ابتذال در اینستاگرام و شبکههای اجتماعی تمامی ندارد
علی اکبر رائفی پور، کارشناس و استاد رسانه:
- بخشی از پاسخ پیرامون نظارت بر شبکههای اجتماعی از جمله اینستاگرام فنی است و بحثی دیگر این است که اساسا کشورها تحت چه استانداردهایی مخاطبان خودشان را در اختیار طراحان و مالکان نرم افزارهای فعال در فضای مجازی قرار میدهند؟! شما زمانی به یک شرکت فرانسوی، آمریکایی و … مجوز حضور در کشورتان را میدهید که قوانین مربوط به کشور را هم را رعایت کند. در واقع وقتی فرد یا گروهی بخواهد چه در ایران و چه در دیگر کشورهای جهان محصولی را ارائه دهد، عقل این را میپذیرد که شروط و قوانین یک کشور را در دستور کار خود قرار دهد، حال چه یک رستوران و شرکت اقتصادی باشد و چه شرکتهای شبکههای مجازی.
- شما این را میدانید که میزان نفر-ساعت حضور هر ایرانی در جهان بسیار بالاست، یعنی ۷۰ تا ۸۰ میلیون جمعیتی که در ایران وجود دارد را نمیشود با دیگر کشورها جهان مقایسه کرد، چراکه حضور جوانان ایرانی در شبکههای اجتماعی بسیار پررنگتر از سایر کشورهای جهان است و این سودی چند برابر برای پذیرفتگان فضای مجازی محسوب میشود. در سال ۲۰۱۹ مصرف اینترنت نسبت به تلویزیون در دنیا پیشی گرفت و در همین ایام شیوع بیماری کرونا در تحقیقی که استرالیاییها انجام دادند شما شاهد بودید که حجم مصرفی اینترنت ایران نسبت به دیگر کشورهای در گیر کرونا، رشد چشمگیر داشت و در جهان اول بود.
- نباید فراموش کنیم که ایران جوانترین جامعه را در دنیا دارد، امروزه هر کدام از این جوانان به فرض پسر که در سن ۱۴ یا ۱۵ سالگی به بلوغ میرسند و در کنار نظارت نیاز به آموزش و رژیم مصرف اینترنت و البته در نظر گرفتن اقداماتی برای تسهیل امر ازدواج و تشکیل خانواده دارد. اما متاسفانه جوان از سن بلوغ تا سنی که ازدواج میکند در شرایطی قرار میگیرد هیجانات جنسی اش دائم در حال تحریک است بی آنکه پاسخ معقولی برای آن اندیشیده شده باشد.
- در مسئولین نگاهی عجیب و غریب به فضای مجازی وجود دارد، چراکه مسئولان ما سر دعوای انتخاباتی و رأی آوردن نسل جوان کشور را قربانی میکنند و به جای اینکه روند زندگی جوانان را با ساخت مسکن، ایجاد شغل و… تسهیل ببخشند، با وعده برداشتن برخی محدودیتها از فضای اینترنتی که طبعا باید بابت آن محدودیت دلیلی منطقی وجود داشته باشد، جوانان را در شبکههای اجتماعی بی دَر و پیکر رها میکنند.
- به این باور دارم که اگر مسائل اخلاقی و یا بی بند و باری مد نظر آقایانِ است. اینستاگرام از توییتر خیلی کثیفتر است، برای همین هم است که کاربران اینستاگرامی در توییتر دوام چندانی نمیآورند. کما اینکه اخیرا یکی از شاخهای اینستاگرامی به توییتر آمد، و نه تنها از او استقبال نشد، بلکه مورد عتاب کاربران توییتری قرار گرفت و دوباره به اینستاگرام برگشت.
- از نگاه شبکه نفوذ به جذب جوانان به فضای مجازی اصلا نباید غافل شد. هیچ آدم عاقلی کلید خانهاش را دست غریبه، آن هم نه هر غریبهای بلکه آنجا که این فرد دزد هم باشد، و به تعبیری دیگر هیچ فرد عاقلی فضای کشورش را در اختیار فضای مجازی که بر روی این کنترل ندارد نمیگذارد. شما میدانید که صاحب اینستاگرام، فیس بوک و واتس اپ صهیونیست است و اگر نگاهی به صحبتهای نتانیاهو در جلسه هِیرینگ کنگره آمریکا داشته باشید، در آن جلسه نتانیاهو به طرف آمریکایی میگوید، راه مقابله با ایران دست من است و برای اینکه بخواهید ایران را نابود کنید، از طریق شبکههای ماهوارهای است؛ (با بمب و موشک نمیتوانید)، و اول باید سبک زندگی لاکچری را بین آنها رواج دهید، خانههای استخر دار بورلی هیلز را نشانشان دهید.
- البته این لاکچری بازی نه فقط برای خانه بلکه در دیگر ساحتهای زندگی هم وجود دارد و جزو خطرناکترین کارکردهای فضای مجازی به شمار میرود، تغییر سبک زندگی و جابجایی ارزشها و قبح شکنی از مقدسات و… اذهان عمومی ایرانیان علی الخصوص جوانان و نوجوانان را خدشه دار کرده و این طیف به شدت در معرض خطر قرار دارد.
- اما اینکه چرا برخی مسئولان ما محکم بر دسترسی آزاد این شبکهها ایستادند جای سوال دارد؟ به خدا هلند هم که یکی از آزادترین کشورها در دنیا است، این کار را نمیکند.
- من باورم نمیشود که من و شما این مسائل را بفهمیم و مسئولان امر این نکات را ندانند، راستش انسان ذهنش به این سمت میرود که نکند جریان نفوذی در داخل، قصد راندن کشور به سراشیبی سقوط را دارد!
- اینستاگرام یک شبکه جهانی است، اما واقعا برای ما ایرانیها بُعد جهانی دارد؟ ما در اینستاگرام در فضای فارسی محدود هستیم و هیچ وقت به شکل تخصصی به صفحات خارجیها توجه نکردهایم و با آنها مراودهای نداشته ایم. بلکه در فضایی محدود مشغول فعالیت هستیم دقیقا شبیه تلگرام (بر خلاف توییتر که مراودات جهانی پر رنگتر است)؛ حال این سوال پیش میآید ما که در فضای فارسی محدودیم چرا نباید نرم افزار خودمان را داشته باشیم؟
- در کشورمان هم برنامهای مشابه اینستاگرام داریم، ما خودمان هم میتوانیم برنامهای مانند اینستاگرام و تصویر محور داشته باشیم. همانطور که نمونه داخلی آن را هم داریم، اما یا از آن حمایت نمیشود و یا معرفی درستی در بین مردم نشده است. در واقع ما بابت کوچ مردم به نمونه داخلی آسیب خاصی نمیبینیم.
- یکی از شگردهایی که عدهای مقابل محدود کردن برخی شبکههای اجتماعی از جمله اینستاگرام قرار دارد، محوریت اقتصاد است، در واقع عدهای به عمد آنقدر مقاومت میکنند تا مردم در آن شبکه مستقر شده و معیشتشان به آن گره بخورد و کارکرد و مزیت اقتصادی بیابد و با بستن آن ضربه به اقتصاد مردم وارد شود، مثل کسب و کارهای اینترنتی که این روزها بازار آن داغ شده است، اما باید پرسید که چرا گذاشتید این همه شغل ایجاد شود و الان نتوانید آن را جمع کنید؟ آیا این طبیعی است؟
- مگر چندی پیش امکانات فنی کشور را در اختیار تلگرام قرار ندادند؟ چرا نباید این حمایتها از یک سرویس دهنده داخلی صورت گیرد.
- البته خوب است بدانید اقتصاد دولت هم با همین صفحات مجازی گره خورده و دولت از این صفحات درآمدی چند هزار میلیاردی بدست میآورد. برای همین است که در مقابل فیلتر کردن ینستاگرام میایستد، اما اساسا سعی چندانی برای رفع فیلتر توییتر نمیکنند، چون توییتر، متن محور است و اصطلاحاً اینترنت خور نیست. این اینستاگرام است که با بارگذاری و دانلود عکس و فیلم حجم اینترنت کشور را میخورد و باعث درآمد وزارت ارتباطات از طریق فروش اینترنت به مردم میشود.
- یک فضایی درست شده است که کلی آدم راضی پای سفره آن نشسته اند، از جوانانی که وقت خودشان را در صفحات مجازی میگذراند و خانوادهها از آن بیخبر هستند، تا آن مسئولی که به هر طریقی میخواهد رای همین جوانها را بدست بیاورد و این صفحات مجازی برای او کارکرد تبلیغی و البته درآمد دارد.
/باشگاه خبرنگاران جوان/