وزارت ارتباطات «شبکه ملی اطلاعات» را تعریف کند

مجازیست–در یک تا دو دهه گذشته فضای کسب‌وکار در کشور دچار تغییرات بزرگی شده و اکنون میلیون‌ها نفر از مردم به‌واسطه فعالیت در فضای مجازی امرار معاش می‌کنند.

درواقع این بنگاه‌های اقتصادی کوچک در بستر وب خدمات متنوعی را به عموم مردم ارائه داده و نیازهای کاربران را در کوتاه‌ترین زمان ممکن برطرف می‌سازند. به اعتقاد کارشناسان کسب‌وکارهای اینترنتی پایه اقتصاد دیجیتال هستند و حمایت از آن‌ها موجب توسعه این حوزه اقتصادی می‌شود.

شرکت‌های دانش‌بنیان در سراسر کشور برای توسعه کسب‌وکار خود از ابزارهای فناوری اطلاعات و فضای مجازی استفاده می‌کنند. به‌ویژه در دو سال اخیر به دلیل شیوع بیماری همه‌گیر کرونا بسیاری از فعالان اقتصادی در حوزه‌های مختلف بخش زیادی از کسب‌وکار خود را به شبکه‌های اجتماعی و فروشگاه‌های اینترنتی منتقل کرده و محصولات خود را از طریق سرویس‌های آنلاین به مردم ارائه می‌دهند. با توجه به لزوم توسعه روزافزون فناوری اطلاعات در کشور از مسئولان انتظار می‌رود برنامه‌ریزی دقیقی برای حمایت از کسب‌وکارهای این حوزه کرده و زمینه ارتقای جایگاه صنعت آی‌سی‌تی در منطقه و جهان را فراهم کنند.

در همین رابطه با رضا قربانی، کارشناس صنعت فناوری اطلاعات گفت‌وگو کردیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:

* فعالیت‌های انجام شده در حوزه دسترسی به اینترنت را در چند سال گذشته تا چه میزان موجب ارتقای جایگاه منطقه‌ای و جهانی صنعت فناوری اطلاعات ایران می‌دانید؟

به‌واسطه شیوع بیماری کرونا حتی مخالفان استفاده از فناوری و نوآوری هم‌اکنون دیگر هم‌نظر با موافقان به‌کارگیری فناوری هستند. حالا ثابت شده است انسان نمی‌تواند از کنار فناوری به طور عام و از فناوری اطلاعات به طور خاص عبور کند. این اتفاق بسیار بزرگی است و اکنون همگی اذعان دارند فناوری عامل پیش‌برنده و ایجاد تغییر است. در صورتی که بتوانیم به‌خوبی در صنعت فناوری اطلاعات سرمایه‌گذاری و آن را به درستی رگولاتوری کنیم و شرایط را به سمتی ببریم که کسب‌وکارها بتوانند به صورت مطلوب خدمات خود را عرضه کنند، در نهایت رفاه عمومی در جامعه افزایش می‌یابد.

در ایران حوزه فناوری اطلاعات با وجود تلاش‌های گسترده همچنان متمرکز بر ارتباطات است. شبکه ملی اطلاعات و پهنای باند قسمتی از این شبکه عظیم است که در چند سال گذشته به آن توجه نشده و باید زیرساخت‌های بومی را با سرعت توسعه دهیم. یعنی از فضای آی‌سی‌تی(ICT) در کشور بیشتر آی‌تی(IT) دیده می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود توسعه پهنای باند کشور نه تنها موجب رفع مشکلات نشود بلکه چالش‌های جدیدی را در حوزه اقتصاد دیجیتال به وجود آورد. افزایش پهنای باند و دسترسی به اینترنت باید همزمان با بالا رفتن توانایی مهندسان ایرانی در طراحی تجهیزات بومی باشد.

*دقیقاً با چه مشکلی در مسیر توسعه صنعت فناوری اطلاعات مواجه هستیم؟

در فضای فناوری اطلاعات و ارتباطات خلأ تولید تجهیزات کاربردی برای عموم مردم از گذشته تاکنون در کشور وجود داشته است. وقتی صنعت فناوری اطلاعات در ایران را با کشورهای همسایه مقایسه می‌کنیم مشاهده می‌شود در بعضی از حوزه‌ها رشد شدیدی را تجربه کردیم و در موارد دیگر دچار عقب‌ماندگی هستیم. دستگاه‌های مربوطه شبکه‌های ارتباطی ایران در بعضی حوزه‌ها مانند زیرساخت پهن‌باند سیار تا حد چشمگیری ظرفیت شبکه را افزایش دادند ولی در فضای اینترنت ثابت(پهن‌باند ثابت) رشد چندانی نداشته‌ایم. در حقیقت در فضای آی‌تی و محتوایی بسیار عقب هستیم و باید کارهای بیشتری انجام شود. اگر تنها پهنای باند را بدون توجه به زیرساخت‌های لازم افزایش دهیم در حقیقت جاده‌ای ساخته‌ایم برای خارجی‌ها و شرایط فعالیت آزادانه آن‌ها را فراهم می‌کنیم.

*تکمیل شبکه ملی اطلاعات چگونه زمینه توسعه کسب‌وکارهای فعال در صنعت فناوری اطلاعات را فراهم می‌کند؟

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از همین ابتدای مسیر باید تعریف مشخصی از شبکه ملی اطلاعات ارائه دهد. اکنون شانزده سال از اولین باری که مفهوم شبکه ملی اطلاعات در کشور مطرح شد می‌گذرد. درواقع این مفهوم اولین بار در سال ۱۳۸۴ مطرح و تاکنون اسم‌های مختلفی برای آن بیان شده است. در قانون پنجم توسعه تعریف فنی و تخصصی از شبکه ملی اطلاعات عنوان شده و یکی از مهم‌ترین بندهای این قانون حفاظت از حریم خصوصی کاربران و ردیابی اطلاعات ملی در سرورهای خارجی است.

یعنی هیچ کارشناس و متخصص و فردی در جامعه با تعریف تخصصی شبکه ملی اطلاعات مشکل ندارد ولی بیان عناوینی مثل اینترانت داخلی و اینترنت ملی افکار عمومی مردم را به انحراف می‌کشاند. نباید اصرار به انجام کاری غیرممکن و عبث داشته باشیم. در داخل کشور زیرساخت‌های ارتباطی باید به حدی توسعه پیدا کرده باشد که کاربر ایرانی برای دسترسی به محتوای بومی نیازی به سرویس‌های خارجی نداشته باشد. اگر ساختن چنین زیرساختی به معنای این است که دسترسی به اینترنت را قطع کنیم و تعامل با دنیا را از بین ببریم از اساس با مفهوم اینترنت و صنعت فناوری اطلاعات در تضاد است.

دولت باید بیان کند محتوا چه جایگاهی در صنعت فناوری اطلاعات دارد و کسب‌وکارهای خارجی چگونه می‌توانند خدمات خود را در داخل کشور عرضه کنند. اگر پیام‌رسان ایرانی همزمان با اپلیکیشن خارجی محبوب شود با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات آن پیام‌رسان غیرایرانی اجازه فعالیت در ایران را دارد یا خیر؟

اگر به این سؤال‌ها پاسخ داده نشود در فضایی گنگ و مبهم حرکت خواهیم کرد و این پروژه نیز همانند فعالیت‌های آغازشده در یک دهه گذشته نیمه‌کاره رها خواهد شد و مشکلات صنعت فناوری اطلاعات و کاربران را رفع نمی‌کند. حادثه اخیر در شبکه سوخت‌رسانی کشور نشان داد احتمال حمله سایبری به شبکه‌ای داخلی که به وسیله سامانه‌های بومی کنترل می‌شود نیز وجود دارد و الزاماً هر نوع قطع ارتباط با اینترنت بین‌المللی به معنای امنیت کامل سایبری نیست. درست کردن تصویر رؤیایی از فناوری و شبکه‌ای که هنوز وجود ندارد، کار اشتباهی است.

باید زیرساخت را همزمان با محتوا توسعه دهیم و قطعاً کارشناسان و شاغلان صنعت فناوری اطلاعات نیز در این مسیر با دولت همکاری می‌کنند.

/آنا/

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

جایزه همراه اول