صدا در مسیر افول

مجازیستمحسن فینی زاده، دانشجو دکترای علوم ارتباطات و مدیر مرکز پژوهشی بتا یادداشتی با عنوان «صدا در مسیر افول» نگاشته است که در ادامه می آید:
کلاب‌هاوس در آوریل سال۲۰۲۰ راه‌اندازی شد. این شبکه توانست در مدت یک‌ماه محبوبیت قابل‌توجهی پیدا کند و براساس اطلاعاتی که در بخش ویکی‌پدیای این شبکه اجتماعی دیده می‌شود، از دسامبر سال۲۰۲۰، این برنامه ۶میلیون کاربر ثبت‌شده داشت که فقط با دعوتنامه برای کاربران سیستم عامل ios در دسترس بود. در اوایل سال۲۰۲۱، این اپ بیش از پنج‌میلیون دانلود از اپل‌استور داشته و ارزش آن نزدیک به یک‌میلیارد دلار رسیده است. در این پلتفرم افراد می‌توانند به‌طور زنده با یکدیگر صحبت کنند و نظرات خود را به اشتراک بگذارند. در این اپلیکیشن برخلاف سایر شبکه‌های اجتماعی تنها می‌توانید از صوت برای برقراری ارتباط استفاده کنید. از زمان راه‌اندازی، کلاب‌هاوس به‌طور فزاینده‌ای به یک پدیده فرهنگی در سراسر جهان تبدیل شده است؛ ازاین‌رو سیاستمداران، افراد مشهور و کارشناسان از همه اقشار جذب این برنامه شده‌اند.

آنچه کلاب‌هاوس را از سیستم‌عامل‌های دیگر جدا می‌کند، قدرت صداست. یک مکالمه زنده کوتاه با لحن متفاوت می‌تواند روابط نزدیک‌تری از ده‌ها پست نوشته شده و پیام‌های متنی که از طریق شبکه‌های اجتماعی معتبری مانند فیس‌بوک و توییتر ارسال می‌شوند، ایجاد کند. کلاب‌هاوس همچنین در مرحله‌ای است که تقریبا به‌صورت هفتگی نوآوری‌های جدیدی مانند انواع اتاق‌های مختلف، خبرهای اعلان مبتنی بر فعالیت و تقویم‌های رویداد را اضافه کرده است.
این اپلیکیشن در زمان شیوع ویروس کرونا در مدت‌زمان اندکی توانسته کاربران بسیاری را با خود همراه کند؛ زیرا مردم درحالی‌که از تعاملات حضوری و فعالیت‌های بیرونی پرهیز می‌کنند، به‌دنبال راه‌هایی برای معاشرت هستند اما استفاده از کلاب‌هاوس ممکن است ماندگارتر از آن باشد که بسیاری پس از بازگشت زندگی روزمره به‌حالت عادی باور دارند. این برنامه زمینه‌ساز یک روش مناسب برای ملاقات افراد جدید از طریق مکالمه و گوش دادن به رویدادهای مشابه کنفرانس است که پیش از این حضور فرد در آن اجتماعات دشوار بود.

پشتیبانی کلاب‌هاوس از زبان فارسی
کلاب‌هاوس ماه گذشته پشتیبانی از ۱۳زبان جدید را در نخستین موج پشتیبانی از زبان‌های بومی اضافه کرد. اکنون این شبکه اجتماعی صوتی پشتیبانی از ۱۳زبان دیگر را اضافه کرده است. زبان‌های جدید موجود در این پلتفرم شامل عربی، بنگالی، چینی ساده، چینی سنتی، فارسی، هوسه، ایگبو، ماراتی، نپالی، سومالی، تایلندی، ترکیش و یوروبا هستند. درحال‌حاضر زبان‌های جدید فقط در دستگاه‌های اندرویدی قابل دسترس هستند اما این شرکت اعلام کرد به‌زودی پشتیبانی برای نسخه iOS و زبان‌های بیشتر اضافه می‌شود.
علاوه بر افزودن زبان‌های جدید، کلاب‌هاوس اعلام کرد قابلیت «علاقه‌مندی‌ها» (Interests) را به «موضوعات» (Topics) تغییر نام می‌دهد. این قابلیت به کاربران کمک می‌کند اتاق‌ها، کلوب‌ها و افراد با علایق مشترک یا مهارت‌های مشابه را پیدا کنند و درحال‌حاضر در دسترس کاربران هر دو نسخه اندرویدی و iOS قرار دارد.

رقابت توییتر با کلاب‌هاوس
از آنجایی که توییتر برنامه کلاب‌هاوس (Clubhouse) را تهدیدی جدی برای خود می‌داند، در پی رقابت با این برنامه، قابلیت چت صوتی audio chat room را در اپلیکیشن موبایلی خود با نام سرویس توییتر Spaces  برای تمامی کاربران اندروید و iOS فراهم کرده است.
اوایل دسامبر۲۰۲۰ شرکت توییتر سرویس توییتر Spaces خود را با قابلیت چت صوتی در رقابت با این برنامه معرفی کرد و سپس در ماه ژانویه ۲۰۲۱ نسخه‌ محدودشده‌ آن را در دسترس سیستم عامل iOS قرار داد.
اگرچه توییتر برای رقابت با کلاب‌هاوس ابزار اسپیس «Spaces For chat» یا چت صوتی را ساخت و آزمایش کرد اما در خبرها آمده که توییتر قبلا درمورد ایده خرید مستقیم کلاب‌هاوس بحث کرده است.

رقابت تلگرام با کلاب‌هاوس
اواخر اسفند ۱۳۹۹ تلگرام در رقابت با کلاب‌هاوس با قابلیت چت صوتی در کانال‌ها بروز شد تا امکان چت صوتی در گروه‌ها و کانال‌های بدون محدودیت در شمار اعضا را فراهم ‌کند.
با توجه به اینکه با این قابلیت امکان چت‌ صوتی برای میلیون‌ها نفر فراهم می‌شود، از این ویژگی به‌عنوان رادیوی قرن۲۱ یاد می‌شود. در ادامه تلگرام قصد دارد در بروزرسانی دیگری، امکان زمان‌بندی چت‌های صوتی را نیز در اختیار مدیران کانال‌ها قرار دهد.

رقابت اینستاگرام و فیسبوک با کلاب‌هاوس
در گذشته خبری منتشر شده بود مبنی بر اینکه اینستاگرام به‌زودی چت صوتی را فعال می‌کند. این شبکه اجتماعی که در سال‌های گذشته بسیاری از قابلیت‌های اپ‌های مختلف مانند اسنپ‌چت و تیک‌تاک را با نام‌های متفاوتی در اختیار کاربران قرار داده، احتمالا به‌زودی امکان چت صوتی را نیز فراهم می‌کند.
بر طبق گزارش نیویورک‌تایمز، فیسبوک به کارمندان خود سفارش داده است که محصولی مشابه کلاب‌هاوس بسازند. اگرچه فیسبوک دارای اتاق‌های فیلمبرداری و سایر گزینه‌های ملاقات مجازی است اما آن‌ها معتقدند عملکرد کلاب‌هاوس متفاوت است.
بر همین اساس فیس‌بوک مجموعه جدیدی از ویژگی‌های صوتی را برای کمک به رقابت با کلاب‌هاوس معرفی کرده است.
این ویژگی‌ها شامل  Roomsفقط صوتی برای چت‌های زنده و همچنین soundbites برای به اشتراک‌گذاری پیام‌های صوتی کوتاه و یک ویژگی جدید پادکست است. فیس‌بوک گفت این ویژگی‌ها هنوز راه‌اندازی نشده‌اند، اگرچه رومز صوتی تا تابستان امسال در دسترس خواهند بود.

میزان محبوبیت کلاب‌هاوس در جهان و ایران
اواسط بهمن۱۳۹۹ ایلان ماسک میزبان یک چت صوتی در این شبکه اجتماعی بود. این رویداد که به‌طور مستقیم در یوتیوب هم پخش شد، «کلاب‌هاوس» را به صدر جدول شرکت‌های نوپا یا استارت‌آپ فرستاد و افراد برای عضویت در آن مشتاق شدند.
بعضی از ثروتمندترین و معروف‌ترین افراد دنیا از این اپلیکیشن استفاده می‌کنند. غول‌های فناوری مثل ایلان ماسک و مارک زاکربرگ؛ رپرهایی مثل دریک و کانیه وست و ستاره تلویزیونی اپرا وینفری ازجمله افراد سرشناسی هستند که در کلاب‌هاوس عضویت دارند. برای مردم سراسر جهان حضور در روم‌هایی که این افراد حاضرند و شنیدن صحبت‌های‌شان و گفت‌وگو کردن بی‌واسطه با آن‌ها بسیار جذاب است.
با اینکه نزدیک به یک سال از راه‌اندازی این شبکه اجتماعی می‌گذرد اما از اواسط بهمن‌ماه سال گذشته (۱۳۹۹)، استفاده از کلاب‌هاوس در بین کاربران داخل کشور افزایش یافته است. روزانه در سایر پلتفرم‌ها نظیر توییتر یک کاربر به‌دنبال دعوتنامه برای حضور در این شبکه اجتماعی است. کار تا جایی پیش رفته که دعوتنامه‌های حضور در کلاب‌هاوس در برنامه دیوار با قیمت‌های متفاوت به فروش می‌رسد.
آمار دقیقی از حضور کاربران ایرانی در کلاب‌هاوس موجود نیست اما همزمان با انتخابات فعالیت کاربران ایرانی در آن بسیار بیشتر شده است. اکثر اتاق‌های مجازی تشکیل شده جنبه سرگرمی دارند و حتی برخی از اتاق‌ها با نام سکوت، ایجاد شده‌اند تا کاربران را جذب فالوئر کنند؛ البته در این شبکه بحث‌های تخصصی درمورد نحوه توسعه کسب‌وکار، وضعیت اکوسیستم استارتاپی ایران، دیجیتال مارکتینگ، انتخابات ۱۴۰۰ و … در اتاق‌ها با حضور هزاران نفر به گفت‌وگو گذاشته می‌شود.

روند مصرف کلاب‌هاوس
یکی از معیارهای مصرف برای کلاب‌هاوس، محتواهایی است که در شبکه‌های اجتماعی فراگیر و پیام‌رسان‌های پرمخاطب به حضور در کلاب‌هاوس یا بازتاب کلاب‌هاوس برمی‌گردد، نمودار زیر روند تعداد پست منتشرشده در بستر تلگرام درمورد محتواهایی است که در آن به کلاب‌هاوس اشاره شده است که این اشاره همان‌گونه که گفته شد می‌تواند در مورد دعوت به شرکت در یک روم یا بازتاب محتواهای گفته‌شده در کلاب‌هاوس باشد.
آنچه در این نمودار مشخص است این است که کلاب‌هاوس در بازه زمانی انتخابات مورد توجه جدی بوده است که تا چندی پیش از انتخابات ادامه داشته و درحال‌حاضر به کمترین حد خودش رسیده است.
در بستر توییتر نیز مانند بستر تلگرام بازه زمانی بازنشر محتوا و کنش کاربران نسبت‌به کلاب‌هاوس همزمان با انتخابات به اوج رسیده و بعد از آن با کاهش شدید مواجه بوده است.
نکته مهم این است که نسبت توییت به ریتوییت و کوت و همچنین پاسخ در توییت در موضوع مرتبط با کلاب‌هاوس قابل‌توجه است که بیشینه آن برای ریتوییت که همان بازنشر توییت است و بعد از آن برای خود توییت اصلی و ریپلای یا پاسخ دیگر کاربران و در آخر کوت یا همان اظهارنظر درمورد توییت است.
آنچه مشخص است بر اساس بازنشر محتواهای و فراخوان‌هایی درمورد کلاب‌هاوس در یک سال اخیر نوسان انتخابات جدی‌ترین توجه به کلاب‌هاوس را داشته و با اتمام انتخابات توجه‌ها کاهش یافته؛ از این رو نمی‌توان گفت که کلاب‌هاوس از چرخه دیتای کشور و از شبکه‌های اجتماعی مورد استفاده کاربران ایرانی خارج شده چون ممکن است با یک رویداد یا اتفاق سیاسی و غیرسیاسی باز هم مورد توجه قرار بگیرد اما می‌توان گفت کلاب‌هاوس نتوانسته به شبکه اجتماعی عمومی و مستقل تبدیل شود، بلکه تا حدود یک دیوایس گفت‌وگو است که در فضاهای موردنیاز به آن توجه می‌شود و مانند توییتر یا تلگرام و مخصوصا اینستاگرام کاربران ثابت زیادی ندارد. هرچند مجدد می‌توان تاکید کرد که احتمالا با رویدادهای سیاسی و غیرسیاسی می‌توان منتظر نقش‌آفرینی مجدد کلاب‌هاوس بود.

کلاب‌هاوس نتوانسته به شبکه اجتماعی عمومی و مستقل تبدیل شود، بلکه تا حدود یک دیوایس گفت‌وگو است که در فضاهای موردنیاز به آن توجه می‌شود و مانند توییتر یا تلگرام و مخصوصا اینستاگرام کاربران ثابت زیادی ندارد

/صبح نو/

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

جایزه همراه اول