وبلاگهاي كه ديگر دفترچه خاطره نيستند!
یادداشت: فضای مجازی دنیای وسیع و پیچیده‌ای است که گروه‌ها و افراد مختلف با گرایش‌ها باورها و اعتقادات گوناگون در آن زندگی می‌کنند. واژه «زندگی» در این فضا به اشتباه به کار نرفته است چرا که این دنیا توامان و همگام بادنیای واقعی و شاید بیشتر بر وجود آدمی و باورهایش اثر می‌گذارد. فضای مجازی مکانی است که فرد می‌تواند فعالیت‌های دنیای واقعی خود را وارد کند.
از خصویات بارز این فضا بی مکانی و بی زمانی است. از بین رفتن فاصله مکانی و افزایش بی‌سابقه توان انسان‌ها برای مبادله و مراوده با یکدیگر فرایند هویت یابی جمعی افراد را دگرگون کرده‌است.
نمودی از این نوع زندگی در وبلاگ‌ها قابل مشاهده است. وبلاگ امروزبه مثابه رسانه متکثر فردی مورد قبول واقع شده است.
اصطلاح وبلاگ براي نخستين بار در سال 1997 مطرح شد. اما وبلاگهاي واقعي از اواسط دهه 1990 به ميدان آمدند و به آنها در آن هنگام ژورنال‌هاي آنلاين (Online Journals) مي‌گفتند.
شكوفايي وبلاگ‌ها از پايان سال 1999 شروع شد و بعد از سال 2001 بود كه رسانه‌هاي سنتي چاپي از وجود آنها مطلع شدند و به اين ترتيب بود كه نخستين پژوهش‌ها درباره وبلاگ‌ها در علم روزنامه‌نگاري صورت گرفت.
محتواي وبلاگهاي اوليه غالباً شامل: مجموعه‌اي از لينك‌ها و توضيحات متناسب با علاقه نويسنده بود. سپس وبلاگ‌هايي كه جنبه دفترچه خاطرات شخصي داشت به وجود آمد و در ادامه نيز شاهد وبلاگ‌هايي تخصصي در زمينه‌هاي گوناگون همچون: نجوم، روزنامه‌نگاري، مذهبي، سياسي و… بوديم.
تقسيم‌بندي‌هاي متفاوتي براي وبلاگ‌ها وجود دارد مثلاً به لحاظ محتوا كه آنها را به 3 دسته تقسيم مي‌كنند: گروهي به بيان افكار و ديدگاه‌هاي شخصي نويسنده از طريق نگارش مقاله و يادداشت مي‌پردازند.
برخي به بيان موضوعات تخصصي در زمينه‌هاي گوناگون: مذهبي، سياسي، هنري، علمي و… مي‌پردازند كه مي‌تواند به صورت گروهي اداره شود. اما وبلاگ‌ها به لحاظ قالب هم بدين صورت تقسيم‌بندي مي‌شوند: تصويري (photoblog) ويديويي (videoblog) و صوتي (Aadioblog).
وبلاگ یک رسانه است
خريدن بلاگر (بزرگترين سرويس وبلاگي) توسط گوگل (بزرگترين موتور جست‌وجوي اينترنتي) از مهم‌ترين دلايل اهميت وبلاگ‌ها در جهان امروز است، ضمن اين كه در حال حاضر هر جا رسانه‌هاي رسمي مثل: راديو، تلويزيون، مطبوعات و خبرگزاري‌ها حضور نداشته باشند اين وبلاگ‌ها هستند كه مي‌توانند كار اطلاع رساني را انجام دهند. از جمله وبلاگ معروف «سلام پكس» كه در جريان جنگ دوم آمريكا و عراق در سال 2003 به عنوان مهم‌ترين منبع خبري، حتي براي بزرگترين خبرگزاري‌ها و روزنامه‌هاي دنيا، در خصوص وضعيت شهر بغداد در آمده بود. و يا وبلاگ سرباز معلمي كه در روستايي كوچكي در جنوب ايران مشغول به تدريس بود.
وبلاگ‌ها به دليل سهولت ساخت و استفاده از آنها و همچنين زبان ساده‌اي كه دارند به قشر خاصي از جامعه محدود نيستند يعني از رئيس جمهوري گرفته تا حتي فروشنده يك فروشگاه مي‌توانند نويسنده وبلاگ باشند.اما شايد مهم‌ترين ويژگي وبلاگ‌ها را بتوان رهايي آنها از محدوديت و قيد و بند سانسور دانست. هر رويداد تا پيش از انتشار توسط رسانه‌ها (مطبوعات و راديو و تلويزيون) تحت تأثير عوامل مختلف درون سازماني شامل:
1- سياست‌هاي خبري آن رسانه
2- تأثير ارزش‌هاي اجتماعي، سياسي، مذهبي و فرهنگي و… هر جامعه بر آن رسانه
3- باورها و اعتقادات شخصي خود خبرنگار
4- مسايل فني مثل: كمبود جا در مطبوعات و دقت در راديو و تلويزيون و بدون سازماني شامل:الف) محدوديت‌هاي قانوني/ ب) اعمال نفوذ اشخاص حقيقي و حقوقي / پ) اعمال نفوذ صاحبان آگهي / ت) تأثير گروه‌هاي فشار / ث) مخاطبان / ج) منابع خبري (روابط عمومي سازمان‌هاي مختلف و خبرگزاري‌ها) قرار مي‌گيرد.
بنابر اين هرگز خبري كه نهايتاً به اطلاع مردم مي‌رسد بازتاب كامل واقعيت نيست اما وبلاگ‌ها چون تحت تأثير اين عوامل نيستند (مگر باورها و اعتقادات شخصي خود نويسنده) و به‌علاوه نويسندگان آنها مي‌توانند هويت خود را پنهان نگهدارند، سانسور در آنها جايي ندارد، بنابر اين نه تنها باعث تخليه رواني و آرامش روحي نويسندگانشان مي‌شوند بلكه در كل با تكثير ديدگاه‌ها باعث افزايش تفاوت‌ها و سؤال‌ها و رشد هويت‌هاي فردي مي‌شوند.
اما از سوي ديگر به دليل آزادي بيان بي‌حد و مرزي كه دارند بعضاً مطالبشان بسيار بي‌پروا و بي توجه به منافع ملي و مصالح ملي است و به همين خاطر گاهي نمي‌توان چندان به صحت نوشته‌هاي آنها اطمينان داشت.
از ديگر ويژگي‌هاي مهم وبلاگ‌ها سرعت بالاي به روز شدن اخبار است كه حتي از راديو هم بيشتر است مثلاً وقتي حدود ساعت 5 صبح 14 دسامبر 2003 خبر دستگيري صدام اعلام شد و مهم‌ترين روزنامه‌هاي آمريكا در بهترين حالت 10 ساعت بعد با انتشار ويژه‌نامه‌اي اين خبر را منتشر كردند در حالي كه وبلاگ‌ها و روزنامه‌هاي الكترونيكي به صورت لحظه به لحظه به انتشار تازه‌ترين اخبار و تصاوير پرداخته بودند.
البته وبلاگ‌ها اين مزيت مضاف را هم دارند كه مي‌توانند از طريق لينك‌هاي متعدد، اطلاعات بيشتري در خصوص موضوع و زمينه كاري خود در اختيار مخاطبانشان قرار دهند.آخرين نكته قابل ذكر در اين زمينه اين است كه وبلاگ‌ها مي‌توانند به صورت منفرد يا بعضاً هماهنگ با هم از طريق تمركز روي موضوعي خاص نقش مؤثري در جلب توجه و تحريك افكار عمومي داشته باشند.
وبلاگ ایرانی
تاریخچه وبلاگ نویسی در ایران به 16 شهریور 1380 باز می گردد.روزی که سلمان جریری اولین وبلاگ فارسی را بر سوی صفحه اینترنت قرار داد.مقاله درخشان با معرفی سیستم رایگان وبلاگ نویسی بلاگر نقطه عطفی در تاریخ وبلاگ نویسی ایران بود.
شاید روزی بلاگر _ آن هم به زبان انگلیسی _ برای داشتن یک صفحه از معدود راه های ممکن بود ولی امروزه دیگر گرفتن وبلاگ برای یک فارسی زبان و ایرانی،با وجود سایت های پرشین بلاگ ، بلاگفا و … بسیار ساده است.
بعد از گذشت یک سال از تاریخ اولین وبلاگ آمار وبلاگ های فارسی زبان از مرز 15000 نیز گذشت و بعد از مدتی به جایی رسید که در دنیای وبلاگ بعد از زبان های انگلیسی،پرتقالی و لهستانی،زبان فارسی قرار گرفت.از کنار رتبه چهارم زبان در وبلاگ نویسی برای ایرانی ها-آن هم با این وضعیت دسترسی به اینترنت- به راحتی نمی توان گذشت.
عوامل موثر بر رشد وبلاگ نویسی در ایران را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد:
1. ویژگی هایی که” فضای وبلاگ “دارد
2. ویژگی هایی که به خصوصیات مردم ایران و شرایط اجتماعی و فرهنگی باز می گردد.
ابتدا این فرضیه مطرح شد که دلیل این تعداد بالای وبلاگ نویسی به دلیل نبودن آزادی بیان است و موضوع به سیاست مرتبط شد، ولی با انجام تحقیقاتی به مرور زمان روشن شد وبلاگ های ایرانی بیشتر از آن که سیاسی باشند جنبه اجتماعی و بیان خاطرات شخصی و … دارند.
طبق تحقیقی که ضیايی پرور(1384)به روش تحلیل محتوا 100 وبلاگ انجام داده است سندی بر این حرف است.
وبلاگ‌نویسی میل به گفت‌وگو دارد و این ویژگی نهفته فرهنگ ایرانی را كه گفت‌وگویی بودن است و در ادب فارسی،مستتر و در فرهنگ مذهبی و عارفانه ما هم هست،می‌تواند به گونه‌ای بازتولید كند.
انتهای پیام/.
اسماعیل حق پرست، خط خطی های ذهن
