجازی استفاده کنند. عکس‌هایی هم که منتشر می‌شود مناطقی هستند که هنوز تحت پوشش قرار نگرفتند. بنای ما این است تا حرف مردم را بشنویم و هر تصویری نیز که در شبکه اجتماعی منتشر می‌شد همکاران با سرعت رسیدگی می‌کنند.
- بحث مهم‌تر از شبکه ملی اطلاعات این موضوع است که به خاطر مسائل مالی دانش‌آموزان ابزارهای استفاده از فضای مجازی را ندارند. این موضع فراتر از وزارت ارتباطات است. چون تامین این ابزارها ۹ هزار میلیارد تومان اعتبار می‌خواهد و کل بودجه سالانه وزارت ارتباطات هزار و ششصد میلیارد تومان است. تقریبا یک پنجم آن‌چیزی که مورد نیاز است. این موضوع اراده بیشتر می‌خواهد تا عدالت به صورت کامل برقرار شود. ما همه تلاش خود را کردیم تا اعتباراتی را برای تامین این ابزارها اختصاص دهیم. از ظرفیت اجتماعی خودمان و کمک‌های مردمی استفاده کردیم؛ اما باید در نظر گرفت که نیاز گسترده‌تر است و در حوزه کاری وزارت ارتباطات نیست.
- ۷۶ هزار مدرسه یعنی بالای ۹۵ درصد مدارس به شبکه ملی اطلاعات متصل هستند. یکی از اقداماتی بود که در ابتدای فراگیری کرونا صورت گرفت البته هوشمندی به مدیریت هوشمند و محتوای هوشمند برمی‌گردد و وزارت آموزش و پرورش باید در این حوزه فعالیت‌هایی انجام دهد.
۸۰ درصد زیرساخت ارتباطی شبکه ملی اطلاعات مستقر است
- اکنون بیش از ۸۰ درصد زیرساخت ارتباطی شبکه ملی اطلاعات مستقر است. اگر کسب و‌کاری شکل گرفت یا بحث آموزش و سلامت را پیش بردیم، همه بربستر شبکه ملی اطلاعات بود. اگر ما در دوران کرونا امکانات سال ۹۲ را داشتیم نمی‌دانستیم با چه وضعیتی روبه‌رو بودیم.
- البته در بخش زیرساخت اطلاعاتی بحث‌هایی وجود دارد. یکی از این موضوعات بحث موتور جست وجو و پیام رسان‌ها است که ما اعتقاد داریم آنها دولتی نیستند و باید با توانمندی بخش خصوصی و حمایت‌های دولتی پیش بروند. پس از تصویب سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات، این موضوع هم در حال پیگیری است.
- به زودی از بخش‌های باقی مانده زیرساخت اطلاعاتی شبکه ملی اطلاعات گزارش مکتوب ارائه خواهیم کرد. بعد از دهه فجر هم دو جزء مهم شبکه ملی اطلاعات هم تا پیش از پایان سال راه‌اندازی می‌شود که شامل افتتاح مرکز امنیت یکپارچه و منطقه ویژه ارتباطات برای تعاملات بین‌المللی است.به این صورت تقریبا ۲۳ جز زیرساختی کاملا مستقر می‌شوند.
- ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی سه ماه پیش این بود که براساس سند معماری و طرح کلان ۲۵ درصد زیرساخت اطلاعاتی شبکه ملی اطلاعات پیشرفت داشته و ۷۵ درصد باقیمانده است و به سرعت در حال پیگیری هستیم.
- زمانی در ابتدای دولت سند تببین الزامات بود که تنها سند مدون و مصوب شورای عالی فضای مجازی بود.ما گزارشی در مورد وضعیت تببین الزامات ارائه دادیم و بعد گزارشی ارائه دادیم که الزامات سند تا ۸۰ درصد فراهم شده است. بحث برخی برسر این بود که سند معماری و طرح کلان وجود ندارد و سند این آمارها کجاست؟
- به همین خاطر سند معماری و طرح کلان مصوب شد و نزدیک به ۹۰ درصد زیرساخت شبکه ملی اطلاعات به لحاظ ارتباطی الان فراهم شده است. در بخش زیرساخت اطلاعاتی ما باید تلاش بیشتری کنیم تا اجزای اطلاعاتی هم مستقر شود. شاخص ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی است و ارزیابی سه ماه پیش این مرکز این بود که براساس سند جدید ۲۵ درصد زیرساخت اطلاعاتی پیشرفت داشته و ۷۵ درصد باقیمانده است و به سرعت در حال پیگیری هستیم.
- شبکه ملی اطلاعات لایه خدمات و محتوا دارد که در این بخش‌ها وظیفه وزارت ارتباطات نیست و همه چالش‌ها در این بخش‌ها است.
- بخشی از سند در حال اجراست. الان در شبکه ملی عدالت در قوه قضاییه سیستم اعتبارسنجی خاص خود را دارد. در بورس هم به صورت مجازی مردم ثبت‌نام می‌کنند و هویت‌سنجی خاص خود را دارد. به حدود ۲۰ میلیون نفر با یک پیامک در دوران کرونا وام پرداخت کردیم. این موارد یعنی نظام هویت‌سنجی مستقر شده است.
- ما در این سند وظیفه ایجاد پنجره واحد را به عهده داریم و باید پنجره واحد هویت که یکی از زیرساخت‌های اصلی دولت الکترونیکی است را آماده کنیم. کار طراحی این پنجره به پایان رسیده است که سامانه‌های هویت‌سنجی را یکپارچه می‌کند.این پنجره تا پایان اسفند آماده رونمایی و ارائه خدمت می‌شود.
اینترنت و کیفیت اپراتورها
- ما با دو مکانیزم بر پراتورها نظارت می‌کنیم. یکی از طریق سامانه‌هایی مانند دیار و نت سنج پلاس است. برای سنجیدن کیفیت ارتباطات اپراتورها ۶ هزار سنسور نصب کردیم. راه دیگر ثبت شکایات مردمی از طریق سامانه ۱۹۵ است. یعنی یک بازخورد از سیستم‌ها می‌گیریم و یک بازخورد از مشترکان. همه را با هم تجمیع می‌کنیم و در نت‌سنج پلاس به همه مردم کیفیت اپراتورها را نشان می‌دهیم.
- ابزار نظارتی وزارت ارتباطات گاه تذکر و قیاس است یعنی خدمات اپراتورها را با هم مقایسه می‌کنند، در گام‌های بعدی از تنبیه جریمه‌ای نیز استفاده می‌کنند همانطور که چند وقت پیش دو اپراتور قیمت اینترنت را افزایش دادند و وزارت ارتباطات با ظرفیت‌های نظارتی، قیمت را به قبل برگرداند.
قیمت خدمات ارتباطی را ثابت نگه داشتیم
- در دولت تدبیر و امید چهار میلیون مشترک متصل به شبکه ملی اطلاعات به بیش از ۷۰ میلیون کاربر افزایش یافته‌است، دوم قیمت خدمات ارتباطی ثابت ماند و با وجود گرانی‌ها در کشور، تعرفه‌ها افزایش پیدا نکرد و تورم بخش فناوری اطلاعات بیش از ۱۱ درصد هم نشد و دستاورد سوم هم این موضوع بود که اقتصاد بخش فناوری اطلاعات بیش از سه برابر رشد کرد.
/پیوست/
