تبعات آموزش در فضای مجازی برای دانش آموزان ابتدایی
مجازیست–بدون شک آماده سازی معلمان، خانواده‌ها و دانش آموزان برای حضور در بستر فضای مجازی و ارتباط گیری با آن از جمله اقدامات ضروری بود که در ابتدای معرفی سامانه «شاد» مغفول ماند و از طرفی محروم ماندن بسیاری از دانش آموزان روستایی و عشایری از فضای مدرسه و تلاش برای یادگیری، آموزش غیر حضوری را با مشکلات بسیار زیادی مواجه ساخت.
با گذشت یک سال هم فضای نرم افزار شاد و هم نظام آموزشی آزمون و خطای خود را پس داده‌اند اما نکته بسیار مهم پس از گذشت یک سال تحصیلی و پیگیری آموزش‌ها از طریق فضای مجازی، درس نامه و شبکه آموزش توجه به این نکته ضروری است که همواره بسیاری از پایه‌های تحصیلی در این زمان دچار افت تحصیلی شدند؛ مسئله‌ای که معلمان با اصطلاح «پایه ضعیف» از آن یاد می‌کنند.
اما به راستی آموزش و پرورش چه برنامه‌ای برای جبران این ضربه تحصیلی و آموزشی دارد حالا که دیگر نقاط ضعف و قوت نرم افزار شاد به خوبی آشکار است و تعداد دانش آموزان محروم از ابزار الکترونیک مشخص شده است باید منتظر ماند و دید که آیا تبعات آموزش فضای مجازی از سوی وزارت آموزش و پرورش جبران خواهد شد یا همچنان این بار گران بر دوش معلمان و دانش آموزان می‌ماند؟
تبعات آموزش مجازی برای دانش آموزان پایه اول تا سوم ابتدایی
سعیده موسوی، معلم با سابقه پایه تحصیلی ابتدایی در استان گلستان:
- آموزش مجازی موقعیت و شرایطی بود که آموزش و پرورش را تحت تأثیر فراوانی قرار داد و ما هیچ پیش زمینه‌ای برای این شرایط نداشتیم به همین دلیل آزمون و خطاهای بسیار زیادی را انجام دادیم.
- استفاده از فضای مجازی مسئله‌ای بود که تبعات زیادی را برای دانش آموزان و معلمان به همراه داشت هرچند که در کنار این تبعات اثرگذاری‌های مثبت هم داشت. مثلاً بعد از تجربه آموزش مجازی بیشتر معلمان و مسئولان بر این باور هستند که با بهبودی شرایط نیز باید از بستر فضای مجازی برای آموزش استفاده کرد.
- به هر حال در دوره ابتدایی به دلیل اینکه آموزش‌هایش متکی به معلم است و نسبت به بقیه مقاطع دانش آموزان بیشتر به حضور معلم نیازمندند، تبعات استفاده از فضای مجازی در آنجا بیشتر محسوس بوده است.
- بیشترین تبعات ناشی از آموزش‌های مجازی متوجه دانش آموزان پایه اول تا سوم ابتدایی بود. دانش آموزانی که برای یادگیری نیازمند حضور در کلاس بودند و حالا با پایه ضعیف به مقاطع بالاتر تحصیلی می‌روند، به خصوص اینکه در سال گذشته نواقص آموزش از طریق فضای مجازی بسیار زیاد بود.
- در عین حال که آموزش مجازی تبعات منفی و آسیب‌های فراوانی داشته و ما ناگزیر به استفاده از این بستر بودیم. بسیاری از دانش آموزان در گوشه و کنار ایران به دلیل عدم دسترسی به ابزار الکترونیک، اینترنت پرسرعت و … از تحصیل باز ماندند و این مسئله محدودیت آموزش و مشکلات آن را بیش از پیش کرد.
- تبعات آموزش از طریق فضای مجازی متوجه تمام پایه‌های تحصیلی است و معلمان در سال گذشته بار بسیار سنگینی را بر دوش داشتند و برای دانش آموزانی که دسترسی به فضای مجازی و ابزار الکترونیک را به هر نحو نداشتند درس نامه‌هایی را تهیه می‌کردند و برای آموزش به سراغ دانش آموزان رفته و حداقل هفته‌ای یکبار و یا ماهانه این درس نامه‌ها تحویل دانش آموزان داده می‌شد.
- اگرچه فضای مجازی تبعات زیادی را به دنبال داشت اما نکات مثبتی را نیز با خود به همراه داشت آن هم تقویت مهارت‌های دانش آموزان و معلمان بود؛ همانطور که می‌دانید ما در عصری زندگی می‌کنیم که ناگزیر به استفاده از ابزار مجازی هستیم و چنین شرایطی سبب شد تا دانش آموزان و معلمان در پایه‌های بالاتر خودشان اقدام به تولید محتوا کنند.
- در حال حاضر آموزش در مدارس شهری و روستایی متفاوت است به شکلی که تا قبل از شروع سال جدید و با رنگ بندی زرد و آبی که بیشتر شهرهای ایران داشتند حضور دانش آموزان در مدارس اختیاری بود و دانش آموزان می‌توانستند به صورت حضوری از آموزش بهره مند باشند.
- در مدارس دولتی اغلب از نرم افزار شاد برای آموزش استفاده می‌شود اما گاهی این نرم افزار با مشکلاتی روبه‌روست که ناچار به استفاده از نرم افزارهایی مانند واتس آپ هستیم اما در مدارس غیرانتفاعی از سایر نرم افزارها هم استفاده می‌شود.
- متأسفانه هیچ برنامه‌ای تا این لحظه برای صدمات ناشی از آموزش مجازی وجود نداشته است و تنها آموزش و پرورش از مدارس خواسته تا اگر برنامه‌های متفاوتی برای جبران این صدمات دارند ارائه دهند اما واقعیت امر این است که با توجه به شرایط موجود هر گونه راهکاری به نتیجه مثبتی نمی‌رسد چراکه تنها راه حل جبران تبعات ناشی از آموزش‌های فضای مجازی حضور در کلاس است که با شرایط فعلی امکان پذیر نیست.
- خوشبختانه در استان گلستان طرحی با عنوان «شهید عاطفی نژاد» در حال انجام است که دانشجو معلمان و یا معلمان جهادی در این طرح در مناطق روستایی و محروم استان حضور پیدا کرده و با برگزاری کلاس‌های تقویتی و جبرانی برای دانش آموزان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و با کمترین تعداد دانش آموزان در چند شیفت توانستند خلأ عدم دسترسی به فضای مجازی و تبعات ناشی از آموزش‌های مجازی را تا حد زیادی جبران کنند.
/مهر/
