تاثیری که اینستاگرام بر زنان ایرانی گذاشته است
مجازیست–در چند دهه اخیر، زندگی انسان‌ها، شدیداً تحت تأثیر رسانه‌های نوین، قرار گرفته است. امروزه شبکه‌های اجتماعی بر روی درک و دریافت افراد از وضعیت زندگی خود در همه زمینه‌ها اعم از فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و سبک زندگی تأثیر می‌گذارند.
از سوی دیگر در سال‌های گذشته شاهد افزایش چشمگیر استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در میان زنان کشور خود بوده‌ایم. به گزارش شبکه فناوری اطلاعات ایران ۶۲ درصد از دختران و زنان ایرانی به‌طور متوسط ۱۱ ساعت در هفته چت می‌کنند و دست‌کم ۳۰ درصد از آن‌ها بیش از ۲۰ ساعت در هفته مشغول چت کردن و دوست‌یابی در فضای مجازی هستند.
به بیان محققان، این آمار مؤید آن است که زنان ایرانی زمان بسیاری را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی صرف می‌کنند و در طول ساعات شبانه‌روز در معرض پیام‌های رسانه‌ای بسیاری قرار می‌گیرند. بنابراین یکی از مسئله‌های مهم و اساسی آن است که آیا محتوای فرهنگی که در فضای مجازی تولید و به زنان جامعه ما عرضه می‌شود با فرهنگ، ارزش‌ها، آداب و رسوم، باید و نبایدهای بومی کشورمان و در یک کلام سبک زندگی موسوم به ایرانی- اسلامی همخوانی لازم را دارد یا خیر و از سویی دیگر محتوایی که از طریق این شبکه‌های اجتماعی به زنان ایرانی عرضه می‌شود تا چه حد تبدیل به دغدغه‌های اجتماعی و سرانجام امنیتی کشور شده و تبعاتی را به دنبال داشته است.
برای بررسی بیشتر این موضوع، پژوهشگرانی از دانشگاه صداوسیما و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب به انجام مطالعه‌ای پرداخته‌اند که در آن، به بررسی وضعیت زنان ایرانی در فضای مجازی با تأکید بر شبکه اجتماعی اینستاگرام پرداخته شده است.
در این تحقیق، ۱۵۰ صفحه برتر اینستاگرام ایرانی از نظر دنبال کننده، کامنت و لایک در بازه زمانی مشخص مورد بررسی واقع شده‌اند.
درنتیجه تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده در این مطالعه، ۷ مضمون و ۱۲ زیر مضمون در رابطه با مسائل اجتماعی – امنیتی شبکه اجتماعی اینستاگرام در حوزه زنان مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفته است.
به گفته سید محسن بنی‌هاشمی، پژوهشگر مدیرت رسانه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه صداوسیما و سایر همکارانش، «رسانه‌های مجازی ازجمله اینستاگرام در دنیای امروز با خلق معیارهای زیبایی آرمانی و غیرواقعی، زمینه‌ساز نیازهای کاذب در زنان به‌ویژه دختران جوان شده و توجه صرف به زیبایی‌های ظاهری را برای آنان برجسته نموده‌اند. درحالی‌که در صفحات این شبکه اجتماعی توجه به زیبایی‌های باطنی در برجسته‌سازی محتوا کمتر مورد توجه قرار گرفته است».
آن‌ها می‌افزایند: «نتیجه چنین فرآیندی آن است که زنانی که بیشتر در معرض این نوع پیام‌های رسانه‌ای قرار می‌گیرند و این پیام‌ها را درونی می‌کنند، تمایل بیشتری برای انجام جراحی زیبایی و تغییر بدن خود نشان می‌دهند و آمار تکان‌دهنده جراحی‌های زیبایی در ایران مؤید این ماجرا است».
طبق یافته‌های این تحقیق، ازهم‌گسیختگی بنیان خانواده، تنش و تعارض در روابط زوجین و عدم اعتمادبه‌نفس و بروز اختلالات روان‌شناختی در زندگی تنها بخشی از آسیب‌های این موضوع است و لذا بایستی به انجام چنین تحقیقاتی به‌طور مستمر ادامه داد و نتایج آن را همگانی کرد.
شایان ذکر است این یافته‌های علمی پژوهشی در فصل‌نامه «مطالعات امنیت اجتماعی» متعلق به معاونت اجتماعی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران منتشر گردیده‌اند.
/سینا پرس/
