تهدید امنیت ملی با عدم مدیریت فضای مجازی

مجازیست–امروزه فضای مجازی و جریان های اطلاعاتی موجود در آن از مهمترین و موثرترترین جریان های قدرت به شمار می رود که عدم مدیریت این فضا می تواند باعث نابودی و فروپاشی یک نظام سیاسی شود. بدین جهت کشورهای پیشرفته دنیا سعی می کنند، به شیوه و طرق مختلف بر فضای مجازی  اعمال مدیریت و حاکمیت کنند و اجازه ندهند کشورهای متخاصم مدیریت آن را به دست گیرند.

درباره اینکه جریان های اطلاعاتی چگونه این توان و ظرفیت را به دست آورده است تا در مسائل قدرت، جریان ساز و موثر باشند، مانوئل کاستلز اسپانیایی، نظریه پرداز و اندیشمند بزرگ معاصر که آثار او عمدتا میان رشته ای شناخته می شوند در آخرین اثر خود «قدرت ارتباطات» این گونه تبیین کرده است که «جریان های اطلاعاتی» قدرتمندتر از جریان های قدرت هستند. کتاب «قدرت ارتباطات» از جمله مهمترین آثار مانوئل کاستلز تلاشی است به منظور تبیین روابط قدرت در جامعه شبکه ای و پاسخ به این پرسش که قدرت در کجای جامعه شبکه ای قرار دارد.

کاستلز در این کتاب این فرضیه را مطرح می کند که قدرت در جامعه شبکه ای در ارتباطات نهفته است و کنترل کنندگان جریان ارتباطات صاحبان قدرت هستند و تصریح می کند که دو مکانیسم اصلی قدرت سازی در شبکه ها عبارت است از: برنامه نویسی و راه گزینی. او سپس اثبات می کند که شبکه های ارتباطی و رسانه ای با تصویر سازی، چارچوب بندی و تسخیر ذهن مخاطب و کاشت معنی مورد نظر در افکار عمومی اعمال قدرت می کنند.

کاستلز قدرت را در توانمندی ارتباطی برای تحمیل اراده و ارزش های بازیگران اجتماعی به دیگران می داند و با بیان اینکه قدرت در جامعه شبکه ای از طریق شبکه ها (شبکه های اجتماعی) جریان می یابد چهار شکل از قدرت در این شرایط فناورانه و اجتماعی را ارائه می دهد: قدرت شبکه بندی، قدرت شبکه ای، قدرت شبکه ای شده و قدرت شبکه سازی. کاستلز نهایتا این گونه نتیجه می گیرد که به رغم تغییرات صورت گرفته در دسترسی ها، ضعیف شدن نقش دروازه بانان و پیام رسان ها در جامعه شبکه ای همچنان قدرت اصلی در اختیار حکومت ها، غول های رسانه ای و شرکت های عظیم رسانه است چرا که آنها هستند که قدرت شبکه سازی، برنامه ریزی، بازبرنامه ریزی و راه گزینی دارند.

/اقتصاد ایران/