دعوت به مراسم سلاخی آنلاین
مجازیست-مازیار فکری ارشاد در سینما آنلاین نوشت:
سیزده ماه از شیوع بیماری مهلک کرونا در ایران و جهان می گذرد. همه جای دنیا در مواجهه با این معضل تازه و عجیب به دنبال راهکارهای تازه رفتند و اکران آنلاین به عنوان مهمترین راه حل موقت برای گذراندن دوران کرونا و قرنطینه در همه جای جهان در دستور کار قرار گرفت. رشد استقبال و توجه به نمایش آنلاین تا آنجا پیش رفت که موسسه تولید و نمایش آنلاین نتفلیکس، با بهرهگیری از موقعیت پیش آمده به غولی در صنعت سینما بدل شد که ابعادش تازه بعد از ریشه کنی کووید نوزده روشن خواهد شد.
در ایران هم از فروردین ماه گذشته نمایش آنلاین به عنوان راه حلی برای مقابله با تعطیلی سینماها عملیاتی شد و خیلی زود هم به بن بست رسید. درباره این به بن بست رسیدن میتوان دلایل زیادی را برشمرد. مهمترینش نبود ساز و کار قانونی برای سارقان اینترنتی و ضعفهای سختافزاری حفظ امنیت نمایش فیلمها بود. نکتهای هم که کمتر به آن اشاره شد این بود که برخی از صاحبان قدرت در سینمای ایران، چون منافع خود را در این پروسه اکران آنلاین تامین شده نمیدیدند، چوب لای چرخش گذاشتند و قطار تازه به راه افتاده نمایش آنلاین را خیلی زود از مسیر خارج کردند. این رفتار که به نظرم جفای بزرگی در حق سینمایی بود که در شرایط عادی هم با ترافیک سنگین فیلمهای در نوبت اکران مواجه است، موضوعی است که باید به طور جدی ریشه یابی و آسیب شناسی شود.
اما در ماههای اخیر اغلب قریب به اتفاق تهیهکنندگان، کارگردانان و صاحبان منافع در تولید و توزیع و پخش فیلم در ایران از مفهوم اکران آنلاین گریزان شدند. توجیهشان هم این بود که فیلمها، دو ساعت پس از اکران آنلاین سرقت میشوند و نسخه قاچاق فیلمها به سرعت سر از شبکههای ماهوارهای، کانالهای تلگرام و سایتهای غیرقانونی دانلود فیلم در میآورند. بیراه هم نمیگویند و حق هر صاحب سرمایه و اندیشهای است که از سرمایه فکری، مادی و معنوی خود صیانت کند. اما…
در همین روزهایی که کرونا در کشور بیداد می کند و بی رحمانه جان شهروندان را میستانَد، ترافیک حیرتانگیزی در تولید و پخش آنلاین سریال های شبکه خانگی به راه افتاده است. تقریبا با هر فعال سینما در اصناف گوناگون که صحبت میکنی، در یک یا چند پروژه نمایش خانگی درگیر است.
هرماه چند سریال جدید نمایش اینترنتی را آغاز میکند و تعداد قابل توجهی هم در راهند و طی ماههای آینده نمایش آنلاین خود را آغاز میکنند. اینجاست که پرسشهایی مهم رخ مینمایند. چگونه است که کسی نگران نسخه های قاچاق و ماهوارهای سریالهای شبکه خانگی نیست؟ قاچاق سریالهای نمایش خانگی خطری را متوجه صنعت نمایش و تصویر کشور نمیکند اما در مقابل، فیلمهای سینمایی از ترس لو رفتن نسخه قاچاق از اکران آنلاین فراریاند؟ چه منافعی در سینمای ایران و در بحث اکران آنلاین به خطر میافتد که در صنعت رو به رشد سریالسازی وجود ندارد؟ چرا تهیهکنندگان در مقابل قاچاق محصولاتشان در شبکه خانگی ابراز نگرانی نمیکنند و در سینما، فریاد وا اسفا از سرقت محصولات تصویری بلند است؟ جز این است که در موج جدید سریالسازی، سود در تولید نهفته و فروش در وهله دوم اهمیت قرار دارد؟ البته که در سینمای ما و در بسیاری موارد هم وضع به همان منوال است و تولیدکنندگان پیش از نمایش عمومی به سود یا دستکم اصل سرمایه خود دست یافتهاند. اما واقعا چرا در کنار نگرانیهای به حق در مورد سرقت آثار سینمایی، حتی نیمی از این نگرانیها در مورد سریالها وجود ندارد؟ میدانیم که این پرسشها هرگز پاسخ روشنی نخواهند یافت. اما به راستی یکی از معضلات جدی صنعت نمایش و تصویر در همین دوگانگی رفتارها نهفته است.