زیرساخت نداریم
یکی از پیام‌رسان‌هایی که در یک ماه اخیر با دو بار اختلال همراه بود، پیام‌رسان ایتا است. برای بررسی این موضوع و صحبت درباره این پیام‌رسان ایرانی، خبرنگار خبرگزاری رسا به گفت‌وگو با محسن غفاری مدیر پیام‌رسان ایتا پرداخت.
مدیریت رسانه‌ها و اینترنت در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
- یکی از مشکلاتی که امروز با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم، مدیریت محتوایی حاکمیت فرهنگی جامعه است که دست خودمان نیست. با آزادی بیش از حد به فضای مجازی همچون اینستاگرام و نرم‌افزارهای خارجی در کشور، لایه مدیریتی عملا دست کشور نخواهد بود و در لایه فرهنگی و محتوایی نیز عملا تولید محتوا دست فرهنگ غرب و بیگانگان است.
- با این مشخصات متوجه می‌شویم که فضای مجازی در کشور ما به ولنگاری خاصی دچار شده است و متولیان امر نمی‌پدیرند یا اینکه آن را اجتناب‌ناپذیر می‌دانند، یعنی راهکار و رویکردی برای مقابله ندارند و ما تا الان هم ندیدیم که بتوانیم موفق شویم.
به نظر شما مسئله شبکه ملی اطلاعات چیست و باید چه کرد؟
- بحث شبکه ملی اطلاعات و اینترنت داخلی کشور یعنی محتوایی که در فضای مجازی تولید و دیده می‌شود، از خارج کشور نباشد و این به نوعی خلاصه‌ای از شبکه ملی اطلاعات است، به عبارت دیگر محتوایی که در داخل کشور تولید و عرضه می‌شود، در داخل شبکه ملی اطلاعات باشد و به خارج از ایران نرود.
- یعنی اگر ارتباط اینترنت بین‌الملل با ایران قطع شد، عملا محتوایی که در داخل کشور در حال تولید و ارائه است، هیچ اختلالی بدان وارد نشود. اگر اتصال زیرساخت داخلی‌مان منوط به ارتباط بین‌المللی باشد، از دو دلیل خیلی اشتباه است، یکی اینکه اینترنت بین‌المللی گران است و قاعدتا معنا ندارد که برای خدمات داخل کشورمان پهنای باند بین‌المللی بگیریم و هزینه کنیم که از نظر اقتصادی اشتباه محض است.
- اما دلیل دوم این است که از نظر ارتباطی و سیاسی، اگر به هر دلیل و به هر طریقی شرایط جنگ بین‌المللی، تحریم‌های بین‌المللی که ظالمانه است، صورت بگیرد و به هر طریق دیگری در اینترنت بین المللی اختلال ایجاد شود، عملا خدمات داخل کشور هم مختل می‌شود.
مانند اختلالی که توییتر برای فعالان موثر در این پیام‌رسان ایجاد می‌کند یا اینکه دامنه دات کام را برای فارس نیوز بست و مجبور شد تا فعالیت خود را با دامنه دات آی آر از صفر شروع کند.
- دلیل اقتصادی، بحث سیاسی، امنیتی، عقل و منطق حکم می‌کند که ما شبکه ملی اطلاعات داشته باشیم و آن را به شدت جدی بگیریم و آن را به بهترین شکل انجام بدهیم.
در این ایام که استقبال از پیام‌رسان‌های ایرانی بیشتر شده، اختلال و خطا در پیام‌رسان‌های داخلی به خصوص ایتا برای چه ایجاد شد؟
- بارها اعلام کردیم که پیام‌رسان ایتا به صورت کاملا خصوصی اداره می‌شود و در حال ارائه خدمات است و محدودیت منابع هم داریم. این محدودیت منابع به خاطر عدم حمایت‌هایی است که از پیام‌رسان ملی صورت می‌گیرد و اگر حمایت درستی بشود، از نظر سخت‌افزاری کاستی نخواهیم داشت و بدون اختلال خدمت‌رسانی می‌کنیم.
- اما زمانی که حمایت در کار نباشد و به کمبود سخت‌افزاری برخورد کنیم، سبب می‌شود تا با حداکثر باند کار کنیم و در این ایام کرونا که ایتا مورد استقبال مدارس بود و به این پیام‌رسان آمدند، خدمات ما در سیستم سخت‌افزاری دچار کمبود شد و اختلالاتی را شاهد بودیم.
پیامرسانها دو بال مهم دارند
- اگر پیامرسانها را یک پرنده در نظر بگیریم، دو بال دارند، یکی بال سخت‌افزار و زیرساخت سخت افزاری است و بال دیگر نرم افزار است. قاعدتا دو بال بایستی همزمان حرکت کنند و ایتا تا به امروز با حدود سه میلیون کاربر فعال از این بیشتر توان کشش سخت‌افزاری ندارد و حالا ما باید سرمایه‌گذار جذب کنیم تا این سخت‌افزارها را ارتقا دهیم.
- جذب سرمایه‌گذار هم کار سختی است و چون بیزینس پیامرسانها برای سرمایه‌گذارها پرریسک است و جذابیتی هم ندارد یا مورد حمایت دولت قرار بگیریم. از همان ابتدا گفتیم که زیرساخت‌ها شبیه به پیام‌رسان ملی باید تحت حمایت‌های ملی قرار بگیرند که البته اگر به این نتیجه برسیم که واقعا برای کشور نیاز جدی است.
- البته سیاست‌های کشور این است که ما از پیام‌رسان‌های بین‌المللی استفاده کنیم و این موارد نیاز کشور نیست و هزینه برای کشور ایجاد می‌کند که البته ما این حمایت را به عنوان هزینه قبول نداریم اما از جهت امنیت و سیاست‌کاری به نظر می‌رسد که باید از پیامرسانها و زیرساخت‌های ملی حمایت شود.
دولت برای پشتیبانی از ایتا به عنوان پیام‌رسان ایرانی چه کرده است؟
- مرکز ملی فضای مجازی مصوبه‌ای را حدود دو الی سه سال پیش تصویب کردند، مبنی بر حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی که در صورت اجرای درست آن در مرحله اول که مورد استقبال کاربران داخلی قرار بگیرد، مرحله دوم حمایت را شکل دهند که متاسفانه این جریان صورت نگرفت، یعنی تمام حمایت‌ها در مرحله اول به پایان رسید و هیچگاه به مرحله دوم خود نرسید.
- هیچ وقت طرحی از طرف دولت و مرکز ملی فضای مجازی برای حمایت دور بعدی از پیام‌رسان ملی شکل نگرفت و تا الان هم هنوز شکل نگرفته است. حمایت‌های مرحله اول اعم از ارائه وام بوده است که ایتا این وام را نگرفت، یا مثلا پهنای باند بود که در مرحله اول در اختیار ما قرار گرفت اما حمایت‌های خاصی در حال حاضر صورت نگرفته است.
/رسا/
